Ngày nay, với sự kết hợp tuyệt hảo của công nghệ điện toán đám mây, các thiết bị thông minh và các công cụ hợp tác đang làm thay đổi thói quen của người dùng và làm cho chính phủ Mỹ đứng trước cả cơ hội và thách thức. Những kỳ vọng mới đòi hỏi Chính phủ Mỹ phải sẵn sàng cung cấp và nhận thông và dịch vụ số mọi lúc, mọi nơi và trên mọi thiết bị. Bên cạnh đó còn phải đảm bảo an toàn, bảo mật và sử dụng ít tài nguyên hơn. Để tiến tới tương lai, Chính phủ Mỹ cần có một Chiến lược số để nắm lấy cơ hội đổi mới nhiều hơn với nguồn lực ít hơn và cho phép các doanh nghiệp tận dụng tốt hơn dữ liệu của chính phủ Mỹ để cải thiện chất lượng dịch vụ cho người Mỹ. Những người sử dụng điện thoại di động sớm trong chính phủ Mỹ - giống như trước đây những người dùng web đầu tiên - đang bắt đầu thử nghiệm để tìm kiếm sự đổi mới. Một số người đã tạo ra các sản phẩm tận dụng các khả năng độc đáo của thiết bị di động. tuy nhiên, công việc đang được thực hiện đơn lẻ, bị cô lập trong các cơ quan. Xây dựng cho tương lai đòi hỏi chính phủ Mỹ phải nghĩ xa hơn các dòng lập trình. Để theo kịp tốc độ thay đổi của công nghệ, chính phủ Mỹ cần phải kiến trúc một cách an toàn các hệ thống của chính phủ Mỹ để có khả năng tương tác và có tính mở từ trong khái niệm. Chính phủ Mỹ cần có các tiêu chuẩn phổ quát và chia sẻ nhanh chóng các bài học bởi những người đi đầu. Chính phủ Mỹ cần tạo ra nội dung và dữ liệu tốt hơn và trình bày nó qua nhiều kênh theo nhiều cách thức khác nhau. Chính phủ Mỹ cần áp dụng cách tiếp cận phối hợp để đảm bảo quyền riêng tư và bảo mật trong thời đại số. Chính phủ Mỹ có thể sử dụng các công cụ và công nghệ hiện đại để nắm bắt cơ hội số và thay đổi căn bản cách Chính phủ Mỹ phục vụ cả nội bộ và bên ngoài - xây dựng nền tảng thế kỷ 21 để phục vụ người Mỹ tốt hơn. Các mục tiêu chiến lược Chiến lược Chính phủ số đặt ra 03 mục tiêu cần đạt được như sau: - Cho phép người Mỹ và lực lượng lao động dựa vào công nghệ di động đang ngày càng tăng lên có thể truy cập thông tin và các dịch vụ chính phủ số có chất lượng cao tại bất kỳ đâu, bất cứ khi nào và trên mọi phương tiện. Tổ chức một mô hình lấy thông tin làm nòng cốt, chính phủ Mỹ có thể kiến trúc các hệ thống cho phép sự tương hợp và tính mở, hiện đại hóa mô hình xuất bản nội dung và cung cấp các dịch vụ số tốt hơn, trên các thiết bị khác nhau với chi phí thấp. - Bảo đảm chính phủ Mỹ thay đổi để thích ứng với thế giới số, chính phủ Mỹ nắm lấy cơ hội để cung cấp và quản lý các thiết bị, ứng dụng và dữ liệu một cách thông minh, an toàn và chi phí hợp lý. Học hỏi từ quá trình chuyển đổi thông tin và dịch vụ trực tuyến trước đây, giờ đây chính phủ Mỹ có cơ hội thoát khỏi các thực tiễn không hiệu quả, tốn kém và phân mảnh trong quá khứ, xây dựng cấu trúc quản trị bền vững cho các dịch vụ số và thực hiện "quyền" di động ngay từ đầu - Mở khóa sức mạnh của dữ liệu chính phủ Mỹ để thúc đẩy sự đổi mới sáng tạo trên toàn lãnh thổ và cải thiện chất lượng dịch vụ cho người Mỹ. Chính phủ Mỹ phải cho phép các chương trình công cộng, tư nhân và của chính phủ Mỹ tận dụng tốt hơn sự giàu có của dữ liệu để đưa vào các ứng dụng và dịch vụ bằng cách đảm bảo rằng dữ liệu được mở và có thể đọc được bằng máy một cách mặc định. Chiến lược Chính phủ số này bổ sung cho một số sáng kiến nhằm xây dựng một chính phủ Mỹ thế kỷ 21 hoạt động tốt hơn cho người dân Mỹ. Thông qua Cải cách CNTT, Chính phủ Mỹ đã đạt được tiến bộ trong các lĩnh vực thực thi cơ bản như áp dụng "công nghệ ánh sáng" (ví dụ điện toán đám mây), dịch vụ chia sẻ (ví dụ CNTT hàng hóa), phương pháp tiếp cận mô đun để phát triển và mua lại CNTT và cải thiện quản lý chương trình CNTT. Chiến lược thúc đẩy tiến trình này trong khi tập trung vào lĩnh vực ưu tiên quan trọng tiếp theo đòi hỏi phải có hành động trên toàn chính phủ Mỹ: đổi mới với ít hơn để cung cấp dịch vụ số tốt hơn. Nó đặc biệt dựa trên cách tiếp cận tổng thể để tăng lợi tức đầu tư CNTT, giảm lãng phí và sao chép và cải thiện Hiệu quả của các giải pháp CNTT được xác định trong Chiến lược dịch vụ chia sẻ liên bang. Chiến lược Chính phủ số kết hợp nhiều đầu vào từ các học viên chính phủ Mỹ, công chúng và các chuyên gia trong lĩnh vực tư nhân. Hai nhóm làm việc liên chính phủ Mỹ - Chiến lược di động và Lực lượng đặc nhiệm cải cách web - đã cung cấp hướng dẫn và khuyến nghị để xây dựng một chính phủ số. Các nhóm đã làm việc với Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB) và Cơ quan Quản lý Dịch vụ Tổng hợp (GSA) để tiến hành nghiên cứu hiện tại và tìm hiểu các giải pháp cho tương lai của các dịch vụ số của chính phủ Mỹ. Được kết hợp từ công dân và nhân viên trên toàn quốc bằng cách sử dụng các cuộc đối thoại công khai trực tuyến, bao gồm Đối thoại Quốc gia tháng 9 năm 2011 về Cải thiện Trang web và Đối thoại Quốc gia về Chiến lược Di động tháng 1 năm 2012, đã tạo ra tổng cộng 570 ý tưởng và gần 2.000 ý kiến.

