2. Ảnh hưởng sâu rộng của AI đến mọi mặt cuộc sống

a) Ứng dụng AI để giải quyết vấn đề hiện nay

Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động của các cơ quan nhà nước đang mang lại những hiệu quả thiết thực, góp phần nâng cao chất lượng quản lý nhà nước và dịch vụ công. Cụ thể như sau:

1. Tự động hóa quy trình hành chính:

• AI giúp tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại, tốn thời gian như nhập liệu, phân loại hồ sơ, kiểm tra tính hợp lệ của giấy tờ, và trả lời các câu hỏi thường gặp của công dân.
• Ví dụ: Hệ thống AI có thể tự động trích xuất thông tin từ các biểu mẫu, đơn đăng ký, giảm thiểu sai sót do con người và tăng tốc độ xử lý. Chatbot có thể trả lời tự động các câu hỏi về thủ tục hành chính 24/7, giúp người dân tiết kiệm thời gian và công sức.
• Kết quả: Giảm tải công việc cho cán bộ, công chức, cho phép họ tập trung vào các nhiệm vụ phức tạp hơn, đòi hỏi tương tác trực tiếp với người dân và khả năng sáng tạo, như giải quyết khiếu nại, tư vấn chuyên sâu.

2. Phân tích dữ liệu và ra quyết định:

• AI có khả năng phân tích lượng dữ liệu khổng lồ (Big Data) từ nhiều nguồn khác nhau (ví dụ: dữ liệu dân số, kinh tế, xã hội, môi trường) để tìm ra các xu hướng, mối tương quan và dự đoán.
• Ví dụ: AI có thể phân tích dữ liệu về tình hình giao thông để đề xuất các giải pháp tối ưu hóa luồng giao thông, giảm ùn tắc. AI có thể phân tích dữ liệu về tình hình dịch bệnh để dự báo diễn biến và hỗ trợ công tác phòng chống dịch bệnh. AI cũng có thể được sử dụng để phân tích dữ liệu kinh tế, giúp chính phủ đưa ra các quyết định chính sách kinh tế vĩ mô hiệu quả hơn.
• Kết quả: Hỗ trợ các cơ quan nhà nước đưa ra quyết định chính sách dựa trên cơ sở khoa học, tối ưu phân bổ nguồn lực và dự báo xu hướng xã hội, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân.

3. Đảm bảo an ninh, trật tự:

• AI được ứng dụng trong phân tích hình ảnh từ camera giám sát để phát hiện hành vi bất thường, nhận diện khuôn mặt tội phạm, hỗ trợ điều tra tội phạm.
• Ví dụ: Hệ thống AI có thể tự động phát hiện các hành vi như tụ tập đông người trái phép, gây rối trật tự công cộng, hoặc phát hiện các phương tiện giao thông vi phạm luật giao thông. AI cũng có thể được sử dụng để phân tích dữ liệu trên mạng internet để phát hiện các mối đe dọa an ninh mạng, như tấn công mạng, phát tán tin giả.
• Kết quả: Hỗ trợ lực lượng chức năng chủ động phòng ngừa tội phạm, ứng phó với tình huống khẩn cấp và phát hiện sớm các mối đe dọa an ninh mạng, góp phần bảo đảm an toàn cho cộng đồng.

4. Nâng cao chất lượng dịch vụ y tế:

• AI được ứng dụng trong phân tích hình ảnh y khoa (ví dụ: X-quang, CT scan, MRI) để hỗ trợ chẩn đoán bệnh, phát hiện sớm ung thư, và dự đoán nguy cơ mắc bệnh.
• Ví dụ: AI có thể phân tích hình ảnh X-quang phổi để phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh lao phổi. AI cũng có thể được sử dụng để phân tích dữ liệu gen để dự đoán nguy cơ mắc các bệnh di truyền.
• Kết quả: Nâng cao độ chính xác và tốc độ chẩn đoán, giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả hơn, đồng thời tối ưu quy trình hoạt động của cơ sở y tế.

5. Quản lý giao thông công cộng:

• AI được sử dụng để tối ưu hóa hệ thống đèn tín hiệu giao thông, điều khiển luồng giao thông dựa trên tình hình thực tế, giảm ùn tắc giao thông.
• Ví dụ: Hệ thống AI có thể phân tích dữ liệu từ camera giao thông và cảm biến để điều chỉnh thời gian đèn tín hiệu một cách linh hoạt, giúp giảm thiểu thời gian chờ đợi của người tham gia giao thông.
• Kết quả: Giảm thiểu ùn tắc, ô nhiễm môi trường và nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải công cộng, góp phần nâng cao hiệu quả vận hành hệ thống giao thông đô thị.

