Sơ lược về nền kinh tế Úc

Úc là một quốc gia bao gồm đại lục Châu Úc, đảo Tasmania, và nhiều đảo nhỏ, đây là quốc gia lớn thứ sáu về diện tích trên thế giới. Úc là một quốc gia giàu có với một nền kinh tế thị trường, GDP bình quân đầu người tương đối cao, và tỷ lệ nghèo tương đối thấp. Theo mức độ giàu có bình quân, Úc xếp hàng đầu thế giới trong năm 2013, song mức nghèo tại quốc gia tăng lên từ 10,2% đến 11,8% trong khoảng thời gian từ 2000 đến 2013. Úc là nền kinh tế phát triển duy nhất không trải qua suy giảm do khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008-2009. Lĩnh vực dịch vụ của nền kinh tế, gồm du lịch, giáo dục, các dịch vụ tài chính, chiếm khoảng 70% GDP. Úc là nước giàu tài nguyên tự nhiên, là một nước lớn về xuất khẩu các nông sản, đặc biệt là lúa mì và len, các loại khoáng sản như quặng sắt và vàng, mặt hàng năng lượng như khí đốt hóa lỏng và than đá. Mặc dù nông nghiệp và tài nguyên tự nhiên chỉ lần lượt chiếm 3% và 5% GDP, song chúng lại có đóng góp đáng kể vào giá trị xuất khẩu.

Chỉ số Cạnh tranh toàn cầu theo Báo cáo cạnh tranh toàn cầu của Diễn đàn Kinh tế Thế giới năm 2016-2017, Úc xếp thứ 22 trên tổng số 138 quốc gia. Chỉ số Phát triển Con người của Liên Hợp quốc năm 2018, Úc xếp hạng 3 trên 197 quốc gia và vùng lãnh thổ, được xếp vào nhóm các nước có chỉ số phát triển rất cao. Úc xếp thứ hạng cao trong nhiều so sánh quốc tế, như chất lượng sinh hoạt, y tế, giáo dục, tự do kinh tế, và bảo vệ các quyền tự do dân sự và chính trị

Nội dung Chiến lược Chuyển đổi số của Úc

Chiến lược Chuyển đổi số của Úc được xây dựng dựa trên 4 yếu tố là “Con người - Dịch vụ - Tài sản số và Môi trường tạo điều kiện phát triển” với các hành động và kế hoạch được xác định rõ ràng:

Hình 1. Sơ đồ ngữ cảnh Chiến lược Chuyển đổi số của Úc

1. CON NGƯỜI, với mục tiêu là người dân Úc được trang bị các kỹ năng số cần thiết và sự toàn diện trong suốt cuộc đời thông qua giáo dục và đào tạo, các doanh nghiệp Úc nắm các công nghệ mới và đầu tư vào đào tạo để bảo đảm lực lượng lao động có các kỹ năng số, hỗ trợ tăng trưởng và tạo việc làm. Đối với yếu tố này, Chính phủ Úc đã xây dựng các sáng kiến như:

- Cung cấp hệ thống giáo dục và đào tạo tập trung vào tương lai, linh hoạt và thuận lợi. Chính phủ Úc hợp tác với ngành công nghiệp và ngành giáo dục để đưa ra những cải cách lớn cho hệ thống giáo dục và đào tạo để người dân Úc có các kỹ năng số cần thiết và thích nghi nhanh chóng khi cơ hội thay đổi.

- Hỗ trợ đào tạo lại kỹ năng và chuyển đổi người lao động. Chính phủ hỗ trợ người lao động ở độ tuổi trưởng thành chuyển việc sang các ngành tăng trưởng khác thông qua các sáng kiến thay đổi công việc. Ngày 01/7/2018, Chính phủ xây dựng Khung phản ứng nhanh để kết nối người lao động với các nhà tuyển dụng để kết nối, tương tác và tìm kiếm các công việc phù hợp với yêu cầu, kỹ năng của từng người.

- Hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Một số khu vực, đặc biệt là những khu vực bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi cơ cấu trong nền kinh tế, đang đối mặt với những thách thức về cơ hội việc làm và tăng trưởng ngành. Để đáp ứng điều này, Chính phủ Úc giới thiệu chương trình thử nghiệm việc làm khu vực tại 10 khu vực khó khăn được lựa chọn. Các thử nghiệm việc làm khu vực được bắt đầu từ ngày 01/10/2018, mang lại kết nối mạnh mẽ giữa các bên liên quan trong khu vực, các sáng kiến việc làm phù hợp đáp ứng nhu cầu địa phương và tiềm năng cải thiện kết quả việc làm trong khu vực.

- Hỗ trợ văn hóa học tập suốt đời và cải thiện mối liên kết giữa giáo dục và đào tạo nghề. Chính phủ xem xét các cách thức mới để cung cấp nhu cầu thay đổi quá trình học tập và giáo dục - đào tạo của các lực lượng lao động trong các lĩnh vực quan trọng trong quá trình chuyển đổi.

- Tăng tốc và phối hợp để giải quyết các vấn đề ưu tiên. Chính phủ hợp tác chặt chẽ với ngành công nghiệp, cộng đồng về một loạt các vấn đề kinh tế số, bao gồm tầm quan trọng của việc bảo đảm rằng các doanh nghiệp Úc có quyền truy cập vào các kỹ năng số họ cần.

2. DỊCH VỤ, với mục tiêu là người dân Úc có thể truy cập vào các dịch vụ của Chính phủ đơn giản, rõ ràng và nhanh chóng. Đối với yếu tố này, Chính phủ Úc đã xây dựng các sáng kiến như:

- Xây dựng Chiến lược Chuyển đổi số để xác định những gì chính phủ cần cung cấp để trở thành một chính phủ số hàng đầu thế giới. Chiến lược này sẽ cho thấy cách Chính phủ cung cấp các dịch vụ tốt hơn với tính linh hoạt cao hơn, chính sách đáp ứng nhanh hơn, ít rào cản hơn. Chiến lược Chuyển đổi số xác định rõ 03 ưu tiên mà Chính phủ Úc tập trung chuyển đổi, đó là: (1) Chính phủ thuận tiện trong dịch vụ hành chính công; (2) Chính phủ được điều chỉnh bởi người dân; (3) Chính phủ phù hợp với thời đại kỹ thuật số.

- Cải thiện dịch vụ kỹ thuật số. Chính phủ cung cấp thêm dịch vụ trực tuyến 24/7 và đăng ký nhận phản hồi, khiếu nại của người dân để liên tục cải thiện dịch vụ. Vào năm 2017, Chính phủ Úc đã thực hiện những cải tiến cho myGov, giải pháp nhận dạng kỹ thuật số mới GovPass, sẽ giúp đơn giản, an toàn và bảo mật để chứng minh bạn là ai khi truy cập các dịch vụ của chính phủ trực tuyến.

- Sử dụng Trí tuệ nhân tạo AI. Chính phủ Úc khám phá các cơ hội sử dụng các công nghệ như Trí tuệ nhân tạo và blockchain để tăng cường cung cấp dịch vụ của chính phủ, tăng hiệu quả quản trị, cải thiện chính sách, cung cấp các dịch vụ mới và phân tích các bộ dữ liệu phức tạp, bao gồm: (1) Văn phòng bằng sáng chế IP Australia sử dụng trợ lý ảo, tên là Alex, để giúp trả lời các câu hỏi của khách hàng, giảm 50% các cuộc gọi điện thoại và chi phí giảm 66%; (2) GeoScience Australia phân tích dữ liệu vệ tinh để phát hiện những thay đổi vật lý trong xói mòn đất và ven biển, tăng trưởng cây trồng và chất lượng nước.

