Chiến lược phát triển và một số yếu tố quan trọng

Chiến lược số của Wallonia và Liên bang Wallonia-Brussels

Chiến lược số của Wallonia đã được Chính quyền Walloon và Cộng đồng Pháp thông qua vào tháng 12 năm 2015. Chiến lược đánh dấu tham vọng của Chính quyền Walloon là biến Wallonia thành một lãnh thổ được kết nối và thông minh, các công ty công nghệ được công nhận là những nhà lãnh đạo toàn cầu và là động lực thúc đẩy quá trình chuyển đổi thành công của khu vực. Chiến lược kỹ thuật số của Wallonia là một trong những đóng góp chính trong việc tạo ra Digital Wallonia. Chiến lược bao gồm năm chủ đề chính để đạt được tham vọng Wallonia số.

Mỗi chủ đề được cấu trúc thành các mục tiêu chiến lược và trục phát triển. Người ta hy vọng rằng thông qua sự bổ sung và tương tác này, các chủ đề, mục tiêu và trục phát triển sẽ thúc đẩy quá trình chuyển đổi số ở Wallonia.

Các chủ đề là:

- Kinh tế số (economy of the numeric, economy of the digital): chủ đề này tập trung vào việc tạo ra lĩnh vực công nghệ mạnh thông qua chương trình tăng trưởng nhằm mục đích đưa lĩnh vực kỹ thuật số của Wallonia lên tầm quốc tế; tập trung vào việc tăng khả năng kỹ thuật số của các doanh nghiệp, điều cần thiết cho sự phát triển thương mại kết nối.

- Lãnh thổ được kết nối và thông minh: chủ đề này nhằm đạt được kết nối tốc độ cao đầy đủ ở Wallonia.

- Tiện ích mở: chủ đề này nhằm thúc đẩy các dịch vụ hành chính công trực tuyến công khai và minh bạch.

- Kỹ năng và việc làm: chủ đề này tập trung vào việc phát triển các kỹ năng kỹ thuật số của người dân Wallonia.

Chính phủ Walloon đã dành hơn 500 triệu EUR để thực hiện chiến lược trong thời gian 4 năm.

Chiến lược chính phủ điện tử của Flanders

Tại Khu vực Flemish, chiến lược Chính phủ điện tử do Thứ trưởng – Trưởng vùng Flemish phụ trách, được quản lý bởi Cơ quan Thông tin Flanders mới được thành lập vào năm 2015 thông qua sự hợp nhất của cơ quan Chính phủ điện tử Flemish,  Trung tâm tiếp nhận, giải đáp cho người dân Vlaamse Infolijn và Cơ quan Thông tin Địa lý Flanders và một phần của Bộ Hành chính. Cơ quan mới này chịu trách nhiệm về chương trình Chính phủ điện tử mới nhằm mục đích cung cấp dịch vụ của Chính quyền Flemish hoàn toàn trên môi trường số vào năm 2020 và bảo đảm thực hiện nguyên tắc thu thập dữ liệu một lần duy nhất được toàn bộ chính quyền Flemish thừa nhận.

Trách nhiệm chính của Cơ quan Thông tin Flanders là xác định các mục tiêu chiến lược và ưu tiên cho việc chuyển đổi chính phủ Flemish thành một chính phủ dựa trên dữ liệu, đồng thời tham gia vào các dự án Chính phủ điện tử với vai trò cố vấn và hỗ trợ. Cơ quan này cũng chịu trách nhiệm phát triển kiến thức và kỹ năng liên quan đến Chính phủ điện tử, điều phối và cung cấp các biện pháp khuyến khích, đồng thời tạo ra một cơ sở hạ tầng chung cho Chính phủ điện tử để tạo điều kiện hợp tác giữa các thực thể khác nhau trong chính quyền Flanders. Cơ sở hạ tầng chung của Chính phủ điện tử này bao gồm một số mảnh ghép chính phủ điện tử như dịch vụ định danh điện tử, tài liệu điện tử, eProcurement,…  có thể được sử dụng làm hệ thống dùng chung nhằm cải thiện việc cung cấp dịch vụ hiện tại và hợp lý hóa hoạt động của chính phủ.

