Để giúp các doanh nghiệp bán lẻ truyền thống có những định hướng chuyển đổi số phù hợp, trong bài này chúng ta cùng nghiên cứu cách thức chuyển đổi số của công ty bán lẻ lớn của Mỹ là WalMart để có những kinh nghiệm và học hỏi tham khảo.

Walmart - nhà bán lẻ truyền thống lớn nhất có trụ sở tại Hoa Kỳ. Trong quá trình hoạt động của mình những năm qua, Wakmart đã đạt được mức tăng trưởng vượt bậc thông qua chiến lược định giá và tạo lập hình ảnh thương hiệu thân thiện với khách hàng. Những năm gần đây, công ty đã tập trung vào số hóa để tăng doanh số bán hàng và cải thiện dịch vụ khách hàng. Doanh số thương mại điện tử của nó đã tiếp tục tăng cường trên toàn thế giới.

Các nhà bán lẻ truyền thống ở Mỹ này đang chuyển sang số hóa để phục vụ khách hàng của họ tốt hơn, đặc biệt là nhắm vào những người có lối sống hiện đang bị ảnh hưởng nhiều bởi công nghệ kỹ thuật số. Đầu tiên, Walmart mua lại thương hiệu bán lẻ trực tuyến ở Ấn Độ là Flipkart vào năm 2018. Trên cơ sở đó, hãng cũng đã đầu tư đáng kể vào cơ sở hạ tầng thương mại điện tử của Mỹ.

Mặc dù đầu tư vào công nghệ là điều cần thiết để các nhà bán lẻ phục vụ khách hàng hiệu quả hơn, nhưng ảnh hưởng ngày càng tăng của các đối thủ cạnh tranh như Amazon trong ngành bán lẻ là động lực chính thúc đẩy số hóa trên các thương hiệu bán lẻ có trụ sở tại Hoa Kỳ. Sự cần thiết phải tập trung vào công nghệ kỹ thuật số càng là nhu cầu cấp thiết đặc biệt trong thời kỳ đại dịch. Trong đại dịch Covid 19, hành vi của khách hàng đã thay đổi sâu sắc. Khách hàng chủ yếu chuyển sang mua sắm trực tuyến trong thời gian giãn cách xã hội, các trung tâm thương mại và siêu thị bị đóng cửa. Từ đó đến nay mặc dù đại dịch đã gần đi qua nhưng những thay đổi này sẽ còn kéo dài vì tác động sâu sắc đến lối sống của con người.

Trong bối cảnh trên, Walmart đã tập trung đầu tư mạnh mẽ vào thương mại điện tử trong vài năm qua. Kết quả đã gặt hái được nhiều lợi ích. Tuy nhiên, nhận thức được chuyển đổi số, Walmart không chỉ tập trung vào thương mại điện tử mà trong bước tiếp theo là chuyển đổi số hoàn toàn toàn bộ tập đoàn với mục tiêu là thúc đẩy hiệu suất liên kết vượt trội đồng thời thúc đẩy sự hài lòng của khách hàng cao hơn để mang lại lợi nhuận tài chính mạnh mẽ hơn.

Về công nghệ, nhận thức được công nghệ đám mây là công nghệ chủ chốt đang được sử dụng để triển khai chuyển đổi số trên các nhà bán lẻ khác, Walmart đã tận dụng công nghệ đám mây để củng cố vị thế cạnh tranh và đẩy nhanh đà tăng trưởng. Trước đó năm 2018, Walmart đã hợp tác với Microsoft để đẩy nhanh ứng dụng công nghệ trên nền tảng đám mây và cung cấp dịch vụ cũng như đáp ứng nhanh hơn những mong đợi của khách hàng đang thay đổi.

Quá trình chuyển đổi kỹ thuật số của Walmart cũng diễn ra trước sức ép cạnh tranh ngày càng tăng từ gã khổng lồ thương mại điện tử Amazon. Từ cửa hàng trực tuyến đến chuỗi cung ứng và hậu cần, công nghệ kỹ thuật số, AI, IoT và Machine Learning đang thúc đẩy những thay đổi nhanh chóng. Walmart nhận thức được sự tăng trưởng liên tục của mình trong tương lai phụ thuộc vào khả năng tận dụng công nghệ để phản ứng nhanh chóng với sự thay đổi của thị trường và thói quen mua hàng của khách hàng.

Hình 1: Tương lai của ngành bán lẻ (nguồn thedigitaltransformationpeople.com)

Những yếu tố thúc đẩy quá trình số hóa nhanh chóng tại Walmart.

Để thực hiện quá trình chuyển đổi số, Walmart phải xác định các yếu tố ảnh hưởng để có thể thực hiện đáp ứng đúng nhu cầu của bối cảnh hiện nay. Có năm yếu tố chính thúc đẩy quá trình số hóa tại Walmart:

+ Thay đổi nhân khẩu học trong dân số.

