Ở Vương quốc Anh, cơ sở dữ liệu quốc gia về học sinh (National Pupil Database - NPD) do Bộ Giáo dục quản lý ^[3]. Cơ sở dữ liệu quốc gia về học sinh của Anh chứa thông tin chi tiết về học sinh trong các trường học và trường cao đẳng ở Anh bao gồm kết quả các bài thi, bài kiểm tra và các thông tin về đặc điểm của học sinh như giới tính, dân tộc, ngôn ngữ, nhu cầu giáo dục đặc biệt... Dữ liệu này được cho phép để trích xuất, sẵn sàng cho các tổ chức, cá nhân sử dụng phục vụ mục đích thúc đẩy giáo dục hoặc phúc lợi cho trẻ em ở Anh như nghiên cứu hoặc phân tích; tạo ra số liệu thống kê; cung cấp thông tin, tư vấn hoặc hướng dẫn.

Bài viết này sẽ giới thiệu về kinh nghiệm của Anh trong việc cung cấp cơ sở dữ liệu quốc gia về học sinh.

Cơ sở dữ liệu quốc gia về học sinh (NPD)

Phiên bản đầu tiên của NPD được tạo ra năm 2002, bao gồm thông tin thu thập được từ cuộc tổng điều tra các trường học đầu tiên ở Anh. Tổng điều tra các trường học là việc thu thập dữ liệu về tất cả các trường học công lập ở Anh theo quy định của pháp luật. Việc điều tra bao gồm tất cả học sinh đã đăng ký học ở trường và có hồ sơ trong hệ thống thông tin quản lý của trường. Tập dữ liệu điều tra chứa xấp xỉ 8 triệu hồ sơ mỗi năm và có nhiều biến đổi trên dữ liệu cá nhân của học sinh như tên, giới tính, tuổi, dân tộc, nhu cầu giáo dục đặc biệt, quá trình và thành tích học tập...

NPD hiện là một trong những tập dữ liệu giáo dục “giàu nhất” trên thế giới lưu giữ nhiều thông tin về học sinh, sinh viên và đã cung cấp bằng chứng vô giá về hiệu quả giáo dục phục vụ cho các nghiên cứu độc lập. Có nhiều nguồn dữ liệu trong NPD cung cấp thông tin về tình hình giáo dục của trẻ em ở các giai đoạn khác nhau. Dữ liệu này bao gồm thông tin chi tiết về kết quả các bài kiểm tra, bài thi của học sinh. NPD cũng bao gồm thông tin về các đặc điểm của học sinh trong các trường công lập và các trường học đặc biệt ngoài công lập như giới tính, dân tộc, ngôn ngữ, thông tin về nhu cầu giáo dục đặc biệt và thông tin chi tiết về việc vắng mặt, đuổi học.

Dữ liệu lưu giữ trong NPD được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau bao gồm các trường học và chính quyền địa phương. Dữ liệu này được Phòng Dữ liệu giáo dục xử lý và lưu trữ trong NPD.

Sử dụng dữ liệu trong NPD

NPD hỗ trợ một số ưu tiên chính xung quanh trách nhiệm giải trình và cải tiến cho các trường học cùng với các dịch vụ cho trẻ em như:

• Hỗ trợ quyết định điều hành của các trường học bằng việc cho phép thẩm tra kết quả thi, kiểm tra để xác định điểm mạnh, điểm yếu và tập trung vào các lĩnh vực cần cải tiến nhất như lập kế hoạch học tập và hỗ trợ cho từng học sinh.
• Là nguồn dữ liệu lớn phục vụ cho việc phân tích và thống kê. Ví dụ việc đánh giá chương trình giáo dục quốc gia hàng năm ở Anh dựa trên các đặc điểm chính của học sinh như giới tính, nhóm dân tộc, nhu cầu giáo dục đặc biệt...
• Dữ liệu và các phân tích thống kê được sử dụng để nâng cao chất lượng giáo dục và các chính sách dịch vụ cho trẻ em và để giám sát tổng thể hiệu quả của giáo dục và các dịch vụ cho trẻ em.
• Dữ liệu lưu giữ trong NPD cũng được sử dụng rộng rãi trong các nghiên cứu bao gồm cả việc kết nối với các tập dữ liệu bên ngoài nếu được cho phép.

Vấn đề chia sẻ dữ liệu trong NPD

Thông tin cá nhân của học sinh sẽ không được tiết lộ nếu không được pháp luật cho phép. Việc này tuân theo Luật Bảo vệ dữ liệu của Anh.

Dữ liệu học sinh được lưu giữ trong NPD được coi là “cá nhân” theo quy định của Luật Bảo vệ dữ liệu năm 1998. Bộ Giáo dục phải làm rõ với học sinh và cha mẹ của chúng những thông tin nào về học sinh được lưu giữ, tại sao lại lưu giữ và sử dụng thông tin này như thế nào. Bộ Giáo dục công bố trên trang thông tin điện tử của mình về cách thức xử lý dữ liệu của học sinh.

Pháp luật của Anh cho phép chia sẻ dữ liệu học sinh từ NPD cho các trường học, chính quyền địa phương, các cơ quan chính phủ và các cơ quan, đơn vị theo Quy chế giáo dục năm 2009 đã được sửa đổi. Các quy định này cũng cho phép tiết lộ thông tin cá nhân của học sinh cho các tổ chức và cá nhân phục vụ mục đích thúc đẩy giáo dục hoặc phúc lợi cho trẻ em ở Anh tuân theo Luật Bảo vệ dữ liệu năm 1998.