6. Nâng cao chất lượng giáo dục:

• AI được ứng dụng để tạo ra các bài giảng cá nhân hóa, phù hợp với trình độ và tốc độ học tập của từng học viên.
• Ví dụ: Hệ thống học tập trực tuyến sử dụng AI có thể theo dõi tiến độ học tập của học viên và đề xuất các bài tập, tài liệu phù hợp. AI cũng có thể được sử dụng để đánh giá bài kiểm tra tự động, giúp giáo viên tiết kiệm thời gian.
• Kết quả: Nâng cao hiệu quả học tập, tạo môi trường học tập tương tác và thú vị hơn.

7. Quản lý môi trường và phát triển bền vững:

• AI được sử dụng để phân tích dữ liệu về môi trường (ví dụ: chất lượng không khí, nước, đất) để dự báo ô nhiễm, biến đổi khí hậu.
• Ví dụ: AI có thể phân tích dữ liệu từ vệ tinh và cảm biến để theo dõi tình trạng rừng, phát hiện cháy rừng sớm.
• Kết quả: Hỗ trợ quản lý tài nguyên thiên nhiên hiệu quả hơn, ứng phó với biến đổi khí hậu và xây dựng kế hoạch phát triển đô thị bền vững.

8. Tăng cường tương tác giữa cơ quan nhà nước và công dân:

• Chatbot và trợ lý ảo được hỗ trợ bởi AI có thể cung cấp thông tin, giải đáp thắc mắc và hướng dẫn người dân thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến 24/7.
• Ví dụ: Người dân có thể sử dụng chatbot trên website của cơ quan nhà nước để tra cứu thông tin về thủ tục cấp giấy phép lái xe, hoặc đăng ký lịch hẹn trực tuyến.
• Kết quả: Nâng cao sự hài lòng của người dân, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tham gia các hoạt động cộng đồng và xây dựng chính phủ điện tử.

Tóm lại, việc ứng dụng AI trong hoạt động của các cơ quan nhà nước là một xu thế tất yếu, mang lại nhiều lợi ích thiết thực trên nhiều lĩnh vực, góp phần xây dựng nền hành chính hiện đại, hiệu quả và phục vụ người dân tốt hơn. Việc triển khai cần được thực hiện một cách bài bản, có kế hoạch và đảm bảo an toàn, bảo mật thông tin. Từng giải pháp ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong lĩnh vực công đều khẳng định vai trò không thể thiếu của công nghệ này trong việc hiện đại hóa hoạt động quản lý nhà nước. AI đã và đang góp phần chuyển đổi các quy trình làm việc truyền thống, tạo ra các dịch vụ công mới, hiệu quả, đáp ứng nhanh chóng và chính xác các nhu cầu của người dân và doanh nghiệp trong thời đại số.

b) Những ví dụ thành công về ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quản lý nhà nước

Các nghiên cứu thực tiễn năm 2024 đã minh chứng rõ nét về hiệu quả của việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động của các cơ quan nhà nước. Qua đó, có thể thấy rõ xu hướng tích cực trong việc khai thác các công nghệ AI một cách có hệ thống, nhằm tạo ra những ứng dụng sáng tạo và thúc đẩy hợp tác giữa các đơn vị. Nhờ đó, hiệu quả quản lý nhà nước được nâng cao đáng kể, đồng thời chất lượng dịch vụ công cũng được cải thiện rõ rệt. Những kết quả đạt được đã mở ra triển vọng ứng dụng AI rộng rãi hơn nữa trong tương lai, góp phần thúc đẩy đổi mới, bảo đảm an ninh và nâng cao vị thế cạnh tranh của quốc gia.