Một số yếu tố chính sách quan trọng trong chính sách Chính phủ điện tử này là sự phát triển các nguồn thông tin xác thực. Đây là những cơ sở dữ liệu có thể được sử dụng để thu thập dữ liệu đầy đủ, chính xác và cập nhật về doanh nghiệp, cá nhân, địa chỉ, lô đất, tòa nhà, bản đồ,… Một hệ thống toàn diện gồm các nguồn dữ liệu xác thực Flemish và các dịch vụ liên quan hiện đang được xây dựng. Song song với đó, một cơ sở hạ tầng dựa trên kiến trúc SOA được gọi là nền tảng MAGDA đã được ra mắt năm 2006 cho phép tích hợp các dịch vụ trao đổi dữ liệu của chính phủ và tạo điều kiện cho cả việc truy cập vào các nguồn dữ liệu xác thực và trao đổi dữ liệu giữa các cơ quan. Năm 2013, việc triển khai nền tảng MAGDA 2.0 đã được hoàn thành, một phiên bản mới của nền tảng cung cấp các phương tiện trao đổi dữ liệu bổ sung (dịch vụ web, truyền tệp,… ), đồng thời yêu cầu chi phí hoạt động thấp hơn. Năm 2017, nền tảng rất thành công này được chuyển đổi sang môi trường Cloud.

Trong Chiến lược Chính phủ điện tử của Flemish giai đoạn 2009-2014, Bộ trưởng Flemish chịu trách nhiệm về Chính phủ điện tử đã kêu gọi tập trung nỗ lực phát triển các giải pháp tích hợp, góp phần đơn giản hóa thủ tục hành chính và tăng hiệu quả hoạt động của chính phủ. Trong đó, đáng chú ý là việc tạo ra các nguồn dữ liệu xác thực và quan tâm cụ thể đối với vấn đề tham gia điện tử (eParticipation), ICT xanh và việc sử dụng dữ liệu mở. Một thách thức quan trọng trong giai đoạn này là mở rộng các dịch vụ Chính phủ điện tử back-end do nền tảng MAGDA cung cấp cho tất cả các cấp chính quyền địa phương.

Trong Chiến lược Chính phủ điện tử mới của Flemish giai đoạn 2014-2019, Bộ trưởng Flemish chịu trách nhiệm về Chính phủ điện tử là Liesbeth Homans, mục đích là “chuyển đổi số hoàn toàn” chính quyền Flemish với cách tiếp cận digital first trong việc cung cấp các dịch vụ của chính quyền Flemish, trong đó tăng cường cung cấp trên di động. Trong quá trình chuyển đổi này, trọng tâm là cách tiếp cận lấy người dân làm trung tâm trong việc thiết kế các dịch vụ số và phát triển các mảnh ghép Chính phủ điện tử mới (chẳng hạn như Cổng thông tin cá nhân hóa cho người dân và doanh nghiệp) sẽ được cung cấp cho các cấp chính quyền địa phương. Dữ liệu mở sẽ là tiêu chuẩn nếu có liên quan đến tính sẵn có và khả năng sử dụng lại dữ liệu của chính phủ.

Hình 1: Tỷ lệ người dân gửi biểu mẫu dữ liệu điện tử tới các cơ quan khu vực công để giải quyết TTHC tại Bỉ

Chiến lược Chính phủ điện tử của Vùng Thủ đô Brussels

Tháng 5 năm 2014, sau cuộc bầu cử, Chính phủ đã công bố chính sách của mình. Điểm nổi bật bao gồm:

- Thành phố thông minh Brussels: Đưa Brussels trở thành Thủ đô kỹ thuật số;

- Tiến xa nhất có thể trong việc quản lý hành chính trực tuyến;

- Giải quyết các điểm nóng giao thông công cộng;

- Mở rộng và đơn giản hóa bộ phận một cửa.

