Đang xử lý.....

Ứng dụng chăm sóc sức khỏe 5G trong phòng ngừa và kiểm soát Covid-19 tại Trung Quốc  

Kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát, không chỉ Trung Quốc mà nhiều quốc gia trên thế giới phải đối mặt với nhiều vấn đề nổi cộm như: thiếu hụt nguồn nhân lực y tế, cường độ làm việc gia tăng của đội ngũ y tế tuyến đầu và khó khăn trong việc cách ly, phòng ngừa dịch bệnh
Thứ Sáu, 19/11/2021 599
|

Do đó việc mở rộng không gian dịch vụ trực tuyến, đồng thời xây dựng mô hình dịch vụ tích hợp trực tuyến và ngoại tuyến là điều cấp thiết. Mạng 5G với ưu điểm tốc độ và độ tin cậy cao, độ trễ thấp, hiệu suất mạnh mẽ đã trở thành một phương án hữu ích trong giai đoạn quan trọng của việc ngăn chặn và kiểm soát đại dịch. Nhiều công ty của Trung Quốc đã nhanh chóng triển khai mạng 5G phủ khắp các bệnh viện điều trị Covid-19 trên toàn quốc và đẩy nhanh sử dụng nhiều ứng dụng y tế áp dụng công nghệ 5G. Việc ứng dụng thành công mạng 5G trong bối cảnh dịch bệnh và kinh nghiệm tích lũy được trong thời gian qua có ý nghĩa quan trọng đối với việc ứng phó với các sự kiện sức khỏe cộng đồng lớn trong tương lai.

Ứng dụng của 5G trong phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh Covid-19

So với 4G, công nghệ 5G có tốc độ truyền tải cao, độ trễ thấp, kết nối rộng rãi với nhiều thiết bị đầu cuối và khả năng thích ứng cao với môi trường di động. Những lợi thế này của 5G có thể đáp ứng hiệu quả những thách thức của dữ liệu lớn thời gian thực trong chẩn đoán và điều trị, đồng thời cung cấp những ý tưởng và phương pháp mới cho các giai đoạn khác nhau trong phòng chống dịch.

a) Giai đoạn chuyển bệnh nhân

Do dịch bệnh bùng phát mạnh, hệ thống xe cứu thương trên cả nước đang phải đối mặt với thử thách lớn. Các xe cấp cứu được cho là đã sử dụng mạng 5G để thực hiện một cách hiệu quả việc trực quan hóa các hoạt động cứu chữa bệnh trong bối cảnh  khi đang đang di chuyển, truyền dẫn các dữ liệu về các dấu hiệu sinh tồn và các hướng dẫn y tế tức thì. Điều này đã thay đổi phương thức vận chuyển bằng xe cứu thương truyền thống và nâng cao hiệu quả điều trị.

Trong điều kiện bình thường, lượng xe của Trung tâm cấp cứu Vũ Hán là khoảng 400 chuyến/ngày. Tuy nhiên, khi đại dịch Covid-19 xảy ra, gần 600 chuyến xe được triển khai, và hơn 800 chuyến mỗi ngày trong giải đoạn cao điểm. Xe cứu thương thông minh cần những yêu cầu cực kỳ cao về độ ổn định, độ trễ của đường truyền và tốc độ truyền tải của hệ thống mạng. Với tốc độ truyền dữ liệu hơn 100Mbps với mạng 5G, xe cấp cứu bệnh nhân được trang bị thiết bị giám sát video độ phân giải  4K. Xe cứu thương có thể truyền dữ liệu cảnh báo sức khỏe bệnh nhân, âm thanh và video độ nét cao đến trụ sở chính trong thời gian thực.