+ Thay đổi thói quen và kỳ vọng của người tiêu dùng.

+ Sự phổ biến của thiết bị di động, smartphone

+ Cần tốc độ và hiệu quả hơn.

+ Thách thức ngày càng tăng từ đối thủ cạnh tranh như Amazon.

Những thay đổi về nhân khẩu học và những thay đổi khác như sự gia tăng của thương mại điện tử cũng đã thay đổi cách mọi người mua sắm. Vì bối cảnh bán lẻ đang thay đổi, mô hình hoạt động truyền thống của Walmart không đủ để phục vụ nhu cầu ngày càng tăng của khách hàng ở Mỹ. Thế hệ GenZ hiện là phân khúc dân số trưởng thành lớn nhất của Hoa Kỳ theo tạp chí Pew Research xuất bản năm 2020.

GenY (hay còn gọi là thế hệ thiên niên kỷ - millennials - chỉ những người sinh vào những năm 1981 đến 1996) là phân khúc khách hàng quan trọng nhất đối với các thương hiệu bán lẻ như Walmart. Kỳ vọng của thế hệ GenY rất khác so với các thế hệ trước. Thế hệ GenY hiểu biết hơn về công nghệ và sống cuộc sống số. Họ thích mua sắm trực tuyến các sản phẩm và dịch vụ. Ngoài nhu cầu chung, những người này còn phụ thuộc vào các kênh trực tuyến để giải trí hàng ngày và nhiều nhu cầu khác như âm nhạc và thời trang.

Sự gia tăng của phương tiện truyền thông xã hội và thói quen tiêu dùng của thế hệ thiên niên kỷ đều đòi hỏi các doanh nghiệp phục vụ họ phải áp dụng một mô hình tốt hơn bằng việc ứng dụng công nghệ. Con đường cạnh tranh của Walmart nằm trong chiến lược của họ chủ yếu nằm ngoài các sản phẩm truyền thống mà Walmart đang kinh doanh. Tuy nhiên, những thứ này không còn đủ để đáp ứng đầy đủ cho kỳ vọng của thế hệ GenY. Walmart cần chuyển đổi sang một mô hình tốt hơn có thể xử lý mọi thứ với tốc độ và hiệu quả cao hơn.

Cả hai điều này đều quan trọng để tối đa hóa sự hài lòng của khách hàng trong thời đại được thúc đẩy bởi máy tính, internet, dữ liệu và phân tích. Sự phụ thuộc của các thương hiệu bán lẻ vào công nghệ cũng được dự định sẽ tăng lên do việc sử dụng máy tính di động ngày càng tăng. Nhu cầu về tính di động cao hơn cũng thúc đẩy đầu tư nhiều hơn vào công nghệ. Công nghệ kỹ thuật số đã thay đổi thói quen mua hàng của khách hàng, những người thích so sánh giá trên điện thoại thông minh của họ trước khi họ đi mua hàng cuối cùng.

Giá thấp hơn thu hút thế hệ millennials nhưng có nhiều yếu tố hơn mà họ cân nhắc trước khi mua hàng. Sự thuận tiện của khách hàng quan trọng hơn bao giờ hết để giành chiến thắng trong bối cảnh bán lẻ cạnh tranh cao. Nó ảnh hưởng đến nhu cầu và doanh số bán hàng. Tuy nhiên, để nâng cao mức độ tiện lợi của khách hàng, đòi hỏi phải tập trung vào công nghệ kỹ thuật số, giúp tiết kiệm thời gian và cũng giúp giảm chi phí.

Một yếu tố quan trọng khác thúc đẩy Walmart tiến tới số hóa nhanh chóng là sự trỗi dậy của gã khổng lồ thương mại điện tử Amazon. Walmart là công ty dẫn đầu trong lĩnh vực bán lẻ của Hoa Kỳ. Amazon nằm ngay sau Walmart trong danh sách Fortune 500. Năm 2020, Walmart lần thứ tám đứng đầu danh sách (Fortune, 2020).

Xét về doanh số thương mại điện tử ở Mỹ, Walmart chỉ đứng sau Amazon. Có sự chênh lệch đáng kể về thị phần của cả hai trong ngành thương mại điện tử nhưng Walmart đang cố gắng củng cố vị thế của mình thông qua đầu tư liên tục vào công nghệ số. Amazon đặt ra một thách thức lớn trước các nhà bán lẻ khác tại Hoa Kỳ đối với việc tăng trưởng kinh doanh dựa trên công nghệ số.