(1) Chính sách để tạo động lực cho AI: Sắc lệnh Hành pháp quan trọng này đã tạo động lực mạnh mẽ cho việc ứng dụng Trí tuệ Nhân tạo (AI) trong khu vực công, với trọng tâm là đảm bảo an toàn, khuyến khích đổi mới và củng cố vị thế dẫn đầu của Hoa Kỳ trong lĩnh vực AI. Các sáng kiến nổi bật như Nguồn lực Nghiên cứu AI Quốc gia (National AI Research Resource) và chương trình AI Talent Surge (tạm dịch: Làn sóng Nhân tài AI) là minh chứng cho các khoản đầu tư chiến lược vào AI trong khu vực công. Mục tiêu của những khoản đầu tư này là thúc đẩy các hoạt động đổi mới và hợp lý hóa quá trình tích hợp công nghệ AI vào tất cả các hoạt động của chính phủ liên bang. Bên cạnh đó, chương trình Educate AI (tạm dịch: Giáo dục AI) tiếp tục khẳng định cam kết về một nền giáo dục AI toàn diện, đánh dấu một bước tiến quan trọng hướng tới việc phổ biến kiến thức và nâng cao chuyên môn về AI trong khu vực công.

(2) Trí tuệ nhân tạo thế hệ mới (AI Generative) đang mang đến một cuộc cách mạng trong hoạt động quản lý nhà nước. Việc ứng dụng AI Generative không chỉ nâng cao chất lượng dịch vụ công, tăng cường an ninh mạng mà còn tối ưu hóa các quy trình làm việc, đặc biệt là trong lĩnh vực mua sắm. Sự tích hợp AI Generative vào các hợp đồng hành chính đánh dấu một bước chuyển đổi quan trọng trong quá trình số hóa nền hành chính. Để khai thác tối đa tiềm năng của công nghệ này, các cơ quan nhà nước đang triển khai nhiều chương trình đào tạo nhằm nâng cao năng lực cho cán bộ, công chức. Xu hướng ứng dụng AI Generative ngày càng phổ biến trong các lĩnh vực khác nhau, như tài chính, cho thấy rõ tiềm năng to lớn của công nghệ này trong việc tự động hóa các công việc lặp đi lặp lại và hỗ trợ con người giải quyết các vấn đề phức tạp.

(3) Theo nghiên cứu của Tập đoàn Tư vấn Boston (BCG), trí tuệ nhân tạo thế hệ mới (AI Generative) mang đến tiềm năng to lớn trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước. Nghiên cứu ước tính rằng AI Generative có thể đóng góp thêm 1.75 nghìn tỷ đô la Mỹ mỗi năm vào năng suất của khu vực công. Để tận dụng tối đa cơ hội này, BCG khuyến nghị các cơ quan nhà nước nên tập trung vào việc xác định các ứng dụng AI có giá trị cao và đầu tư vào việc đào tạo nguồn nhân lực có kỹ năng về AI.

(4) Theo nghiên cứu của Microsoft, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động quản lý nhà nước mang lại nhiều lợi ích quan trọng. Microsoft đã xác định các lĩnh vực ưu tiên cần tập trung khi triển khai AI, bao gồm thúc đẩy đổi mới, nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức, cải tiến quy trình làm việc và đảm bảo an toàn thông tin. Để đạt được hiệu quả cao nhất, việc triển khai AI cần được thực hiện một cách bài bản, dựa trên một chiến lược rõ ràng, tận dụng tối đa các công cụ và nền tảng đám mây hiện đại.

(5) Salesforce đề xuất một chiến lược toàn diện nhằm ứng dụng hiệu quả trí tuệ nhân tạo thế hệ mới (AI Generative) trong hoạt động của các cơ quan nhà nước. Theo đó, Salesforce nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng một nền tảng số vững chắc, đồng thời đầu tư vào đào tạo để nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức. Bên cạnh đó, công ty cũng đặc biệt chú trọng đến việc quản lý dữ liệu một cách hiệu quả và đảm bảo các ứng dụng AI tuân thủ các nguyên tắc đạo đức. Qua đó, Salesforce cung cấp những hướng dẫn và tài liệu đào tạo cần thiết để các cơ quan nhà nước có thể tích hợp AI vào quy trình làm việc một cách trơn tru và hiệu quả.

Hình 3: Thị trường trí tuệ nhân tạo trong chính phủ dự kiến sẽ đạt 15,5 tỷ đô la Mỹ vào năm 2026

Các trường hợp ứng dụng thành công trí tuệ nhân tạo (AI) trong lĩnh vực công đã minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của việc xây dựng và triển khai các chiến lược AI một cách bài bản. Qua đó, chúng ta thấy được tầm quan trọng của việc lập kế hoạch chiến lược, tăng cường hợp tác giữa các cơ quan, tổ chức và không ngừng đổi mới để tích hợp các công nghệ AI vào hoạt động quản lý nhà nước. Nhờ đó, hiệu quả công việc được nâng cao, an ninh được đảm bảo và chất lượng dịch vụ công cũng được cải thiện đáng kể.

