Hợp tác quốc tế về nền kinh tế số ngày càng sâu rộng.

Trung Quốc đang tăng cường hợp tác kinh tế số với các quốc gia và khu vực dọc theo diễn đàn Vành đai và Con đường (Belt and Road), đồng thời tham gia xây dựng các quy định quốc tế quản lý công nghệ số và đã đạt được những kết quả tích cực trong hợp tác quốc tế liên quan đến nền kinh tế số. Trung Quốc đang tích cực đóng góp tầm nhìn và phát triển trí tuệ, cách tiếp cận có tầm nhìn xa của Chủ tịch Tập Cận Bình tại Hội nghị Internet thế giới lần thứ 2 năm 2015 là tập trung vào các vấn đề quan tâm liên quan đến tương lai thế giới và tôn trọng đạo đức một cách sâu rộng về sự phát triển và hạnh phúc của toàn nhân loại, cũng như đề xuất của ông về "Xây dựng một cộng đồng chung tương lai trên không gian mạng", đã nhận được phản ứng tích cực và sự tán thành rộng rãi của cộng đồng quốc tế. Trung Quốc đã tích cực trong việc đề xuất các sáng kiến, chẳng hạn như sáng kiến ​​toàn cầu về An toàn Dữ liệu và sáng kiến ​​Hợp tác Quốc tế về Kinh tế số Vành đai và Con đường. Trung Quốc cũng đã đăng ký tham gia Hiệp định đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định đối tác kinh tế số (DEPA), nhằm hợp tác với tất cả các nước trên thế giới để biến không gian mạng trở thành một nơi hòa bình, an ninh, cởi mở và hợp tác. Trung Quốc đang nỗ lực chia sẻ các cơ hội phát triển của mình bằng cách thúc đẩy xây dựng Con đường tơ lụa số (Digital Silk Road), đăng cai tổ chức các hội nghị quốc tế như diễn đàn Vành đai và con đường về hợp tác quốc tế và xây dựng các nền tảng để thế giới trao đổi và hợp tác trong nền kinh tế số toàn cầu. Các thành phố của Trung Quốc bao gồm Hàng Châu và Thâm Quyến đã thiết lập cơ chế hợp tác với các thành phố ở các quốc gia khác.

Xây dựng sức mạnh, chất lượng và quy mô của nền Kinh tế số của Trung Quốc

Những thay đổi diễn ra trong thế kỷ đang tăng tốc và sự thay đổi sâu sắc trong quốc tế đang diễn ra. Sự phát triển kinh tế số của Trung Quốc phải đối mặt với áp lực tăng gấp ba lần do các nhu cầu của người dùng giảm, nguồn cung khó khăn. Vì vậy, những yêu cầu mới và lớn hơn đang được đặt ra đối với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế số. Trung Quốc đang cố gắng đạt được mức độ tự lực và tự cải thiện cao, tích hợp triệt để công nghệ số và nền kinh tế số trở thành một chủ đề rất được quan tâm và hướng tới mục tiêu cơ bản của đất nước là chia sẻ lợi ích của nền kinh tế số với nhiều người hơn nữa. Trung Quốc cũng đang cải thiện quản trị nền kinh tế số, xây dựng hàng rào An ninh mạng vững chắc và mở rộng hợp tác về công nghệ số, nhằm xây dựng sức mạnh, chất lượng.

Trung Quốc tập trung nguồn lực để tạo ra những đột phá công nghệ cốt lõi và nhanh chóng đạt được mức độ tự lực và tự cải thiện cao.

Những đột phá nhanh chóng trong các công nghệ cốt lõi là chìa khóa cho sự phát triển lành mạnh của nền kinh tế số. Để đạt được chúng, Trung Quốc đang phải tăng cường nghiên cứu cơ bản và phát triển công nghệ số, nhắm mục tiêu vào các lĩnh vực chiến lược trong tương lai, tăng cường nghiên cứu lý thuyết cơ bản và các đột phá công nghệ then chốt, đồng thời nâng cao năng lực đổi mới công nghệ then chốt. Trung Quốc yêu cầu một hệ thống đổi mới hợp tác mở nhằm thúc đẩy đổi mới giữa các ngành và doanh nghiệp, doanh nghiệp nền tảng và doanh nghiệp dịch vụ công nghệ số. Bên cạnh đó thúc đẩy thương mại hóa các tiến bộ của công nghệ số, với định hướng tích hợp và ứng dụng công nghệ số trong các lĩnh vực khác nhau, tối ưu hóa các cơ chế để thương mại hóa nhanh chóng các đổi mới, ứng dụng trong kỹ thuật và môi trường công nghiệp.