Mô hình khái niệm: các lớp của dịch vụ số

Trước khi thảo luận về cách thức chính phủ Mỹ xay dựng chính phủ số cho thế kỷ 21, chính phủ Mỹ phải thiết lập một mô hình khái niệm thể hiện 03 lớp của dịch vụ số. (hình 1).

Lớp thông tin bao gồm thông tin số như thông tin có cấu trúc (ví dụ: khái niệm phổ quát về dữ liệu) chẳng hạn như dữ liệu điều tra dân số và việc làm, và thông tin phi cấu trúc (ví dụ: nội dung) chẳng hạn như tờ thông tin, thông cáo bào chí và hướng dẫn tuân thủ.

Lớp nền tảng bao gồm tất cả các hệ thống và quy trình được sử dụng để quản lý thông tin này. Ví dụ bao gồm các hệ thống quản lý nội dung, các quy trình như API web (Giao diện lập trình ứng dụng) và phát triển ứng dụng, các dịch vụ hỗ trợ các chức năng CNTT quan trọng như quản lý nhân lực hoặc tài chính, cũng như phần cứng được sử dụng để truy cập thông tin (ví dụ: thiết bị di động).

Lớp trình bày xác định cách thức tổ chức và cung cấp thông tin cho người dân. Nó thể hiện cách thức chính phủ Mỹ và khu vực tư nhân cung cấp thông tin chính phủ Mỹ (ví dụ: dữ liệu hoặc nội dung) bằng số, cho dù thông qua trang web, ứng dụng di động hoặc các phương thức phân phối khác .

Ba lớp này tách biệt việc tạo thông tin khỏi việc trình bày thông tin - cho phép chính phủ Mỹ tạo nội dung và dữ liệu một lần, sau đó sử dụng nó theo nhiều cách khác nhau. Thực tế, mô hình này thể hiện sự thay đổi cơ bản từ cách chính phủ Mỹ của chính phủ Mỹ cung cấp dịch vụ số ngày nay.