- Bảo đảm dịch vụ cung cấp có giá trị hợp lý. Cung cấp các Marketplace kỹ thuật số cho các doanh nghiệp - đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ - để cung cấp dịch vụ công nghệ thông tin chung cho Chính phủ. Vào tháng 10 năm 2018, 300 triệu đô la hợp đồng (khoảng 75%) đã được trao cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ thông qua thị trường kỹ thuật số. Ngoài ra, Chính phủ cũng cung cấp chiến lược đám mây an toàn để giúp các cơ quan chuyển sang đám mây, giảm chi phí và giải phóng nỗ lực tập trung vào việc cung cấp dịch vụ tốt hơn.

- Bảo đảm mọi người dân có các kỹ năng phù hợp. Chính phủ thực hiện chương trình đánh giá năng lực kỹ thuật số của người dân, bao gồm chiến lược thu hút và giữ chân nhân tài, với mục tiêu “cần đúng người với đúng kỹ năng”.

3. TÀI SẢN SỐ, với mục tiêu là người dân Úc có thể truy cập vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số đẳng cấp thế giới phục vụ cuộc sống cá nhân và công việc của họ. Đối với yếu tố này, Chính phủ Úc đã xây dựng các sáng kiến như:

- Xây dựng cơ sở hạ tầng truyền thông. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật số của Úc đang chuyển đổi nhanh chóng. Năm 2020, Mạng băng thông rộng quốc gia NBN (National Broadband Network) đã được cải tiến và được thực hiện cho các trải nghiệm của người dùng. Vào giữa năm 2018, hơn 60% các cơ sở của Úc có thể truy cập các dịch vụ mạng băng thông rộng NBN. Nghiên cứu cho thấy rằng việc truy cập vào mạng băng thông rộng quốc gia NBN đã giúp thúc đẩy khoảng 1,2 tỷ đô la hoạt động kinh tế Úc bổ sung trong năm 2017 và đã giúp tạo ra tới 5.400 doanh nghiệp và 9.700 việc làm mới. Ước tính rằng những lợi ích khi triển khai mạng băng thông rộng quốc gia NBN sẽ giúp Úc đạt tới 10,4 tỷ đô la Tổng sản phẩm quốc nội GDP hàng năm cũng như tạo ra 80.000 doanh nghiệp mới và lên tới 148.000 việc làm kỹ thuật số vào năm 2021.

Các nhà khai thác mạng di động của Úc như: Opt Optus, Telstra và Vodafone, đã cung cấp cho hơn 99% người Úc quyền truy cập vào phạm vi phủ sóng di động đẳng cấp thế giới. Phạm vi phủ sóng, khả năng chi trả, đầu tư và đổi mới di động của Úc được Hiệp hội Hệ thống Thông tin Di động Toàn cầu GSM đã công nhận Úc đứng đầu trong số 150 quốc gia về Chỉ số kết nối di động.

- Hỗ trợ cơ sở hạ tầng điều hướng và định vị. Chính phủ Úc tài trợ 224,9 triệu đô la để nâng cấp lên cơ sở hạ tầng định vị đẳng cấp thế giới để hỗ trợ các công nghệ mới nổi. Những sáng kiến ​​này sẽ: (1) cung cấp GPS tốt hơn cho khu vực Úc với độ chính xác tới 10cm; (2) xây dựng một mạng lưới các trạm mặt đất để cung cấp dữ liệu GPS với độ chính xác 3-5cm tại các trung tâm dân cư lớn.

Cải thiện tính chính xác, tính toàn vẹn và tính sẵn có của điều hướng định vị sẽ mang lại lợi ích đáng kể cho những người làm trong ngành nông nghiệp, logistics, khai thác, hàng không, hàng hải và đánh cá.

- Tài trợ cơ sở hạ tầng nghiên cứu hiệu suất cao. Theo Lộ trình cơ sở hạ tầng nghiên cứu quốc gia năm 2016 , Chính phủ Úc đã cam kết đầu tư 1,9 tỷ đô la trong 12 năm để hỗ trợ các cơ sở nghiên cứu quy mô quốc gia. Hơn 140 triệu đô la đã được cung cấp để nâng cấp hai cơ sở tính toán hiệu năng cao Cấp 1 của Úc. Điều này sẽ đảm bảo cơ sở hạ tầng điện toán hiệu năng cao hàng đầu của Úc nhận được sự đầu tư liên tục và đáng kể cho các lĩnh vực như an toàn hàng không và khoa học khí hậu.