Một số dữ liệu được lựa chọn từ NPD cũng có thể được chia sẻ với Văn phòng thống kê quốc gia phục vụ cho việc phát triển các số liệu thống kê dân số và di cư; đồng thời cũng được chia sẻ với các nhân viên đăng ký bầu cử để giúp họ trong việc đăng ký bầu cử.

Việc chia sẻ thông tin của học sinh với bên thứ ba có thể được xem xét trong từng trường hợp cụ thể nếu phù hợp với quy định của Luật Bảo vệ dữ liệu và pháp luật có liên quan; đồng thời thông tin chia sẻ phải phục vụ mục đích thúc đẩy giáo dục hoặc phúc lợi cho trẻ em.

Yêu cầu truy cập dữ liệu trong NPD

Các mức dữ liệu khả dụng

Dữ liệu từ NPD được tạo sẵn ở 04 mức chi tiết khác nhau. Bảng 1 chỉ rõ dữ liệu sẵn sàng ở các mức khác nhau và các lớp mà dữ liệu được phân loại. Bảng này cũng chỉ rõ cơ quan nào chấp nhận yêu cầu trước khi dữ liệu trong mỗi lớp được cung cấp.

Bảng 1. Các lớp thông tin

Một số trích xuất dữ liệu tiêu chuẩn liên kết với dữ liệu kết quả học tập và đặc điểm của học sinh đã được phát triển và các dữ liệu này sẽ đáp ứng nhu cầu của hầu hết mọi người.

Trích xuất tiêu chuẩn lớp 4 của dữ liệu kết quả học tập bao gồm thông tin sau:

• Chi tiết về trường học tham gia
• Kết quả học tập đạt được cộng với kết quả học tập trước đó
• Giới tính

Trích xuất tiêu chuẩn lớp 2 của dữ liệu kết quả học tập bao gồm các thông tin từ trích xuất tiêu chuẩn lớp 4 cộng với các thông tin nhạy cảm sau:

• Tuổi và tháng sinh
• Nội trú
• Ngày nhập/rời khỏi trường
• Các nhóm dân tộc chính, nhóm dân tộc thiểu số
• Các nhóm ngôn ngữ chính, nhóm ngôn ngữ phụ
• Chỉ số vắng mặt thường xuyên
• Trạng thái bán thời gian/toàn thời gian

Bất cứ ai yêu cầu truy cập vào dữ liệu nhạy cảm ở lớp 2 sẽ cần phải giải thích trên từng trường dữ liệu cơ bản lý do tại sao mỗi mục được yêu cầu và tại sao không thể đạt được kết quả tương tự bằng việc sử dụng dữ liệu ít nhạy cảm hơn.

Quy trình đăng ký

Người sử dụng yêu cầu truy cập vào bất kỳ dữ liệu nào của học sinh từ NPD phải hoàn thành và gửi lại mẫu đăng ký, bảng câu hỏi an toàn thông tin. Các mẫu này luôn có sẵn trên trang thông tin điện tử của Bộ Giáo dục.

Người yêu cầu truy cập cũng cần phải chứng minh rằng họ sẽ tuân thủ tất cả các yêu cầu liên quan của Luật Bảo vệ dữ liệu của Anh năm 1998. Người yêu cầu truy cập sẽ cần phải chứng minh rằng:

• Họ (hoặc tổ chức của họ) được đăng ký với cơ quan chức năng để xử lý dữ liệu cá nhân
• Có biện pháp an ninh tại chỗ phù hợp để xử lý dữ liệu
• Có kế hoạch chỉ sử dụng dữ liệu cho mục đích cụ thể
• Sẽ chỉ lưu giữ dữ liệu trong một khoảng thời gian nhất định
• Sẽ không tiết lộ, xuất bản hoặc truyền lại dữ liệu mà chưa được sự chấp thuận trước bằng văn bản của Bộ Giáo dục

Người yêu cầu sẽ cần phải ký một thỏa thuận để xác nhận các nội dung này. Sau khi được chấp thuận, các dữ liệu liên quan được trích xuất từ NPD sẽ được gửi qua trang thông tin điện tử của Bộ Giáo dục. Dữ liệu được mã hóa với một mật khẩu mã hóa. Mật khẩu sẽ chỉ được cung cấp cho người có tên trong mẫu yêu cầu dữ liệu NPD và sẽ được cung cấp khi thông tin được truyền và sẵn sàng để truy cập. Một thư điện tử sẽ sẽ được gửi đến người nhận dữ liệu để thông báo cho họ biết rằng dữ liệu của họ đã sẵn sàng và hướng dẫn họ cách lấy mật khẩu của mình.

Kết luận

Ở Việt Nam, trong thời gian tới, nhiều cơ sở dữ liệu quốc gia sẽ được đưa vào vận hành, khai thác. Việc cung cấp cơ sở dữ liệu quốc gia về học sinh của Anh là một kinh nghiệm để Việt Nam có thể tham khảo trong việc triển khai cung cấp dữ liệu từ các cơ sở dữ liệu quốc gia đặc biệt là việc phân loại dữ liệu trong cơ sở dữ liệu quốc gia thành các lớp khác khau và phân quyền cho các cơ quan, đơn vị khác nhau chấp nhận yêu cầu cung cấp dữ liệu trong mỗi lớp để thuận tiện trong quá trình triển khai.

Tài liệu tham khảo

[1] https://www.gov.uk

[2] https://en.wikipedia.org/wiki/England_school_census

[3] https://en.wikipedia.org/wiki/National_Pupil_Database

[4] https://en.wikipedia.org/wiki/Department_for_Education

Phạm Văn Thịnh