Các nguyên tắc chiến lược

Để dân dắt việc chuyển đổi, Chiến lược này được xây dựng dựa trên 04 nguyên tắc chủ chốt:

- Cách tiếp cận thông tin là trung tâm - Chuyển từ việc quản lý tài liệu trực tuyến về việc quản lý các phần dữ liệu và nội dung mở rời rạccó thể được gắn thẻ, chia sẻ, bảo mật, trộn và trình bày theo cách hữu ích nhất cho người dùng về thông tin đó.

- Cách tiếp cận nền tảng chia sẻ trực tuyến - Giúp chính phủ Mỹ làm việc cùng nhau, cả trong và liên cơ quan, để giảm chi phí, hợp lý hóa phát triển, áp dụng các tiêu chuẩn nhất quán và đảm bảo tính nhất quán trong cách tạo lập và cung cấp thông tin.

- Cách tiếp cận người dân là trung tâm - Ảnh hưởng đến cách chính phủ Mỹ tạo, quản lý và trình bày dữ liệu thông qua các trang web, ứng dụng di động, bộ dữ liệu thô và các phương thức phân phối khác và cho phép người dân định hình, chia sẻ và tiêu thụ thông tin bất cứ khi nào và bất cứ cách nào mà họ muốn.

- Nền tảng Bảo mật và Quyền riêng tư trực tuyến - Đảm bảo sự đổi mới này diễn ra theo cách đảm bảo việc phân phối và sử dụng các dịch vụ số an toàn và bảo mật để bảo vệ thông tin và quyền riêng tư.

Thông tin là trung tâm

Chính phủ Mỹ phải thay đổi căn bản quan niệm về thông tin số. Thay vì quan điểm tập trung chủ yếu vào cách trình bầy cuối cho người dùng - xuất bản trang web, ứng dụng di động hoặc tài liệu quảng cáo - một cách tiếp cận tập trung vào thông tin để đảm bảo dữ liệu và nội dung là chính xác, khả dụng và an toàn. Chính phủ Mỹ cần coi tất cả nội dung là dữ liệu - biến bất kỳ nội dung phi cấu trúc nào thành dữ liệu có cấu trúc - sau đó đảm bảo tất cả dữ liệu có cấu trúc được liên kết với siêu dữ liệu hợp lệ. Cung cấp thông tin này thông qua API web giúp tạo ra một kiến ​​trúc có khả năng tương tác và mở và cung cấp tài sản dữ liệu miễn phí để sử dụng trong các cơ quan, giữa các cơ quan, trong khu vực tư nhân hoặc bởi công dân. Cách tiếp cận này cũng hỗ trợ việc kiểm soát bảo mật và quyền riêng tư của thiết bị, vì các thuộc tính có thể được áp dụng trực tiếp vào dữ liệu và được theo dõi thông qua siêu dữ liệu, cho phép các cơ quan tập trung vào bảo mật dữ liệu mà không phải là thiết bị.

Trong việc cung cấp thông tin, cách tiếp cận thông tin là trung tâm đảm bảo tất cả các cơ quan tuân theo cùng một "quy tắc của con đường" bằng cách sử dụng các tiêu chuẩn mở. Nó cũng hướng dẫn cách thức trình bày thông tin, từ ứng dụng di động đến trang web và cho phép tự động hóa ở lớp trình bày. Thực hiện đúng cách tiếp cận thông tin là trung tâm sẽ mở rộng phạm vi và giá trị cho các dịch vụ của chính phủ Mỹ bằng cách giúp hiển thị thông tin tốt nhất và cung cấp rộng rãi thông qua nhiều định dạng hữu ích.

Nền tảng chia sẻ

Để tận dụng tối đa nguồn lực và "đổi mới với ít hơn", chính phủ Mỹ cần chia sẻ nguồn lực hiệu quả hơn, cả trong chính phủ Mỹ và với công chúng. Chính phủ Mỹ cũng cần chia sẻ khả năng xây dựng các hệ thống và quy trình hỗ trợ nỗ lực của mình và cuối cùng, cách tiếp cận nền tảng chia sẻ để phát triển và cung cấp dịch vụ số và quản lý dữ liệu không chỉ giúp đẩy nhanh việc áp dụng các công nghệ mới mà còn giảm chi phí và giảm trùng lặp. Để làm được điều này, chính phủ Mỹ cần nhanh chóng học hỏi từ các bài học từ những người tham gia sớm, tận dụng các dịch vụ và hợp đồng hiện có, xây dựng cho nhiều trường hợp sử dụng cùng một lúc, sử dụng các tiêu chuẩn và kiến trúc chung, tham gia vào các cộng đồng nguồn mở, tận dụng dịch vụ đám đông công cộng và triển khai các giải pháp dùng chung toàn chính phủ Mỹ và các phương tiện hợp đồng.

