I. Tổng quan về chiến lược chuyển đổi số tại Singapore

Nguồn: services2.imda.gov.sg

Singapore đã khẳng định mình là một trong những trung tâm công nghệ hàng đầu châu Á nhờ vào những chính sách hỗ trợ chuyển đổi số mạnh mẽ từ chính phủ. Kế hoạch Chính phủ Số (Digital Government Blueprint - DGB) và sáng kiến Quốc gia Thông minh (Smart Nation) là hai cột trụ quan trọng trong chiến lược chuyển đổi số của quốc gia này. Chính phủ Singapore đã tập trung vào việc tạo ra một môi trường số hóa toàn diện, không chỉ ở cấp chính phủ mà còn trong các ngành công nghiệp khác nhau, với mục tiêu xây dựng một nền kinh tế số và xã hội số.

Một phần của kế hoạch chuyển đổi số là "Bản đồ Định hướng Doanh nghiệp Số" (Digital Enterprise Blueprint - DEB), được công bố nhằm thúc đẩy quá trình số hóa cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs). DEB không chỉ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp thử nghiệm và triển khai các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), mà còn tăng cường an ninh mạng và cải thiện khả năng chống chịu trước các thách thức kỹ thuật số. 

II. Ứng dụng chuyển đổi số trong các ngành công nghiệp tại Singapore

1. Ứng dụng chuyển đổi số trong sản xuất

Ngành sản xuất tại Singapore đã trải qua quá trình chuyển đổi số mạnh mẽ, với việc áp dụng công nghệ số vào quá trình sản xuất và quản lý chuỗi cung ứng. Các nhà máy thông minh tại Singapore đã ứng dụng Internet vạn vật (IoT) và AI để tối ưu hóa quy trình sản xuất, giúp tự động hóa các hoạt động và tăng cường hiệu quả.

IoT cho phép các thiết bị và máy móc kết nối với nhau, tạo ra một hệ thống thông tin liên tục, giúp giám sát và điều khiển quá trình sản xuất theo thời gian thực. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu thời gian ngừng hoạt động mà còn tối ưu hóa quy trình sản xuất, giúp giảm chi phí và tăng chất lượng sản phẩm. Hơn nữa, các giải pháp AI cũng được triển khai để dự báo bảo trì thiết bị, giúp giảm thiểu sự cố máy móc và tối đa hóa hiệu suất hoạt động. 

2. Ứng dụng chuyển đổi số trong tài chính

Photo: Canva

Ngành tài chính là một trong những lĩnh vực tiên phong trong quá trình chuyển đổi số tại Singapore. Chuyển đổi số đã làm thay đổi cách các tổ chức tài chính vận hành, từ giao dịch đến quản lý rủi ro và cung cấp dịch vụ. Các giải pháp tài chính số như ngân hàng số và blockchain đã trở thành xu hướng chủ đạo trong ngành, giúp tăng cường bảo mật và hiệu quả hoạt động.

Một trong những ứng dụng quan trọng của công nghệ số trong tài chính là blockchain, được sử dụng để hỗ trợ các giao dịch tài chính và thanh toán xuyên biên giới. Blockchain không chỉ giúp tăng cường tính minh bạch và bảo mật mà còn giảm chi phí và thời gian xử lý giao dịch. Các công ty tài chính tại Singapore cũng đang sử dụng AI để phát hiện và ngăn chặn gian lận, giúp giảm thiểu rủi ro tài chính và bảo vệ khách hàng.

Ngân hàng số cũng đã phát triển mạnh mẽ, cung cấp cho khách hàng các dịch vụ tài chính tiện lợi và an toàn thông qua các ứng dụng di động và nền tảng trực tuyến. Các giao dịch, quản lý tài chính và tiếp cận sản phẩm tài chính giờ đây có thể được thực hiện nhanh chóng và hiệu quả mà không cần đến chi nhánh vật lý. 