Nhân viên theo dõi và nhân viên trực ban có thể trao đổi đầy đủ và kịp thời về các thông tin chuyển viện và tình hình của bệnh nhân. Khi cần thiết, trụ sở chính cũng có thể bắt đầu tư vấn video từ xa ba bên với xe cứu thương và các chuyên gia bệnh viện thông qua mạng 5G. Bằng cách này, kết nối thông tin liền mạch giữa điều trị cấp cứu trước khi nhập viện và điều trị tại bệnh viện được thực hiện dễ dàng và chủ động hơn.

b) Giai đoạn điều trị y tế

Trong quá trình điều trị, bệnh nhân thường phải đến các bệnh viện khác nhau để hội chẩn từ xa. Tốc độ cực cao, băng thông lớn và độ trễ thấp của 5G giúp các ứng dụng y tế từ xa trở nên khả thi. Dựa trên hệ thống khám bệnh từ xa 5G do China Mobile xây dựng, các chuyên gia của Bệnh viện Huoshenshan Vũ Hán và Bệnh viện 301 Bắc Kinh có thể kết nối video từ khoảng xách xa. Hồ sơ và hình ảnh y tế của bệnh nhân có thể được chia sẻ với các chuyên gia trong thời gian thực thông qua mạng riêng 5G, giúp chẩn đoán thuận tiện và hiệu quả hơn. Các chuyên gia từ Trung tâm Y tế Siêu âm Từ xa của Bệnh viện Nhân dân Chiết Giang đã sử dụng công nghệ 5G điều khiển từ xa robot siêu âm của Bệnh viện Square Cabin để thực hiện siêu âm thành công cho bệnh nhân, với khoảng cách giữa hai bệnh viện là 700km.

 c) Giai đoạn tại khu điều dưỡng

Sự bùng phát của dịch Covid-19 đã gây ra những vấn đề như áp lực về cường độ làm việc của điều dưỡng bệnh viện và khó khăn trong công tác phòng chống dịch và cách ly. Mạng 5G cung cấp các phương tiện kỹ thuật mới để quản lý và kiểm soát quá trình này, đồng thời cung cấp một mô hình điều dưỡng mới cho các nhân viên điều dưỡng tuyến đầu đang gặp khó khăn. 5G kết hợp với robot và công nghệ trí tuệ nhân tạo có thể cung cấp các dịch vụ thông minh hơn cho việc quản lý và kiểm soát tại khu điều dưỡng.

Robot y tế thông minh dựa trên công nghệ 5G có thể giúp nhân viên y tế thực hiện các công việc như hướng dẫn, khử trùng, làm sạch và cấp phát thuốc, hỗ trợ các công việc chăm sóc hàng ngày nhanh chóng, linh hoạt và an toàn, cải thiện khả năng giãn cách cô lập và dễ dàng kiểm soát các khâu hoạt động. Đồng thời, nó cũng giúp giải phóng nguồn lực chăm sóc y tế hạn chế khỏi những công việc khử trùng và vệ sinh nặng nhọc hàng ngày. Ngoài ra, robot y tế thông mình còn giúp hỗ trợ các công việc điều dưỡng phức tạp khác vốn đòi hỏi nhiều can thiệp thủ công trước đây.

d) Giai đoạn kiểm soát khu vực công cộng

Thân nhiệt là chỉ số đầu tiên để giám sát dịch bệnh. Bệnh viện, nhà ga, sân bay, trung tâm mua sắm và những nơi công cộng khác cần tập trung vào việc theo dõi thân nhiệt của mọi người. Hoạt động kinh doanh trở lại yêu cầu nhân viên phải kiểm tra thân nhiệt mỗi ngày. Do đó, sử dụng công nghệ ảnh nhiệt 5G có thể nhanh chóng hoàn thành việc đo và theo dõi nhiệt độ cơ thể của một số lượng lớn nhân viên. Độ chính xác khi đo nhiệt độ có thể đạt ± 0,3℃. Khi thân nhiệt của ai đó vượt quá ngưỡng nhiệt độ báo động, thiết bị sẽ báo động, đồng thời, video và dữ liệu phản hồi sẽ được truyền chính xác và nhanh chóng lên màn hình lớn hoặc nền tảng đám mây theo thời gian thực. Điều này có thể giúp chính phủ và các doanh nghiệp xây dựng tuyến phòng thủ đầu tiên để phòng chống và kiểm soát dịch bệnh, đồng thời tránh việc nhân viên đo nhiệt độ phải làm việc thường xuyên và lâu dài.

Trong thời gian xảy ra dịch bệnh, giám sát nhiệt độ bằng hình ảnh nhiệt 5G đã được triển khai tại hơn 4.000 khu vực ở Trung Quốc và trở thành một biện pháp quan trọng để phòng chống dịch tại các bệnh viện.