Người dân là trung tâm

Từ cách tạo ra thông tin, đến các hệ thống sử dụng để quản lý thông tin, đến cách tổ chức và trình bày nó, đều phải tập trung vào nhu cầu của người dân. Đặt người dân trước có nghĩa là thông tin chất lượng cao có thể truy cập, cập nhật và chính xác bất cứ lúc nào như ngoài chiến trường, phòng thí nghiệm hoặc trong lớp học. Điều đó có nghĩa là sự phối hợp giữa các cơ quan để đảm bảo khi công dân và các hoạt động tương tác với thông tin và dịch vụ của chính phủ Mỹ, họ có thể tìm thấy những gì họ cần và hoàn thành giao dịch với mức độ hiệu quả phù hợp với trải nghiệm của họ tương tự như hhi họ tương tác với khu vực tư nhân.

Nguyên tắc lấy người dân là trung tâm yêu cầu chính phủ Mỹ thực hiện một số điều: tiến hành nghiên cứu để hiểu về hoạt động nghiệp vụ của người dân, nhu cầu và mong muốn của người dân; trình bày nó qua nhiều kênh, không phụ thuộc vào chương trình và thiết bị; làm cho nội dung ngày càng chính xác và dễ hiểu bằng cách duy trì các tiêu chuẩn mới về nội dung và ngôn ngữ và cuối cùng là cung cấp các công cụ để người dùng có thể phản hồi ý kiếm góp phần cải tiến dịch vụ ngày càng tốt hơn. Nguyên tắc lấy người dân là trung tâm đúng cho dù người dân của chính phủ Mỹ là nội bộ (ví dụ: lực lượng lao động dân sự và quân sự trong cả môi trường được phân loại và không được phân loại) hoặc bên ngoài (ví dụ: công dân cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức nghiên cứu và chính phủ Mỹ tiểu bang, địa phương và bộ lạc).

An toàn và bảo mật

Khi Chính phủ Mỹ xây dựng cho tương lai thì phải làm như vậy một cách an toàn và bảo mật, minh bạch để có trách nhiệm. Kiến trúc cho sự cởi mở và áp dụng các công nghệ mới có khả năng làm cho các thiết bị và dữ liệu dễ bị xâm phạm bởi các vi phạm an ninh và bảo mật. Nó cũng tạo ra những thách thức trong việc cung cấp thông báo đầy đủ về các quyền và tùy chọn của người dùng khi cung cấp thông tin nhận dạng cá nhân (PII).

Hướng đến tương lai, chính phủ Mỹ phải đạt được sự cân bằng giữa nhu cầu rất thực tế để bảo vệ tài sản công dân và chính phủ Mỹ nhạy cảm do thực tế của bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh chóng. Để hỗ trợ chia sẻ và cộng tác thông tin, chính phủ Mỹ phải bảo mật, bảo đảm quyền riêng tư và bảo vệ dữ liệu. Để thúc đẩy cách tiếp cận chung về bảo mật và quyền riêng tư, chính phủ Mỹ phải hợp lý hóa các quy trình đánh giá và ủy quyền và hỗ trợ nguyên tắc "làm một lần, sử dụng nhiều lần". Chính phủ Mỹ cũng phải áp dụng các giải pháp mới trong các lĩnh vực như giám sát liên tục, nhận dạng, xác thực và quản lý thông tin xác thực và mật mã hỗ trợ chuyển từ bảo mật thiết bị sang bảo mật dữ liệu và đảm bảo dữ liệu chỉ được chia sẻ với người dùng được ủy quyền. Trong các trường hợp thích hợp, các yêu cầu và giải pháp nên được phát triển cùng với giới doanh nghiệp tư nhân bảo đảm phù hợp với nhu cầu của Chính phủ Mỹ Liên bang, sử dụng sức mạnh của sự đổi mới và quy mô kinh tế để mang lại các sảm phẩm được bảo đảm an ninh và sự riêng tư có giá trị tốt hơn.

Tài liệu tham khảo: Chiến lược Chính phủ số của Mỹ (2012)

Trần Kiên