3. Ưu điểm của việc áp dụng AI

Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào hoạt động của các cơ quan nhà nước đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong quản lý hành chính. Sự thay đổi này mang lại hiệu quả làm việc cao hơn, tăng cường tính minh bạch và khuyến khích sự tham gia tích cực của người dân. Cụ thể, AI không chỉ giúp đơn giản hóa các thủ tục hành chính mà còn nâng cao đáng kể chất lượng dịch vụ công. Qua đó, khẳng định vai trò không thể thiếu của AI trong việc hiện đại hóa hoạt động quản lý nhà nước và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân. Dưới đây là những lợi ích cụ thể:

• Nâng cao hiệu quả hoạt động: Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động của các cơ quan nhà nước đã tạo ra một bước chuyển biến quan trọng. AI giúp tự động hóa các công việc hành chính thường ngày, từ việc xử lý hồ sơ đến phân tích dữ liệu, từ đó giảm thiểu chi phí, tiết kiệm thời gian và nguồn lực. Nhờ đó, nhân viên có thể tập trung vào những công việc phức tạp, đòi hỏi sự sáng tạo và phán đoán, góp phần nâng cao hiệu quả chung của các cơ quan hành chính.
• Ra quyết định dựa trên dữ liệu: Trí tuệ nhân tạo (AI) với khả năng phân tích lượng lớn dữ liệu một cách nhanh chóng và chính xác đã trang bị cho các cơ quan nhà nước công cụ đắc lực để đưa ra các quyết định quản lý dựa trên cơ sở khoa học. Nhờ đó, các chính sách và chương trình được xây dựng và triển khai một cách hiệu quả và phù hợp với thực tiễn.
• Nâng cao chất lượng dịch vụ công: Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào hoạt động của các cơ quan nhà nước đã tạo điều kiện để cung cấp các dịch vụ công hiện đại, chuyên nghiệp và kịp thời hơn. Nhờ các giải pháp thông minh như chatbot hỗ trợ trực tuyến 24/7 và công cụ phân tích dữ liệu dự đoán, việc giải quyết thủ tục hành chính và đáp ứng nhu cầu của người dân trở nên nhanh chóng và hiệu quả hơn, nâng cao đáng kể trải nghiệm của công dân khi tương tác với cơ quan nhà nước.
• Nâng cao sự tham gia của công dân và củng cố lòng tin: Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào hoạt động của các cơ quan nhà nước đã góp phần đáng kể vào việc tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình, qua đó xây dựng lòng tin giữa chính quyền và người dân. Đồng thời, việc cung cấp các dịch vụ công được cá nhân hóa và đáp ứng nhanh chóng khẳng định cam kết của nhà nước trong việc phục vụ lợi ích của người dân và nâng cao chất lượng cuộc sống.
• Nâng cao an ninh, trật tự và an toàn xã hội: Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào hoạt động của các cơ quan nhà nước đã góp phần đáng kể vào việc tăng cường công tác giám sát, phân tích dự báo để phòng ngừa tội phạm và bảo đảm an toàn thông tin. Nhờ đó, môi trường sống của người dân ngày càng được đảm bảo an toàn, nhờ khả năng phát hiện và xử lý kịp thời các tình huống nguy hiểm.
• Thúc đẩy phát triển bền vững: Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào hoạt động của các cơ quan nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên, nâng cao hiệu quả năng lượng và tăng cường giám sát môi trường. Qua đó, các hoạt động quản lý và lập kế hoạch đổi mới sáng tạo được thúc đẩy, khẳng định vai trò tiên phong của chính phủ trong việc xây dựng một xã hội phát triển bền vững.

Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào hoạt động của các cơ quan nhà nước là một bước đi quan trọng nhằm xây dựng một nền hành chính hiện đại, hiệu quả. Thông qua việc ứng dụng AI, các hoạt động của chính phủ sẽ được tối ưu hóa, đáp ứng nhanh chóng và chính xác hơn nhu cầu ngày càng đa dạng của người dân, đồng thời góp phần vào việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững. Việc tích hợp AI một cách toàn diện sẽ tạo ra một mô hình quản trị công minh bạch, hiệu quả và luôn hướng tới phục vụ lợi ích của người dân. (còn nữa)

B.T.Hiếu – Phòng Chính sách số

Tài liệu tham khảo:

https://dataforest.ai/blog/governing-with-intelligence-the-impact-of-ai-on-public-sector-strategies