Một số ứng dụng chăm sóc y tế 5G trong bối cảnh đại dịch Covid-19

Trong đại dịch Covid-19, từ chẩn đoán và điều trị đến phòng ngừa và kiểm soát, có 18 ứng dụng thuộc 4 hạng mục đã được sử dụng rộng rãi và đạt được kết quả tốt trong hoạt động phòng ngừa, kiểm soát Covid-19 ở Trung Quốc. Một số ứng dụng 5G trong phòng chống và kiểm soát dịch bệnh Covid-19 như:

- Chẩn đoán và điều trị từ xa: Tư vấn từ xa; Chụp cắt lớp vi tính (Computed tomography - CT) từ xa; Giám sát điện tâm đồ từ xa; Phân tích và phát hiện bệnh bằng công nghệ điện toán đám mây.

- Hỗ trợ y tế: Xe vận chuyển bệnh nhân; Xe đẩy máy tính y tế di động; Xe khử trùng hoặc xe phân phối giao hàng; Hỗ trợ vận hành; Quần áo bảo hộ.

- Chăm sóc y tế: Khám chữa bệnh từ xa; Tư vấn tâm lý; Triển khai công việc và đào tạo; Giám sát, phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh: Theo dõi nhiệt độ cơ thể bằng tia hồng ngoại; Giám sát robot tuần tra; Giám sát máy bay không người lái; Giám sát thiết bị đeo.

Hình 1: Một số ứng dụng 5G trong phòng chống và kiểm soát dịch bệnh Covid-19 tại Trung Quốc

Một số hiệu quả đạt được khi áp dụng chẩn đoán và điều trị từ xa 5G mang lại như: chia sẻ tài nguyên bác sĩ, giảm rủi ro tiếp xúc với bác sĩ, chẩn đoán, điều trị bệnh nhân hiệu quả và kịp thời.

Tư vấn từ xa

100+ bệnh viện hỗ trợ lẫn nhau; Hơn 3000 bệnh nhân được điều trị kịp thời.

Chụp CT từ xa

20 bệnh viện hỗ trợ lẫn nhau; 2000+ bệnh nhân được hội chẩn kịp thời.

Siêu âm từ xa

Bệnh viện Nhân dân Chiết Giang thực hiện siêu âm từ xa cho bệnh nhân ở bệnh viện Wuhan Fangcang, cách nhau 700km.

Giám sát điện tâm đồ từ xa

Giảm 30.000 giường khám/ngày trên mỗi hệ thống tại các bệnh viện quy mô vừa.

Phân tích và phát hiện bệnh bằng công nghệ điện toán đám mây

Truyền 5G thời gian thực trở lại đám mây để phát hiện bệnh; Phòng thí nghiệm di động hoàn thành hơn 1800 xét nghiệm các loại.

Những hiệu quả đạt được khi áp dụng công nghệ 5G để hỗ trợ y tế như: giúp giảm cường độ lao động của nhân viên bệnh viện, giảm nguy cơ lây nhiễm do tiếp xúc, đáp ứng kịp thời các nhu cầu của bệnh nhân trong bệnh viện. Xe khử trùng được sử dụng để loại bỏ vi rút trong môi trường giúp làm giảm  lây chéo trong bệnh viện. Xe giao hàng thích hợp để vận chuyển hàng hóa y tế. Xe đẩy máy tính y tế di động được sử dụng để giúp các bác sĩ có thể di chuyển dễ dàng trong quá trình thăm khám, giảm bớt gánh nặng cho nhân viên y tế.

Xe vận chuyển bệnh nhân

Xe vận chuyển bệnh nhân 5G+4K, 15 bệnh viện, hơn 400 trường hợp nghi nhiễm hoặc vận chuyển 400 ca

Xe khử trùng

Xe khử trùng 5G+; xe chở thuốc/vận chuyển: giảm nguy cơ lây nhiễm và cường độ lao động cho nhân viên, hơn 180 bệnh viện, giảm 7% khối lượng công việc của người chăm sóc.

Xe phân phối giao hàng

Xe đẩy máy tính y tế di động

Kết nối băng thông rộng 5G và hệ thống hỗ trợ xe đẩy thông minh, hỗ trợ hơn 1100 chuyến thăm khám của bác sĩ, giảm 9% nguy cơ tiếp xúc

Quần áo bảo hộ

Quần áo bảo hộ trang bị 5G/hướng dẫn trang bị phẫu thuật, 1000+ nhân viên y tế, 20.000 trang bị bảo vệ thứ cấp

Những hiệu quả đạt được khi áp dụng dịch vụ chăm sóc y tế 5G giúp hỗ trợ giải tỏa tâm lý hoang mang của bệnh nhân về dịch bệnh, đồng thời giải tỏa áp lực tâm lý cho đội ngũ nhân viên y tế.