3. Ứng dụng chuyển đổi số trong chăm sóc sức khỏe

Ảnh: Khám chữa bệnh từ xa tại Singapore. Nguồn: doctoranywhere.com

Ngành chăm sóc sức khỏe tại Singapore đã áp dụng nhiều công nghệ số tiên tiến để cải thiện chất lượng dịch vụ và hiệu quả điều trị. Một trong những cải tiến quan trọng nhất là hệ thống hồ sơ y tế điện tử (EHR), giúp liên kết thông tin y tế của bệnh nhân từ các cơ sở y tế khác nhau. Điều này không chỉ giúp cải thiện khả năng chẩn đoán và điều trị mà còn giúp tiết kiệm thời gian và chi phí.

Bên cạnh đó, y tế từ xa (telemedicine) cũng đã phát triển mạnh mẽ nhờ vào công nghệ số. Bệnh nhân có thể tiếp cận các dịch vụ y tế và nhận được sự tư vấn từ các chuyên gia mà không cần phải đến trực tiếp các cơ sở y tế. Điều này đặc biệt hữu ích trong bối cảnh đại dịch COVID-19, khi nhu cầu về y tế từ xa tăng cao. Y tế từ xa không chỉ giúp giảm áp lực cho các bệnh viện mà còn giúp cải thiện khả năng tiếp cận chăm sóc y tế cho mọi người dân.

AI cũng đã được triển khai trong việc phân tích dữ liệu y tế và dự đoán các tình trạng sức khỏe, giúp phát hiện sớm các bệnh tật và đề xuất các phương pháp điều trị cá nhân hóa. Các thuật toán AI có khả năng phân tích hình ảnh y khoa, phát hiện các bất thường trong dữ liệu hình ảnh và hỗ trợ bác sĩ trong việc đưa ra các chẩn đoán chính xác hơn. 

4. Ứng dụng chuyển đổi số trong giao thông và đô thị thông minh

Singapore đã đặt mục tiêu trở thành một quốc gia thông minh, và chuyển đổi số trong lĩnh vực giao thông và quản lý đô thị đóng vai trò quan trọng trong việc hiện thực hóa mục tiêu này. Các giải pháp giao thông thông minh đã được triển khai, giúp tối ưu hóa việc quản lý giao thông, giảm thiểu ùn tắc và cải thiện an toàn giao thông.

Một ví dụ điển hình là hệ thống đèn tín hiệu giao thông thông minh, sử dụng AI và phân tích dữ liệu theo thời gian thực để điều chỉnh luồng giao thông. Hệ thống này giúp giảm thời gian chờ đèn đỏ và tối ưu hóa luồng phương tiện, từ đó giảm thiểu tình trạng ùn tắc giao thông, đặc biệt là vào giờ cao điểm.

Singapore cũng đã đầu tư mạnh vào phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật số và hệ thống quản lý đô thị thông minh. Các trung tâm giám sát điều hành thông minh (Smart Operation and Monitoring Centers - SOMCs) đã được xây dựng, sử dụng dữ liệu lớn và AI để giám sát và quản lý các hoạt động đô thị từ giao thông, năng lượng đến an ninh công cộng. Các trung tâm này không chỉ giúp cải thiện khả năng quản lý đô thị mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

5. Ứng dụng chuyển đổi số trong sản xuất và vận hành chuỗi cung ứng

Trong lĩnh vực sản xuất tại Singapore, chuyển đổi số đang được thúc đẩy mạnh mẽ nhờ vào việc áp dụng công nghệ Internet vạn vật (IoT) và tự động hóa công nghiệp. Các nhà máy thông minh sử dụng IoT để thực hiện bảo trì dự đoán (predictive maintenance), giúp giám sát tình trạng của máy móc theo thời gian thực và phát hiện sự cố trước khi chúng xảy ra. Điều này giúp giảm thời gian ngừng hoạt động không mong muốn, tối ưu hóa hiệu suất vận hành và nâng cao năng suất.

