1.Giới thiệu

Hệ thống thông tin y tế khu vực công là một trong những vấn đề quan trọng trong việc phát triển Chính phủ điện tử nói chung và nhằm phát triển trao đổi thông tin trong lĩnh vực y tế nói riêng.

a)Sự hiểu biết về các dự án e-Health

Các dự án y tế điện tử (e-Health) trong khu vực công có thể mang lại những lợi ích tiềm năng đáng kể trong việc chăm sóc sức khoẻ cho người dân và ở cả mức độ của quá trình chăm sóc sức khỏe tổng thể cho cộng đồng, ví dụ như việc hoạch định các chính sách y tế hoặc thực hiện các chương trình chăm sóc sức khỏe công động. Khi có sự hỗ trợ và trợ giúp của công nghệ thông tin và truyền thông chúng ta có thể thực hiện các nhiệm vụ, công việc trong lĩnh vực y tế với chi phí thực hiện rẻ hơn, hoặc thực hiện nhanh hơn, hay có thể xử lý với hiệu suất cao hơn, hoặc tốt hơn. Nó thậm chí có thể giúp ích và hỗ trợ cho các công việc và quy trình mới được áp dụng lần đầu tiên trong thực tế.

Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích mà nó mang lại, cũng phải thừa nhận rằng các dự án y tế điện tử cũng đồng nghĩa với việc phải bỏ chi phí đầu tư lớn (cho công nghệ, cho thực hiện triển khai, thời gian của nhân viên, đào tạo…), và cũng có thể có những vấn đề khác như sự thất bại của dự án, hoặc bảo mật thấp cho dữ liệu hồ sơ y tế của bệnh nhân.

Từ các phân tích trên và một vài trường hợp cụ thể khác, một số tổ chức đánh giá các dự án đã giải thích lý do tại sao các dự án y tế điện tử sẽ thực hiện thành công hay sẽ thất bại. Nó sử dụng các mô hình như “khoảng cách giữa thiết kế - thực tế” để xác định một khoảng cách còn tồn tại cho tất cả các dự án y tế điện tử, giữa các thiết kế giả định/yêu cầu và thực tế của các tổ chức y tế. Khoảng cách giữa thiết kế và thực tế càng lớn nghĩa là càng có nhiều nguy cơ rằng dự án sẽ thất bại. Khoảng cách nhỏ hơn đồng nghĩ với cơ hội thành công của dự án sẽ lớn hơn.

b)Các kỹ thuật/giải pháp thiết thực cho các dự án y tế điện tử

Những người thực hiện dự án thường muốn thực hiện việc đánh giá các rủi ro liên quan đến dự án. Nói cách khác, họ muốn hiểu xem dự án y tế điện tử của họ có khả năng thất bại hay không và nếu có khả năng như vậy thì tại sao. Các hướng dẫn thường được cung cấp bởi một tổ chức đánh giá về việc làm thế nào để đánh giá được sự rủi ro về khoảng cách giữa các thiết kế mẫu của dự án và thực tế của mỗi địa phương định triển khai.

Có lẽ quan trọng nhất, những người thực hiện dự án muốn được giúp đỡ trong việc giải quyết những rủi ro thông qua việc đưa ra đánh giá về các dự án y tế điện tử của họ nhiều khả năng để thành công và ít có khả năng thất bại. Tổ chức đánh giá độc lập này sẽ cung các cấp hướng dẫn từng bước một để giảm thiểu các rủi ro của dự án bằng cách giảm khoảng cách giữa thiết kế và thực tế. Các hướng dẫn này sẽ bao gồm các ví dụ thực tế để người thực hiện có thể hiểu được cách thực hiện.

c)Đào tạo và tài nguyên khác

Ngoài các nguồn tài liệu được cung cấp dưới hai nhóm trên đây, tổ chức đánh giá này còn cung cấp: liên kết đến các tài liệu trực tuyến khác về dự án y tế điện tử (bao gồm cả giấy tờ tổng quan, hướng dẫn thực hành, và báo cáo nghiên cứu) và một hướng dẫn đào tạo về các chương trình và làm thế nào để sử dụng các nguồn tài nguyên trên Web trong các buổi đào tạo.

2.Đánh giá, kiểm tra lợi ích và tiềm năng các dự án y tế điện tử

Trong phần này chúng ta cùng tìm hiểu một cách chi tiết về các lợi ích và chi phí cho các dự án Hệ thống thông tin y tế khu vực công.

Trong một số điều kiện hợp lý, các dự án y tế điện tử được triển khai sớm khi các lợi ích dự kiến của nó nhiều hơn chi phí thực hiện dự án. Và mặt khác khi chi phí dự kiến lớn hơn các lợi ích mà dự án mang lại, chúng ta không nên tiếp tục thực hiện dự án hoặc cần thiết phải có sự thiết kế lại hoặc điều chỉnh lại dự án.

Đây là hai vấn đề quan trọng khi thực hiện dự án, tuy nhiên, chúng ta sẽ cùng nhìn nhận lại với các phân tích và góc nhìn đơn giản hơn. Đầu tiên, là sự khó khăn khi xác định tất cả các chi phí của dự án và càng khó khăn hơn để định lượng hay xác định các lợi ích của dự án. Do đó, gần như không thể nói là cái nào lớn hơn giữa chi phí hay lợi ích của một dự án. Thứ hai, đối với các dự án y tế điện tử các quyết định như “thực hiện hay không thực hiện” được xác định chủ yếu bởi các yếu tố liên quan đến chính trị, điều mà có thể hoặc không thể liên quan đến lợi ích khách quan hay chi phí của dự án.