Khám chữa bệnh từ xa

Video 5G từ xa, thăm khám/tư vấn tâm lý. Đối với bệnh nhân và thân nhân: dùng để thăm khám từ xa cho bệnh nhân trong khu cách ly. Đối với bệnh viện: được sử dụng để chăm sóc y tế, kiểm tra tình hình của bệnh nhân; Các bác sĩ cũng có thể tiến hành tư vấn tâm lý từ xa thông qua video. Hiện rất nhiều bệnh viện đang áp dụng công nghệ này.

Tư vấn tâm lý

Triển khai công việc và đào tạo

Áp dụng công nghệ 5G trong triển khai ứng phó với tình hình dịch bệnh và chuyển giao kỹ năng mới. 700+ Hội nghị Triển khai Công việc Quốc gia; 600+ bệnh viện đào tạo; 100 + đào tạo toàn quốc.

Tiến trình trực tiếp

Băng thông tốc độ cao 5G hỗ trợ nhiều giao thức quay trực tiếp. Chỉ trong 16 ngày, tiến độ xây dựng “Người giám sát thông qua điện toán đám mây” đã được truyền hình trực tiếp, với tổng lượt xem lên đến 115 triệu.

Những hiệu quả đạt được khi áp dụng giám sát, phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh bằng công nghệ 5G: giúp hỗ trợ theo dõi thời gian thực nhiệt độ cơ thể ở các nơi công cộng, địa điểm tập trung đông người.

Theo dõi nhiệt độ cơ thể bằng tia hồng ngoại

Ngăn chặn và kiểm soát lối vào ở những nơi công cộng. Hơn 4.000 bệnh viện, xí nghiệp và trung tâm giao thông công cộng đã được triển khai.

Giám sát robot tuần tra

Thiết bị đo thân nhiệt di động 5G, được sử dụng chủ yếu để phòng chống dịch bệnh ở những nơi công cộng. Hơn 5.000 khu vực đã được triển khai, bao gồm nhiều bệnh viện và địa điểm công cộng.

Giám sát tai nghe     

Giám sát thiết bị đeo

 Những vấn đề và thách thức hiện nay

Trong phòng chống và kiểm soát đại dịch COVID-19, công nghệ 5G được sử dụng để nâng cao hiệu quả, khả năng vận hành của bệnh viện, khả năng chẩn đoán và điều trị, đồng thời giảm chi phí nhân lực một cách hiệu quả. Tuy nhiên, việc ứng dụng 5G trong công tác phòng chống dịch là một điều mới mẻ, đồng thời cũng gặp phải một số thách thức, vấn đề mới trong quá trình phát triển. Một mặt, hiện nay chưa có hệ thống tiêu chuẩn và đánh giá thống nhất nào cho các công nghệ 5G. Có nhiều tình huống ứng dụng y tế không dây, nhưng yêu cầu hạ tầng mạng của các tình huống ứng dụng lại khác nhau. Vẫn còn nhiều vấn đề về tiêu chuẩn hóa trong y tế 5G về phương pháp truy cập thiết bị đầu cuối, thống nhất định dạng dữ liệu và truyền dữ liệu ứng dụng. Điều này cần được kết hợp với các đặc điểm ứng dụng của ngành y tế và sức khỏe để thiết lập một hệ thống y tế và sức khỏe thông minh tiêu chuẩn 5G hoàn chỉnh. Cuối cùng là việc cần thúc đẩy xây dựng, triển khai và áp dụng hệ thống 5G tiêu chuẩn cho ngành chăm sóc sức khỏe một cách nhanh chóng, toàn diện và đồng đều, bảo đảm người dân được hưởng những chính sách tốt nhất về y tế.