Từ năm 2020, Đại dịch Covid19 được coi là một cú huých đối với ứng dụng công nghệ số. Thói quen mua hàng của người dân đang được định hình lại và người tiêu dùng có thể sẽ phụ thuộc nhiều hơn vào mua sắm trực tuyến trong tương lai. Walmart cần phải đối mặt với thách thức của Amazon. Việc tận dụng các thế mạnh cạnh tranh hiện có của mình để đạt được kết quả vượt trội chỉ có thể thực hiện được nếu Walmart đầu tư vào chuyển đổi số.

Hình 2: Quy trình quản lý của Walmart được số hoá (nguồn digital.hbs.edu)

Số hóa chuỗi cung ứng tại Walmart

Walmart đã tập trung vào việc số hóa gần như tất cả các lĩnh vực của hệ thống kinh doanh của mình. Từ chuỗi cung ứng đến hoạt động bán hàng, dịch vụ khách hàng, tiếp thị và cửa hàng, công ty đã và đang liên tục đầu tư vào số hóa để tăng hiệu quả hoạt động và hiệu quả chi phí. Số hóa chuỗi cung ứng của Walmart là một trụ cột quan trọng trong chiến lược đa kênh của hãng.

Số hóa chuỗi cung ứng là bước quan trọng đầu tiên giúp chiến lược đa kênh thành công. Để thực sự thu được lợi nhuận từ việc đầu tư vào công nghệ và số hóa, trước tiên Walmart cần tận dụng sức mạnh của chuỗi cung ứng của mình. Chuỗi cung ứng được tối ưu hóa cao là nguồn lợi thế cạnh tranh quan trọng cho thương hiệu bán lẻ. Nó đã giúp Walmart duy trì mức giá bán lẻ thấp hơn và có thể được tối ưu hóa hơn nữa bằng cách sử dụng các công cụ kỹ thuật số để đạt được hiệu quả chi phí cao hơn và mang lại hiệu suất tốt hơn cho người lao động.

Hơn nữa, mô hình quản lý chuỗi cung ứng truyền thống không đủ để phục vụ nhu cầu ngày càng tăng của khách hàng Hoa Kỳ. Việc số hóa chuỗi cung ứng đã cho phép gã khổng lồ bán lẻ theo đuổi chiến lược đa kênh với tỷ lệ thành công cao hơn. Walmart đang tận dụng công nghệ kỹ thuật số để chia sẻ thông tin trên toàn bộ chuỗi cung ứng cũng như để theo dõi và quản lý hàng tồn kho trên các cửa hàng và kho hàng của mình.

Một chuỗi cung ứng hiện đại và hiệu quả đã đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp công ty đạt được hiệu quả chi phí cao hơn. Vị thế cạnh tranh của Walmart với tư cách là nhà bán lẻ hàng đầu tại Hoa Kỳ đã được củng cố với quá trình số hóa ngày càng tăng trên toàn bộ chuỗi cung ứng của mình, điều này cũng giúp họ thu thập được một lượng lớn dữ liệu lớn, những thông tin chi tiết có giá trị từ dữ liệu để hiểu hành vi của người tiêu dùng. Chuỗi cung ứng lớn của Walmart tạo ra khối lượng lớn dữ liệu hàng ngày được sử dụng để đưa ra các quyết định quản lý hàng tồn kho. Nó cũng giúp công ty phát triển khả năng phục hồi chuỗi cung ứng của mình để phục vụ nhu cầu của khách hàng tốt hơn trong một cuộc khủng hoảng như bão hoặc trong trường hợp đại dịch như Covid19.

Walmart cũng đảm bảo chuỗi cung ứng của mình trước các điều kiện thị trường thay đổi nhanh chóng bằng cách tận dụng dữ liệu để phân tích. Năm 2017, họ đã đầu tư vào Data Cafe, một trong những đám mây riêng lớn nhất trên thế giới để phát triển khả năng phân tích và dữ liệu cũng như xử lý hơn 40 Petabyte dữ liệu được tạo ra từ các nguồn bên trong và bên ngoài hàng ngày. Data Cafe của Walmart là trung tâm phân tích đặt tại trụ sở chính ở Bentonville, Arkansas. Data Cafe cho phép Walmart lập mô hình, thao tác và trực quan hóa dữ liệu giao dịch gần đây, nó thu thập từ hơn 200 luồng nội bộ và bên ngoài.

Bằng việc sử dụng dữ liệu. đã cho phép ra quyết định nhanh hơn và cung cấp giải pháp cho một số vấn đề quan trọng liên quan đến quản lý chuỗi cung ứng mà bình thường có thể mất nhiều thời gian để thực hiện. Walmart cung cấp Data Cafe cho các nhà cung cấp của mình để họ hiểu biết về nhu cầu của khách hàng và quản lý nguồn cung và hàng tồn kho tốt hơn.