- Hỗ trợ xây dựng thành phố thông minh để sử dụng tốt hơn cơ sở hạ tầng, năng lượng sạch, cải thiện dịch vụ và điểm chuẩn về hiệu suất thúc đẩy phát triển kinh tế Úc.

- Xây dựng niềm tin trong việc sử dụng dữ liệu. (1) Chính phủ phát triển khuôn khổ đạo đức hợp tác với các tổ chức nghiên cứu và công nghiệp xung quanh việc sử dụng dữ liệu, tập trung vào trí tuệ nhân tạo và học máy; (2) định hình các quy tắc quốc tế tạo điều kiện cho luồng thông tin và dữ liệu tự do xuyên biên giới đồng thời cho phép các chính phủ phản ứng với các mối quan tâm chính sách công hợp pháp, bao gồm bảo vệ người tiêu dùng và quyền riêng tư; (2) phát triển và bảo vệ các tiêu chuẩn quản trị toàn cầu liên quan đến việc lạm dụng dữ liệu của các công ty truyền thông xã hội và quản lý nội dung trực tuyến có hại.

- Tăng khả năng truy cập dữ liệu. (1) Chính phủ cung cấp quyền truy cập mở vào dữ liệu không gian thông qua Tệp địa chỉ quốc gia được mã hóa; (2) cung cấp 36,9 triệu đô la để cung cấp doanh nghiệp, nhà nghiên cứu và cá nhân quyền truy cập vào dữ liệu hình ảnh vệ tinh được tiêu chuẩn hóa đáng tin cậy thông qua Digital Earth Australia; (3) triển khai khung hướng dẫn cách sử dụng dữ liệu từ hệ thống My Health Record; (4) chỉ định một Ủy viên dữ liệu quốc gia với nhiệm vụ thúc đẩy sử dụng dữ liệu nhiều hơn và xây dựng các khuôn khổ và hướng dẫn quốc gia nhằm xây dựng niềm tin trong cách chính phủ sử dụng dữ liệu; (5) thành lập Hội đồng tư vấn dữ liệu quốc gia để tư vấn cho Ủy viên dữ liệu quốc gia về việc sử dụng dữ liệu đạo đức, kỳ vọng của cộng đồng.

- Xây dựng năng lực khoa học dữ liệu. Chính phủ Úc xây dựng năng lực quốc gia của Úc về phân tích dữ liệu thông qua Data61, được thành lập vào năm 2016, Data61 là nhóm nghiên cứu về đổi mới dữ liệu hàng đầu thuộc cơ quan Chính phủ Úc đã giúp kết nối và tập trung năng lực nghiên cứu và công nghệ dựa trên dữ liệu của Úc.

- Data61. Data61 là sáng kiến ​​Nền tảng cho Dữ liệu mở, nhằm ​​cải thiện quyền truy cập vào dữ liệu công cộng và bộ dữ liệu giá trị cao. Trong sáng kiến ​​này, các đối tác của Data61 với các cơ quan Khối thịnh vượng chung cùng thực hiện các dự án nghiên cứu về dữ liệu nhằm cải thiện bảo vệ quyền riêng tư, thực hiện các phân tích nâng cao và cải thiện quyền truy cập vào dữ liệu công khai.

4. MÔI TRƯỜNG ĐƯỢC ĐÀO TẠO ĐIỀU KIỆN PHÁT TRIỂN, với mục tiêu là người dân Úc cảm thấy an toàn và được bảo vệ khỏi các mối đe dọa an ninh mạng và Úc là nơi có ngành công nghiệp an ninh mạng cạnh tranh toàn cầu. Đối với yếu tố này, Chính phủ Úc đã xây dựng các sáng kiến như:

- Thực hiện chiến lược an ninh mạng. Năm 2016, Chính phủ Úc đã công bố Chiến lược an ninh mạng để bảo đảm sự thịnh vượng trong một thế giới kết nối. Chiến lược này bao gồm các khoản đầu tư hơn 230 triệu đô la trong năm chủ đề hành động cho giai đoạn đến năm 2020, bao gồm: quan hệ đối tác không gian mạng quốc gia, phòng thủ không gian mạng, trách nhiệm và ảnh hưởng toàn cầu, tăng trưởng và đổi mới, quốc gia thông minh trên mạng.