Mặt khác, việc thực hiện công nghiệp hóa quy mô lớn vẫn còn phải được nghiên cứu. Hiện tại, các ứng dụng y tế 5G chủ yếu dựa trên thăm dò thử nghiệm và hầu hết là các nỗ lực thử nghiệm trong các tình huống thực tế. Cần tăng cường nghiên cứu đề án đẩy mạnh công nghiệp hóa, hệ thống đổi mới kết hợp giữa chính phủ, công nghiệp, giáo dục và nghiên cứu cũng cần được đẩy mạnh. Ngoài ra, việc đồng bộ dữ liệu, thông tin, hồ sơ bệnh án của các cơ sở y tế ở tất cả các tuyến chưa đồng đều. Điều này đòi hỏi sự đổi mới hơn nữa trong các phương pháp quản lý để tăng tốc luồng dữ liệu cho các ứng dụng y tế 5G.

Một số mục tiêu nhằm thúc đẩy công nghệ 5G trong lĩnh vực y tế trong tương lai

Để đối phó với các vấn đề và thách thức mà 5G phải đối mặt trong việc phòng ngừa và kiểm soát COVID-19, các quốc gia, chính phủ cần lưu ý đến một số vấn đề, lĩnh vực sau.

- Thứ nhất, thiết lập một bộ tiêu chuẩn y tế 5G toàn diện. Thúc đẩy các tiêu chuẩn cho hệ thống ứng dụng CNTT-TT trong y tế, bao gồm tiêu chuẩn đầu cuối, tiêu chuẩn mạng và tiêu chuẩn bảo mật. Trên cơ sở này, các yêu cầu về dịch vụ công nghệ đối với 5G hoặc các mạng di động/cố định khác cần được chú ý và có phương án phù hợp. Các dịch vụ ứng dụng y tế và sức khỏe 5G bao gồm điều trị y tế khẩn cấp trước khi nhập viện, chẩn đoán và điều trị từ xa, phẫu thuật từ xa,…cũng cần được xây dựng và phát triển.

- Thứ hai, xây dựng thử nghiệm dự án ứng dụng y tế 5G. Thúc đẩy việc xây dựng các dự án thử nghiệm ứng dụng y tế 5G tại các bệnh viện đủ điều kiện. Các lĩnh vực chính bao gồm điều trị khẩn cấp, chẩn đoán từ xa, điều trị từ xa, chăm sóc hồi sức đặc biệt (ICU), quản lý bệnh viện, phòng chống và kiểm soát bệnh truyền nhiễm, quản lý sức khỏe, v.v. Thông qua việc xây dựng các dự án thử nghiệm, các sản phẩm chăm sóc sức khỏe thông minh 5G mới và các định dạng mới có thể được nhân rộng và phát huy tối đa hiệu quả.

- Cuối cùng, thúc đẩy tích hợp công nghệ mới và đổi mới trong lĩnh vực y tế. Tuân thủ các nhu cầu y tế như hướng dẫn và hiểu được vai trò công nghệ như 5G, blockchain, trí tuệ nhân tạo, robot, v.v. đối với lĩnh vực y tế hiện nay. Tập trung thúc đẩy sự phát triển của chẩn đoán hỗ trợ hình ảnh y tế, chẩn đoán bệnh lý, robot y tế, các công nghệ và ứng dụng khác. Tăng cường hỗ trợ các quỹ nghiên cứu khoa học và  bảo đảm những nền tảng cơ bản như trung tâm dữ liệu lớn, môi trường mạng và bảo mật thông tin hỗ trợ ngành y tế.

Kết luận

Có thể thấy những lợi thế của mạng 5G có thể đáp ứng hiệu quả những thách thức của dữ liệu lớn thời gian thực trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh nhân. Những ứng dụng và kết quả của công nghệ 5G trong lĩnh vực y tế sẽ mang lại cái nhìn khách quan, tổng thể và từ đó cung cấp kinh nghiệm cho các quốc gia trên thế giới trong quá trình phòng chống đại dịch, đồng thời các vấn đề và thách thức của các ứng dụng chăm sóc sức khỏe 5G cũng là vấn đề đáng lưu ý, để từ đó mỗi quốc gia cần tập trung đẩy mạnh việc xây dựng hệ thống tiêu chuẩn y tế và sức khỏe 5G trong tương lai.

Nguyễn Phương Nhung

Tài liệu tham khảo

[1] Kaleidoscope Academic Conference, Proceedings 2020 (ITU)

[2] https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14461242.2021.1941184