Walmart cũng đang sử dụng các công nghệ mới nhất khác như AI và Blockchain để theo dõi hàng tồn kho trong chuỗi cung ứng của mình. Walmart hợp tác với IBM để tận dụng công nghệ blockchain và tận dụng và theo dõi chuyển động của các sản phẩm thực phẩm trong chuỗi cung ứng của mình để đảm bảo chất lượng và tính xác thực. Việc sử dụng chuỗi khối IBM cho phép Walmart theo dõi sự di chuyển của hàng hóa trong chuỗi cung ứng của mình nhanh hơn. Điều này đã cải thiện rút ngắn thời gian theo dõi từ vài ngày hoặc vài tuần xuống còn vài giây. Sổ cái phi tập trung dựa trên chuỗi khối đã đơn giản hóa quá trình theo dõi hàng hóa trong chuỗi cung ứng của Walmart.

Chuyển đổi kỹ thuật số thông qua công nghệ đám mây

Công nghệ đám mây cũng đang thúc đẩy sự chuyển đổi nhanh chóng trong toàn cảnh ngành bán lẻ. Các nhà bán lẻ chuyển sang sử dụng công nghệ đám mây để tăng hiệu quả và biến một lượng lớn dữ liệu mà họ tạo ra hàng ngày thành những thông tin chi tiết hữu ích.

Năm 2018, Walmart đã sử dụng một bộ lớn các dịch vụ của Microsoft cho những khối lượng công việc quan trọng, công ty hợp tác chiến lược 5 năm với nhà lãnh đạo đám mây để thực hiện chuyển đổi số. Sự hợp tác này với Microsoft cho phép Walmart tận dụng các giải pháp máy học, trí tuệ nhân tạo và nền tảng dữ liệu cho một loạt các dịch vụ hướng tới khách hàng bên ngoài và các ứng dụng kinh doanh nội bộ. Để đạt được mục tiêu của mình, công ty đã lựa chọn đầy đủ các giải pháp đám mây của Microsoft bao gồm Microsoft Azure và Microsoft 365. Những lợi thế chính của việc sử dụng công nghệ đám mây cho Walmart bao gồm:

+ Tận dụng khả năng tính toán khổng lồ của Microsoft.

+ Khả năng quản lý khối lượng công việc một cách liền mạch trong một môi trường có thể dễ dàng thay đổi theo nhu cầu.

+ Mang lại những cải tiến nhanh hơn thông qua các bộ công cụ mới.

+ Giảm chi phí thông qua môi trường đám mây.

Từ việc giảm tiêu thụ năng lượng trong các cửa hàng Walmart đến quản lý hậu cần, công ty sử dụng công nghệ đám mây để làm cho quy trình làm việc của mình hiệu quả hơn và tiết kiệm thời gian và tiền bạc. Công ty sử dụng máy học để định tuyến hàng nghìn xe tải trong chuỗi cung ứng. Ngoài ra, Walmart còn có quyền truy cập vào các công cụ khác nhau cho phép các nhân viên của mình cải thiện năng suất và cộng tác trong các dự án. Các công cụ như Microsoft phân tích nơi làm việc, Microsoft Stream và Microsoft One Drive cho phép các cộng sự cộng tác, tiết kiệm thời gian và làm việc tốt hơn.

            Walmart chỉ là điển hình trong hàng ngàn các doanh nghiệp đã triển khai chuyển đổi số thành công và chuyển đổi số đã đóng góp phần quan trọng phục vụ hiệu quả kinhh doanh của mình. Qua kinh nghiệm của Walmart các doanh nghiệp Việt Nam có thể học hỏi để ứng dụng trong chuyển đổi số của mình. Một số những kinh nghiệm từ Walmart mà các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam có thể học hỏi được là: phải nghiên cứu và phân tích khách hàng của mình phù hợp với tình hình mới. Ở đây là thế hệ GenY mà Walmart hướng tới. Tuỳ thuộc vào đặc điểm, chiến lược của mình, các doanh nghiệp Việt cũng có thể lựa chọn thế hệ GenZ làm trọng tâm. Một điểm chú ý thứ khác là sử dụng công nghệ phân tích dữ liệu, số hoá toàn bộ quy trình hoạt động của công ty, ứng dụng công nghệ điện toán đám mây và hợp tác với đối tác mạnh về công nghệ là những kinh nghiệm đáng lưu ý.

Nguyễn Khánh

Tài liệu tham khảo

https://www.grocerydive.com/news/5-takeaways-on-digital-innovation-from-walmarts-top-tech-executive/608709/

https://www.notesmatic.com/digital-transformation-at-walmart-a-case-study/

https://www.appliedtech.us/resource-hub/dt4/

https://www.intelligentautomation.network/transformation/articles/big-box-retail-reinvented

https://www.thedigitaltransformationpeople.com/channels/customer-engagement/the-secrets-to-walmarts-success/

https://digital.hbs.edu/platform-digit/submission/walmart-blurring-the-lines-between-digital-and-physical/