Trung Quốc xây dựng các kế hoạch thích hợp cho các loại cơ sở hạ tầng mới và củng cố các nền tảng phát triển của nền Kinh tế số.

Các loại cơ sở hạ tầng mới cung cấp cơ sở vật chất, hỗ trợ thiết yếu cần thiết để phát triển các công nghệ, ngành công nghiệp và các mô hình kinh doanh mới. Trung Quốc xây dựng cơ sở hạ tầng thông tin tốt hơn, mở rộng và nâng cấp mạng cáp quang của đất nước, đồng thời thúc đẩy triển khai thương mại và các ứng dụng quy mô lớn của công nghệ 5G. Trung Quốc xây dựng hệ thống trung tâm dữ liệu lớn tổng hợp quốc gia, bao gồm 10 cụm trung tâm dữ liệu trên cả nước. Đồng thời đẩy nhanh việc thiết lập hệ thống hạ tầng không gian dân dụng hiệu quả cho thông tin liên lạc, dẫn đường và viễn thám với phạm vi phủ sóng toàn cầu, phát triển cơ sở hạ tầng tích hợp và đẩy nhanh việc nâng cấp số của cơ sở hạ tầng truyền thống. Trung Quốc dần dần tạo ra cơ sở hạ tầng dựa trên mạng thông minh, định hướng dịch vụ và cộng tác tập trung vào ngành giao thông vận tải, năng lượng, phúc lợi công cộng và môi trường. Trung Quốc áp dụng cách tiếp cận tiến bộ đối với cơ sở hạ tầng theo định hướng đổi mới bằng cách lập kế hoạch cho các cơ sở nghiên cứu khoa học mới, cải thiện cơ sở phát triển công nghệ và xây dựng các cơ sở dịch vụ dành riêng cho đổi mới và khởi nghiệp. Trung Quốc cũng hỗ trợ các nỗ lực đạt được mức độ tự chủ và tự cải tiến trong khoa học và công nghệ, xây dựng một hệ thống hợp tác, tiên tiến, cởi mở và hiệu quả theo định hướng đổi mới.

Hình 1: Yếu tố đóng góp phát triển kinh tế số

Trung Quốc tăng cường số hóa các ngành công nghiệp truyền thống và đẩy nhanh quá trình tích hợp công nghệ số với nền kinh tế thực.

Yếu tố quan trọng của việc xây dựng một hệ thống công nghiệp hiện đại là nâng cấp các ngành công nghiệp truyền thống. Đây cũng là điểm khởi đầu để cải thiện năng suất số, thúc đẩy các động lực phát triển mới và đưa vào áp dụng một hệ thống kinh tế hiện đại. Do đó, tăng cường chuyển đổi số và nâng cấp các doanh nghiệp thuộc mọi quy mô, khuyến khích các doanh nghiệp tạo ra các nền tảng số tích hợp và cải thiện sức mạnh tổng hợp trong các doanh nghiệp. Thực hiện chiến dịch số hóa Doanh nghiệp nhỏ và vừa và hỗ trợ trong việc chuyển đổi số hóa toàn bộ quy trình kinh doanh. Thúc đẩy quá trình chuyển đổi số của tất cả các khía cạnh và mọi mắt xích của các ngành công nghiệp chính. Trung Quốc cố gắng phát triển nền tảng Internet cho các ngành công nghiệp, nâng cao sự phát triển theo nhóm và theo định hướng sinh thái, khuyến khích các mô hình phát triển tổng thể mới liên quan đến các ngành công nghiệp chính và phụ, chẳng hạn như đặt hàng thông minh trong nông nghiệp, quản lý tài chính chuỗi cung ứng, sản xuất theo định hướng dịch vụ, thương mại và hậu cần. Trung Quốc cũng sử dụng dữ liệu công nghệ không gian để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi của ngành công nghiệp. Xây dựng hệ sinh thái dịch vụ để hỗ trợ quá trình chuyển đổi số, thúc đẩy các động lực kép của các dịch vụ dựa trên thị trường và dịch vụ công. Trung Quốc phát triển các trung tâm chuyển đổi số và liên kết, tập trung nguồn lực để xây dựng các trung tâm đổi mới, chuyển đổi số của khu vực và công nghiệp.

Trung Quốc đang thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển sáng tạo của các ngành công nghiệp số và tạo ra một hệ thống công nghiệp cạnh tranh quốc tế.