Trong chuỗi cung ứng, các hệ thống Quản lý nguồn lực doanh nghiệp (ERP) đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa quy trình quản lý chuỗi cung ứng. Các hệ thống này giúp quản lý toàn bộ quá trình vận chuyển, từ lưu kho đến giao nhận hàng hóa, đảm bảo giao hàng đúng thời hạn và giảm thiểu chi phí thông qua việc quản lý logistics hiệu quả. Sự tích hợp của công nghệ số không chỉ cải thiện hiệu quả hoạt động mà còn giúp các doanh nghiệp trong ngành sản xuất và chuỗi cung ứng duy trì tính cạnh tranh trên thị trường.

6. Ứng dụng chuyển đổi số trong thương mại điện tử

Ứng dụng chuyển đổi số trong thương mại điện tử tại Singapore đã mang lại những thay đổi lớn trong cách các doanh nghiệp vận hành và tương tác với khách hàng. Nhiều doanh nghiệp tại Singapore đã áp dụng hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP) dựa trên nền tảng đám mây để tối ưu hóa các quy trình từ quản lý tồn kho đến xử lý đơn hàng. Việc tích hợp này giúp tăng cường hiệu quả hoạt động và nâng cao trải nghiệm khách hàng, mang lại trải nghiệm mua sắm liền mạch và thuận tiện hơn. Bên cạnh đó, sự phát triển mạnh mẽ của các nền tảng thương mại điện tử đòi hỏi các giải pháp số hóa như quản lý bán hàng trực tuyến, quản lý tồn kho và hệ thống quản lý quan hệ khách hàng (CRM) để đáp ứng nhu cầu thị trường. Những ứng dụng này đã góp phần đáng kể vào sự tăng trưởng của lĩnh vực thương mại điện tử tại Singapore, cải thiện hiệu quả hoạt động kinh doanh và nâng cao mức độ hài lòng của người tiêu dùng​.

7. Hạ tầng kỹ thuật số và kết nối

Hạ tầng kỹ thuật số là yếu tố then chốt trong quá trình chuyển đổi số. Singapore đã phát triển mạnh mẽ mạng 5G, Internet vạn vật (IoT), và điện toán đám mây để hỗ trợ cho các giải pháp công nghệ số tiên tiến. Mạng 5G đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai các giải pháp công nghiệp 4.0, bao gồm robot, thực tế ảo/tăng cường và trí tuệ nhân tạo.

Việc đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật số cũng tạo điều kiện cho việc phát triển các ứng dụng công nghệ tiên tiến như thực tế ảo và y tế số. Ví dụ, các dự án y tế sử dụng công nghệ Holomedicine dựa trên mạng 5G, giúp hiển thị hình ảnh 3D cho các ca phẫu thuật phức tạp. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng điều trị mà còn mở ra những cơ hội mới cho ngành y tế của Singapore.

Ngoài ra, Singapore đã xây dựng các trung tâm dữ liệu và hạ tầng điện toán đám mây mạnh mẽ, với sự tham gia của các tập đoàn lớn như Google và Amazon. Các trung tâm dữ liệu này không chỉ hỗ trợ cho nhu cầu trong nước mà còn phục vụ cho khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

III. Cơ hội và thách thức

Chuyển đổi số đã mang lại nhiều cơ hội lớn cho Singapore, từ việc tăng cường hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp, nâng cao chất lượng dịch vụ công, đến việc tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới dựa trên công nghệ số. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số cũng đối mặt với không ít thách thức.

Một trong những thách thức lớn nhất là vấn đề thiếu hụt nguồn nhân lực có kỹ năng cao trong lĩnh vực công nghệ thông tin và kỹ thuật số. Mặc dù chính phủ đã đầu tư vào các chương trình đào tạo và phát triển nhân lực, nhưng tốc độ phát triển của công nghệ vẫn đang vượt qua khả năng đào tạo của hệ thống giáo dục hiện tại.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp, đặc biệt là các SMEs, cũng phải đối mặt với khó khăn trong việc triển khai các giải pháp số do chi phí cao và khả năng tiếp cận công nghệ hạn chế. Chính phủ Singapore đã cung cấp nhiều chính sách hỗ trợ, nhưng để thực hiện thành công, các doanh nghiệp vẫn cần phải tự mình nâng cao năng lực quản lý và đổi mới.