Một số yếu tốt cốt lõi trong các định hướng chiến lược

Thứ nhất, Truy cập thông tin dùng chung

Chiến lược dữ liệu mở 2015-2020

Tháng 7 năm 2015, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Chương trình kỹ thuật số và Viễn thông Alexander De Croo đã thông báo về việc áp dụng chiến lược dữ liệu mở cho Bỉ nhằm tăng cường hệ sinh thái kỹ thuật số và sự phát triển theo hướng quản trị tinh gọn, hiệu quả và hiện đại hơn. Phần quan trọng nhất của kế hoạch là tạo mặc định cho tất cả dữ liệu của chính phủ, ngoại trừ thông tin có liên quan đến quyền riêng tư hoặc bảo mật.

Điều lệ sử dụng dữ liệu mở theo thẩm quyền của địa phương

Sáng kiến Smart Flanders chấp nhận Điều lệ về dữ liệu mở, một dự án bao gồm 20 nguyên tắc như dữ liệu mở theo mặc định và máy có thể đọc được để chính quyền địa phương có thể thúc đẩy một hệ sinh thái dữ liệu mở.

Điều lệ Dữ liệu Mở đã được phê duyệt vào mùa hè năm 2018 và được 13 thành phố Flemish phê chuẩn. Để đưa Điều lệ vào thực tiễn, một tài liệu chuyên môn sâu đã được phát triển với các điều khoản mẫu có thể được sử dụng trong đấu thầu, đàm phán và hợp đồng để thỏa thuận với các nhà cung cấp về Dữ liệu mở. Việc sử dụng các công thức này được khuyến nghị để cố gắng đạt được cách tiếp cận chung hơn đối với Dữ liệu mở.

Thứ hai, tương hợp. Nội dung bảo đảm tương hợp có thể kể tới Khung tương hợp quốc gia BelgIF và Chiến lược Văn phòng Chuyển đổi số. Trong Cơ quan Chính sách và hỗ trợ dịch vụ công mới được thành lập, Văn phòng chuyển đổi kỹ thuật số  triển khai Chương trình kỹ thuật số của Bỉ, dựa trên Chương trình kỹ thuật số năm 2020 của Châu Âu.

Chức năng và Dịch vụ chính của Văn phòng Chuyển đổi Kỹ thuật số là:

- Hỗ trợ chính phủ liên bang số hóa;

- Trở thành động lực cho sự đổi mới và chuyển đổi số của chính phủ liên bang;

- Tư vấn về công nghệ và dự án từ quan điểm lấy doanh nghiệp và người dân làm trung tâm.

Các dịch vụ chính của Văn phòng Chuyển đổi Kỹ thuật số là:

- Phát triển chiến lược và tiêu chuẩn kỹ thuật số cho chính phủ liên bang;

- Thực thi và giám sát quá trình chuyển đổi kỹ thuật số của chính phủ liên bang;

- Phát triển các dịch vụ và nền tảng số xuyên suốt như dịch vụ Truyền thông số, Dịch vụ vận hành và Cơ sở hạ tầng;

- Giám sát hội đồng chiến lược G-Cloud và các ủy ban trong khi báo cáo với chính phủ liên bang.