Chất lượng và quy mô của các ngành công nghiệp số là những đặc điểm của nền kinh tế số. Trung Quốc cần nâng cấp nền tảng Công nghiệp số, giúp các ngành tiếp tục phát triển. Đặc biệt là các ngành công nghiệp số quan trọng, đồng thời cải thiện nguồn cung cấp và năng lực sản xuất phần mềm, phần cứng thiết yếu, linh kiện điện tử cốt lõi, vật liệu cơ bản quan trọng và thiết bị sản xuất để đảm bảo tự cung tự cấp. Trung Quốc nhanh chóng hiện đại hóa các chuỗi công nghiệp, đẩy mạnh hội nhập công nghệ và đổi mới sản phẩm để đạt được các lĩnh vực ứng dụng đa dạng, tăng khả năng cạnh tranh của các mắt xích chính trong chuỗi công nghiệp và cải thiện chuỗi cung ứng của các ngành công nghiệp chính. Điều quan trọng là trau dồi các hình thức và mô hình kinh doanh mới, thúc đẩy sự phát triển chuẩn hóa, lành mạnh và bền vững của các doanh nghiệp nền tảng, đồng thời làm sâu sắc thêm các ứng dụng của nền kinh tế chia sẻ trong các dịch vụ tiêu dùng. Tối ưu hóa các sản phẩm và hoạt động dịch vụ thông minh và phát triển nền kinh tế thông minh, chẳng hạn như bán hàng thông minh, hệ thống phân phối bằng robot, sản xuất thông minh, ….

Trung Quốc cải thiện quản trị nền kinh tế số và thúc đẩy sự phát triển có trật tự.

Có một hệ thống quản lý nền kinh tế số đảm bảo sự phát triển bền vững và lành mạnh. Trung Quốc cải thiện hơn nữa về hệ thống chính sách và quy định để quản lý nền kinh tế số ở Trung Quốc, tăng cường các quy tắc và thể chế để điều tiết phối hợp. Cần ngăn chặn độc quyền, ngăn chặn việc mở rộng vốn một cách thiếu trật tự và thiết lập hệ thống giám sát thị trường, kiểm soát vĩ mô, chính sách và quy định thích ứng với nền kinh tế số đang phát triển. Cần thiết lập cơ chế điều tiết phối hợp hợp lý và tăng cường quy định giữa các sở, cấp và khu vực để có thể quản lý mọi mắt xích trong chuỗi và tất cả các lĩnh vực ở mọi giai đoạn. Việc thiết lập các cơ chế quản lý thích ứng với nền kinh tế nền tảng để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người tham gia.

Trung Quốc tiếp tục tăng cường hiệu quả của các dịch vụ công số để phát triển xã hội.

Phát triển một chính phủ và xã hội số là đảm bảo quan trọng để nâng cao sự hạnh phúc, an toàn của người dân. Để thúc đẩy sự phát triển chung và sử dụng các dịch vụ số của chính phủ, Trung Quốc cải thiện hiệu quả của mô hình "Internet cộng với các dịch vụ của chính phủ", đẩy nhanh quá trình tiêu chuẩn hóa và dễ dàng truy cập các dịch vụ của chính phủ, tích hợp dịch vụ một cửa cho các dịch vụ quan trọng đối với doanh nghiệp và công chúng. Đẩy nhanh việc tối ưu hóa và nâng cấp các dịch vụ xã hội, thúc đẩy việc cung cấp số các nguồn dịch vụ công, dịch vụ trực tuyến trong các lĩnh vực như văn hóa, giáo dục, chăm sóc sức khỏe. Trung Quốc tăng cường kết nối giữa cung và cầu các dịch vụ xã hội trong các lĩnh vực chính của cuộc sống, chẳng hạn như việc làm, chăm sóc người già và chăm sóc trẻ em, từ đó giúp cho việc phân bổ các dịch vụ hiệu quả hơn và mang lại lợi ích cho tất cả mọi người. Cần thiết phối hợp và thúc đẩy sự phát triển tích hợp của các thành phố thông minh và làng số. Để đạt được mục tiêu này, thúc đẩy việc xây dựng loại hình thành phố thông minh mới ở các cấp độ và hạng mục khác nhau, khuyến khích dòng chảy hai chiều tự do của quá trình sản xuất giữa thành thị và nông thôn, tạo ra một mô hình phát triển tích hợp giữa đô thị số và nông thôn số.

Trung Quốc tích cực tham gia Hợp tác quốc tế về nền kinh tế số và xây dựng một cộng đồng chung tương lai trên không gian mạng.