IV. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

Dựa trên kinh nghiệm của Singapore về chuyển đổi số, Việt Nam có thể rút ra một số bài học quan trọng để tăng cường quá trình chuyển đổi số của mình:

- Xây dựng chiến lược chuyển đổi số toàn diện: Singapore đã thành công nhờ một khung chính sách rõ ràng như Chương trình Kỹ thuật số Quốc gia (National Digital Strategy) và lộ trình cho từng ngành kinh tế. Việt Nam cần xây dựng chiến lược cụ thể để hướng dẫn các ngành kinh tế và địa phương trong việc chuyển đổi số. Chính phủ cần đóng vai trò dẫn dắt và đưa ra các chính sách hỗ trợ kịp thời.

- Phát triển hạ tầng kỹ thuật số: Singapore đã đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số như mạng 5G, điện toán đám mây và Internet of Things (IoT). Đối với Việt Nam, việc phát triển hạ tầng kỹ thuật số, bao gồm mạng lưới Internet tốc độ cao và trung tâm dữ liệu, là điều cần thiết để tạo nền tảng vững chắc cho các giải pháp số.

- Đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật số: Singapore chú trọng đào tạo lực lượng lao động kỹ thuật số thông qua các chương trình giáo dục và đào tạo liên tục. Việt Nam cần đầu tư vào việc nâng cao kỹ năng số của lực lượng lao động, đặc biệt là các kỹ năng liên quan đến AI và công nghệ thông tin.

- Tăng cường hợp tác công - tư: Sự hợp tác giữa chính phủ và doanh nghiệp là yếu tố quan trọng giúp Singapore thúc đẩy chuyển đổi số. Việt Nam cần thúc đẩy các đối tác công - tư để tận dụng tối đa nguồn lực và chuyên môn, từ đó tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) tham gia vào quá trình chuyển đổi số.

Kết luận

Singapore đã và đang chứng tỏ khả năng dẫn đầu trong chuyển đổi số, từ sản xuất, tài chính, chăm sóc sức khỏe đến giao thông đô thị. Với chiến lược rõ ràng và sự đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng kỹ thuật số, quốc gia này đang từng bước tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành một trong những trung tâm công nghệ hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, để duy trì đà phát triển, Singapore cần tiếp tục giải quyết các thách thức về nguồn nhân lực và chi phí, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia vào quá trình số hóa.

Nguồn tham khảo:

https://www.tech.gov.sg/digital-government-blueprint/

https://www.smartnation.gov.sg/files/publications/smart-nation-strategy-nov2018.pdf

https://www.smartnation.gov.sg/about-smart-nation/transforming-singapore/

https://axxis-consulting.com/digital-transformation-in-singapore/

https://www.investopedia.com/ask/answers/030315/what-financial-services-sector.asp

https://saigontechnology.com/blog/what-are-the-4-main-areas-of-digital-transformation 

https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/health-service

https://www.imda.gov.sg/resources/press-releases-factsheets-and-speeches/press-releases/2023/sg-unveils-one-of-the-worlds-first-in-master-planning-an-expansive-digital-infrastructure-stack

https://www.imda.gov.sg/how-we-can-help/digital-connectivity-blueprint

https://www.imda.gov.sg/-/media/Imda/Files/Programme/Digital-Connectivity-Blueprint/Digital-Connectivity-Blueprint-Report.pdf

https://www.smartosc.com/top-digital-transformation-trends-for-singapore-companies/

https://axxis-consulting.com/digital-transformation-in-singapore/

https://kvytechnology.com/blog/software/digital-transformation-strategies-for-singaporean-enterprises/