Ngoài các yếu tố trên, một số yếu tố khác như: eID và dịch vụ tin cậy; An toàn, an ninh thông tin liên quan tới chính phủ số; Mua sắm chính phủ eProcurement và một số chiến lược, kế hoạch hành động về AI, G-Cloud,…

Pháp lý cho Chính phủ số

Khung quản trị chính sách kỹ thuật số và công nghệ thông tin

Ngày 25 tháng 10 năm 2018, Nghị viện của Cộng đồng Pháp đã thông qua pháp lý quan trọng về khung quản trị chính sách kỹ thuật số và công nghệ thông tin. Khung bao gồm một số pháp lý quan trọng như:

- Xác định các nguyên tắc chung cho việc chuyển đổi chính phủ số;

- Thành lập một hội đồng chiến lược về chuyển đổi số;

- Tạo cơ sở pháp lý cho các cơ cấu quản trị;

- Thiết lập một kế hoạch chiến lược để phát triển kỹ thuật số và CNTT (hiệu lực trong 5 năm).

Luật về định danh điện tử

Luật về định danh điện tử được ban hành năm 2017, đã hoàn thiện quy định eIDAS. Theo luật này, các thủ tục sau được áp dụng:

- Mỗi cơ quan khu vực công của Bỉ xác định mức độ đảm bảo cần thiết để truy cập vào các dịch vụ của mình và thông báo cho Văn phòng chuyển đổi số về điều này;

- Văn phòng Chuyển đổi số xác định mức độ đảm bảo của phương tiện định danh điện tử của Bỉ sẽ được thông báo cho Ủy ban Châu Âu và thông báo cho các nhà cung cấp dịch vụ định danh điện tử của Bỉ;

- Văn phòng Chuyển đổi số được chỉ định là Trung tâm trao đổi CNTT xuyên biên giới của Bỉ và đã chuyển một bộ dữ liệu nhận dạng cá nhân tối thiểu tới điểm của quốc gia thành viên khác khi người dùng muốn truy cập vào dịch vụ trực tuyến tại quốc gia thành viên đó.

Để kích hoạt tính năng định danh di động, tháng 10 năm 2017 Cơ quan Chính sách và hỗ trợ dịch vụ công đã ban hành Nghị định, trong đó đưa ra các quy tắc quản lý việc công nhận các dịch vụ định dnah điện tử tư nhân và dịch vụ di động nói riêng. Làm việc với các đối tác tư nhân cho phép Chính phủ kiểm soát chi phí và thúc đẩy đổi mới. Các dịch vụ định danh bên ngoài này do các công ty tư nhân phát triển và vận hành.

Luật về chữ ký điện tử và khung khổ pháp lý cho định danh điện tử

Luật được thông qua vào ngày 9 tháng 7 năm 2001, mang lại giá trị pháp lý cho chữ ký điện tử và các văn bản được ký điện tử đồng thời thiết lập một khuôn khổ pháp lý cho các dịch vụ chứng nhận. Điều đáng nói là ở cấp độ khu vực, luật về các biểu mẫu điện tử được ký kết với thẻ eID vào tháng 12 năm 2006 và hai Nghị định liên quan vào tháng 7 năm 2008 đã được Nghị viện Walloon và Chính quyền Walloon lần lượt thông qua. Các Nghị định này đã mang lại giá trị pháp lý cho biểu mẫu điện tử giá trị như biểu mẫu giấy.

Hơn nữa, khuôn khổ pháp lý cho việc sử dụng chứng minh thư điện tử đã được đặt ra trong một loạt các Nghị định, cụ thể là: Nghị định về khuôn khổ pháp lý của thẻ căn cước điện tử; Nghị định về định dạng thẻ căn cước điện tử; Nghị định về việc tổng quát hóa thẻ ID điện tử và Nghị định về tài liệu eID cho trẻ em Bỉ dưới 12 tuổi.

Các chiến lược phát triển và khung khổ pháp lý trên đã tạo nền tảng vững chắc cho việc chuyển đổi số xây dựng Chính phủ số tại Vương quốc Bỉ, nâng thứ hạng phát triển của Bỉ trong khu vực chung Châu Âu và thúc đẩy phát triển kinh tế dựa trên công nghệ số.

Nguyễn Thanh Thảo

Nguồn tham khảo:

- Wikipedia;

- Chương trình ISA ủy ban Châu Âu.