Sự phát triển công nghiệp và công nghệ số toàn cầu có mối liên hệ sâu rộng trong quá trình phát triển nền Kinh tế số. Trung Quốc luôn tích cực tham gia vào các cuộc đàm phán về các vấn đề quốc tế liên quan đến nền kinh tế số, các hoạt động hợp tác song phương và đa phương về quản trị số. Trung Quốc đẩy nhanh việc sử dụng công nghệ số để phát triển thương mại, thúc đẩy chuyển đổi các thực thể thương mại và cải cách phương thức thương mại, cũng như cải thiện chính sách về thương mại số. Thu hút các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và các nhóm doanh nhân có chất lượng, nỗ lực xây dựng các chuỗi và phát triển hệ sinh thái công nghiệp thương mại điện tử xuyên biên giới. Thúc đẩy hoạt động hợp tác, trao đổi trong nền kinh tế số để đạt được những tiến bộ sâu sắc hơn, vững chắc hơn trong việc phát triển Con đường Tơ lụa số. Tham gia vào hợp tác chất lượng cao về thành phố thông minh, thương mại điện tử và thanh toán di động. Đồng thời tạo ra nhiều lĩnh vực hội tụ lợi ích, tăng trưởng kinh tế để hợp tác cùng có lợi, đảm bảo rằng hợp tác kinh tế số mang lại lợi ích cho người dân tất cả các quốc gia.

Trung Quốc xây dựng hàng rào an ninh mạng để ngăn chặn và chống lại các nguy cơ tốt hơn.

Trong quá trình Chuyển đổi số, phát triển Kinh tế số, vấn đề an ninh mạng quốc gia luôn được đặt lên hàng đầu. Do đó, cần nâng cao năng lực để duy trì an ninh mạng, củng cố việc lập kế hoạch, xây dựng và thực hiện đồng bộ các biện pháp kỹ thuật cho an ninh mạng. Cải thiện cơ chế cảnh báo, thông báo sớm cho các trường hợp khẩn cấp về an ninh mạng, nâng cao nhận thức về tình huống an ninh mạng cũng như phát hiện mối đe dọa và xử lý hợp tác. Cần tăng cường bảo vệ an ninh dữ liệu, bao gồm dữ liệu của chính phủ và thông tin cá nhân, thiết lập một hệ thống bảo vệ dữ liệu hợp lý dựa trên phân loại và chấm điểm, đồng thời phát triển hệ thống quản trị bảo mật dữ liệu của chính phủ, xã hội và người dân. Tăng cường khả năng phục hồi của các chuỗi cung ứng và công nghiệp, thiết lập các quy tắc, hệ thống, cơ chế làm việc an toàn hợp lý trong các ngành khác nhau, đồng thời tăng cường giám sát tình hình an ninh, cảnh báo sớm và phân tích các rủi ro an ninh. Tăng cường phòng ngừa rủi ro và cùng nhau giảm thiểu rủi ro trong các lĩnh vực công nghiệp chủ chốt, đảm bảo an ninh cho các chuỗi cung ứng và công nghiệp.

Thành công về Kinh tế số của Trung Quốc như một nguồn cảm hứng trong các hoạt động đổi mới, lập kế hoạch, nâng cao chất lượng dịch vụ. Sự phát triển thành công của nền kinh tế số ở Trung Quốc mang lại những giá trị thiết thực cho xã hội, là yếu tố giúp Trung Quốc tiếp tục bứt phá trên chặng đua số hóa trên toàn cầu. Ở Việt Nam cũng đang cho thấy tiềm năng phát triển kinh tế số theo hướng đi lên. Với các chính sách, cơ chế phù hợp, kịp thời tại từng thời điểm, cùng sự quan tâm, vào cuộc của toàn hệ thống chính trị, quốc gia và sự chung tay của bộ phân tư nhân, người dân, Việt Nam hoàn toàn tin tưởng vào một nền kinh tế số phát triển mạnh mẽ trong tương lai.

Kết luận

Theo báo cáo của công ty nghiên cứu thị trường Research And Markets (trụ sở chính ở Ireland), Trung Quốc sẽ trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới với 55%, khoảng 12.000 tỷ USD, đến từ kinh tế số vào năm 2025. Nước này sẽ xây dựng nhiều khu công nghiệp AI ở các tỉnh thành lớn, xây nhiều trạm thu phát 5G.

Thông qua bài học thành công của Trung Quốc, các quốc gia trên thế giới có thể tham khảo, học hỏi các kinh nghiệm, từ đó căn cứ vào tình hình thực tế của đất nước mình để cải tiến, điều chỉnh phù hợp hơn. Qua bài viết này, có thể nhìn nhận Trung Quốc có một tiềm năng phát triển kinh tế số mạnh mẽ, là động lực để xóa đói giảm nghèo, phát triển nông thôn, nâng cao chất lượng chính phủ số số và xã hội số trong tương lai.

Quách Hồng Trang

Tài liệu tham khảo:

1. https://tapchinganhang.gov.vn/phat-trien-kinh-te-so-o-trung-quoc-va-kinh-nghiem-doi-voi-viet-nam.htm

2. http://en.qstheory.cn/2022-03/03/c_720696.htm