Các cách thức dưới đây cung cấp cho mọi người một danh sách các nội dung để kiểm tra về khoảng cách giữa chi phí và lợi ích của dự án, các nội dung kiểm tra như sau:

a)Danh sách kiểm tra những lợi ích tiềm năng của các dự án y tế điện tử

Dưới đây là danh mục các lợi ích và tiềm năng của các dự án y tế điện tử, từ “tiềm năng” thì rất quan trọng, trong thực tế rất ít các dự án y tế điện tử có sự quản lý để đạt được các lợi ích của dự án. Hầu hết các dự án y tế điện tử cho đến nay đều thất bại trong việc đạt được các lợi ích của dự án. Một số những ví dụ dưới đây đưa ra các tiềm năng, sự mong đợi hoặc hi vọng nhiều hơn so với những lợi ích thực tế mà các dự án đạt được. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể sử dụng tất cả các nội dung như là một danh sách để kiểm tra và xác định lợi ích tiềm năng của dự án.

Có rất nhiều cách mà lợi ích của các dự án y tế điện tử có thể được phân loại. Chúng được chia thành một số loại như sau:

Một số lợi ích như cải thiện chi phí hoặc mức độ của công việc quản lý dữ liệu.

Một số lợi ích khác như cải thiện tốc độ và chất lượng của việc quản lý y tế hoặc ra các quyết định liên quan đến chính sách về y tế hoặc về chăm sóc sức khoẻ.

ICT có thể giúp cắt giảm chi phí của các công việc hoặc các quy trình xử lý công việc về y tế. Ví dụ việc chuẩn đoán từ xa có thể giảm các chi phí cần thiết cho việc di chuyển hoặc việc phải đến một cơ sở y tế hoặc một bệnh viện thứ ba. Nó giúp cắt giảm cả chi phí cho người bệnh và cả hệ thống y tế. Hệ thống y tế điện tử sử dụng trong tiêm chủng có thể tiết kiệm sự lãng phí của vacxin.

ICT có thể giúp giảm đi thời gian cần thiết để thực hiện các công việc và các quy trình, nhiệm vụ liên quan đến lĩnh vực y tế. Ví dụ với công nghệ mới có thể giảm thời gian dành cho việc xử lý, nhập, lưu trữ các dữ liệu liên quan đến người bệnh. Điều này giúp các nhân viên, cán bộ y tế có nhiều thời gian hơn cho việc chăm sóc, hoặc các can thiệp y tế. Truy cập dữ liệu nhanh hơn cũng giúp việc ra các quyết định nhanh hơn và chính xác hơn, đôi khi cứu sống được rất nhiều người. Việc có thể dễ dàng truy cập đối với các dữ liệu về y tế bằng máy tính giúp cho việc ra các quyết định, chính xác về y tế mang lại nhiều hiệu quả (đối với cả cấp lãnh đạo và đội ngũ nhân viên).

ICT có thể giúp cho việc xử lý các công việc liên quan thực hiện được nhiều hơn mà không cần tăng thêm số lượng các nhân viên, cán bộ. Ví dụ hệ thống máy tính có thể giúp cho việc đăng ký hồ sơ người bệnh, quản lý các hồ sơ y tế, số lượng cấp phát thuốc… để giúp giải quyết việc gia tăng số lượng bệnh nhân một cách đột biến.

ICT có thể giúp cải thiện chất lượng của các nhiệm vụ, công việc tốt hơn, ví dụ nó có thể giúp cải thiện chất lượng của các dữ liệu được lưu trữ trong hệ thống y tế, điều này giúp cho việc hỗ trợ cho các quyết định có chất lượng cao hơn, hay đưa ra những chính sách y tế tốt hơn, phù hợp hơn với thực tế, cũng như giúp cho việc thực hiện các quyết định và chính sách này đảm bảo chất lượng cao hơn.

b)Danh sách kiểm tra những tiềm năng chi phí của dự án y tế điện tử

Những lợi ích của các dự án y tế điện tử thông thường được mô tả với nhiều tiềm năng hơn so với thực tế, danh sách dưới đây giúp cho bạn kiểm tra các chi phí liên quan đến các dự án y tế điện tử:

Theo một số trang web thì chi phí ước tính cho các dự án y tế điện tử được cung cấp cho các trang web này rất khác nhau: từ các hệ thống có chi phí chỉ một vài ngàn đô la đến một hệ thống lớn hơn tại các bệnh viên lên đến 200.000 đô la chỉ với các chi phí trực tiếp. Không có bất cứ báo cáo nào ước lượng các chi phí bao gồm tất cả các nội dung nhiều hơn các danh sách về chi phí ở trên.

3.Kết luận

Qua bài viết quý vị độc giả cũng đã có một cái nhìn sơ bộ về lợi ích của việc ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông ICT trong việc phát triển các dự án y tế điện tử. Các lợi ích của các dự án y tế điện tử là không thể phủ nhận, tuy nhiên, để giúp cho các dự án thành công nhiều hơn, chúng tôi đã giới thiệu sơ lược một số phương pháp đánh giá tiềm năng cũng như lợi ích của các dự án. Mặc dù còn chưa chi tiết nhưng quý vị độc giả cũng có thêm những thông tin giúp ích cho việc định hình các dự án y tế điện tử ngay khi nó đang trong giai đoạn chuẩn bị, trong các bài viết sau chúng tôi sẽ tiếp tục giới thiệu làm rõ kỹ thuật dùng mô hình “khoảng cách giữa thiết kế - thực tế” mà chúng tôi giới thiệu trong bài viết này để giúp các dự án giảm thiểu rủi ro và thất bại.