- Thực hiện chiến lược tham gia mạng quốc tế. Chiến lược tham gia mạng quốc tế của Úc có 07 chủ đề chính, đó là: (1) tối đa hóa cơ hội tăng trưởng kinh tế và thịnh vượng thông qua thương mại kỹ thuật số; (2) thúc đẩy thực hành an ninh mạng tốt; (3) giảm nguy cơ tội phạm mạng; (4) thúc đẩy hòa bình và ổn định trong không gian mạng; (5) ủng hộ quản trị Internet nhiều bên; (6) thúc đẩy tôn trọng nhân quyền và các nguyên tắc dân chủ trực tuyến; (7) khuyến khích sử dụng các công nghệ số để đạt được sự phát triển bền vững.

- Xây dựng năng lực trong nước. Chính phủ Úc đã tạo ra cổng thông tin Cyber.gov.au với các lời khuyên đơn giản, dễ hiểu về cách các cá nhân và doanh nghiệp có thể tự bảo vệ mình trên trực tuyến và chia sẻ thông tin cập nhật về cách đối phó với các mối đe dọa trực tuyến mới nhất.

- Xây dựng chứng chỉ an ninh mạng. Để tăng số lượng chuyên gia an ninh mạng lành nghề, Học viện Box Hill Úc với sự hỗ trợ của ngành đã cung cấp hai Chứng chỉ về an ninh mạng quốc gia: (1) Chứng chỉ IV về An ninh mạng và (2) Chứng chỉ nâng cao về an ninh mạng . Đây là những Chứng chỉ giáo dục nghề nghiệp an ninh mạng được công nhận trên toàn quốc đầu tiên tại Úc.

- Phát triển ngành an ninh mạng của Úc. An ninh mạng tốt không chỉ bảo vệ các tài sản kinh tế hiện tại của Úc mà còn có thể tạo ra các tài sản mới. Vì thế, nhờ sự hỗ trợ của Chính phủ, Úc đã phát triển mạng lưới tăng trưởng an ninh mạng, bao gồm việc: (1) công bố kế hoạch cạnh tranh ngành năm 2017; (2) thiết lập các nút đổi mới an ninh mạng trên khắp quốc gia; (3) làm việc với các bên liên quan để phát triển Chứng chỉ an ninh mạng dựa trên kỹ năng quốc gia đầu tiên của Úc. Các nội dung này đã góp phần định vị Úc là một nhà lãnh đạo toàn cầu đáng tin cậy trong nghiên cứu, giáo dục, sản phẩm và dịch vụ an ninh mạng.

Kết luận

Úc được quốc tế đánh giá cao về tính hiệu quả của các dịch vụ Chính phủ số, xếp hạng thứ 2 trên thế giới về Chỉ số Phát triển Chính phủ điện tử vào năm 2018. Với Chiến lược Chuyển đổi số quốc gia của Úc, Úc hướng đến mục tiêu TOP 3 thế giới về Chính phủ số vào năm 2025. Chính phủ Việt Nam cũng đang giữ vai trò tích cực trong việc thúc đẩy Chuyển đổi số quốc gia thông qua một loạt các cơ chế chính sách, nhiệm vụ, giải pháp để tăng cường tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Lê Thị Thùy Trang

Tài liệu tham khảo

[1] https://www.dta.gov.au/sites/default/files/files/digital-transformation-strategy/digital-transformation-strategy.pdf  

[2] Digital Transformation Strategy Australia

https://www.dta.gov.au/digital-transformation-strategy