Trong thời đại kỹ thuật số hiện nay, Trí tuệ nhân tạo (AI) đang mở ra một kỷ nguyên mới cho dịch vụ công, hướng đến sự cá nhân hóa và tiện lợi cho người dân. AI có thể phân tích dữ liệu để hiểu rõ hơn nhu cầu của người dân, từ đó cung cấp các dịch vụ được thiết kế riêng, đáp ứng đúng nhu cầu. Ví dụ, chatbot hỗ trợ 24/7 có thể giải đáp thắc mắc của người dân, hướng dẫn thủ tục hành chính, giúp người dân tiếp cận thông tin một cách dễ dàng và nhanh chóng. AI cũng có thể giúp dự đoán nhu cầu sử dụng dịch vụ công, từ đó tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao chất lượng phục vụ.

Trí tuệ Nhân tạo trong khu vực công đang mang lại “làn gió mới” - nó là một động lực chính định hình lại việc cung cấp dịch vụ, nâng cao quá trình ra quyết định và tối ưu hóa hiệu quả hoạt động. AI giúp tự động hóa quy trình, cải thiện dịch vụ công thông qua cá nhân hóa và phân tích dữ liệu để ra quyết định chính xác hơn. Bằng cách nghiên cứu các ví dụ về AI trong khu vực công, từ xử lý hồ sơ tự động đến dự đoán tình hình giao thông, và phân tích các trường hợp sử dụng AI trong khu vực công, hướng dẫn này đóng vai trò như một ngọn hải đăng dẫn đường, giúp biến những nguyên tắc AI phức tạp thành kiến thức hành động, dễ hiểu và hấp dẫn hơn.

Việc ứng dụng Trí tuệ Nhân tạo (AI) trong hoạt động của các cơ quan nhà nước đang ngày càng được quan tâm và đánh giá cao. AI có tiềm năng lớn trong việc nâng cao hiệu quả quản lý, cải thiện chất lượng dịch vụ công và hỗ trợ ra quyết sách. Cụ thể, AI có thể được sử dụng để: Tối ưu hóa quy trình làm việc: Tự động hóa các công việc lặp đi lặp lại, giảm thiểu sai sót và tăng năng suất. Phân tích dữ liệu lớn: Khai thác thông tin từ lượng dữ liệu khổng lồ để đưa ra dự báo chính xác, hỗ trợ ra quyết định. Cải thiện dịch vụ công: Cá nhân hóa dịch vụ, cung cấp thông tin kịp thời và chính xác cho người dân. Tăng cường an ninh: Phát hiện và ngăn chặn các mối đe dọa an ninh mạng. Tuy nhiên, việc triển khai AI cũng đi kèm với những thách thức như đảm bảo tính bảo mật của dữ liệu, giải quyết các vấn đề về đạo đức liên quan đến AI, và xây dựng khung pháp lý phù hợp. Để tận dụng tối đa lợi ích của AI và giảm thiểu rủi ro, các cơ quan nhà nước cần có một chiến lược rõ ràng, ưu tiên sự phát triển AI một cách an toàn, hiệu quả và phù hợp với lợi ích của cộng đồng.

Việc ứng dụng Trí tuệ Nhân tạo (AI) trong hoạt động của các cơ quan nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý và minh bạch hóa quá trình ra quyết định. Cụ thể, AI, đặc biệt là các mô hình AI thế hệ mới, có thể: Tự động hóa các công việc hành chính: Giảm thiểu sự can thiệp của con người vào các công việc lặp đi lặp lại, giúp tiết kiệm thời gian và nguồn lực. Nâng cao hiệu quả hoạt động: Ứng dụng AI trong các lĩnh vực như giao thông, y tế giúp tối ưu hóa quá trình vận hành, giảm thiểu tắc nghẽn và nâng cao chất lượng dịch vụ. Hỗ trợ ra quyết sách: Cung cấp các phân tích dữ liệu sâu sắc, giúp các nhà quản lý đưa ra những quyết định chính xác và kịp thời. Nhờ đó, nguồn nhân lực của các cơ quan nhà nước có thể tập trung vào các công việc sáng tạo, đòi hỏi sự tư duy và phán đoán của con người.

Trí tuệ Nhân tạo (AI) đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước. AI được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, từ việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến thông qua các chatbot và hệ thống tự động, đến việc hỗ trợ quá trình ra quyết sách bằng cách phân tích dữ liệu lớn để đưa ra dự báo chính xác. Nhờ vào AI, các quy trình làm việc trong các cơ quan nhà nước được tối ưu hóa, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ công và tạo ra sự hài lòng cho người dân.

Nhà nước cần tập trung đầu tư vào việc xây dựng và nâng cấp cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, đồng thời đẩy mạnh đào tạo và phát triển nguồn nhân lực có đủ năng lực để ứng dụng Trí tuệ Nhân tạo (AI) vào hoạt động quản lý nhà nước. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp, xây dựng một hệ thống quản lý dữ liệu an toàn, hiệu quả và đồng bộ, đồng thời tạo ra một môi trường làm việc khuyến khích đổi mới sáng tạo trong các cơ quan hành chính.

Sự ra đời và ứng dụng Trí tuệ Nhân tạo (AI) trong hoạt động quản lý nhà nước đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong quá trình cải cách hành chính công. AI mang đến những tiềm năng to lớn trong việc hiện đại hóa dịch vụ công, nâng cao hiệu quả làm việc và tăng cường sự tương tác giữa cơ quan nhà nước và người dân. Tuy nhiên, để khai thác tối đa lợi ích của AI, cần có một quá trình triển khai bài bản, đồng thời chú trọng đến việc giám sát, đánh giá và giải quyết các vấn đề đạo đức phát sinh. Việc ứng dụng AI một cách hiệu quả sẽ góp phần xây dựng một nền hành chính công minh bạch, hiệu quả và phục vụ tốt nhất lợi ích của người dân.

1. Vai trò của trí tuệ nhân tạo trong cải cách hành chính

1.1 Nâng cao hiệu quả và đổi mới trong quản lý nhà nước

Cũng như cách mà các mô hình nền tảng Trí tuệ Nhân tạo (AI) đã mang đến những đột phá lớn cho các doanh nghiệp, AI cũng đang tạo ra một cuộc cách mạng trong hoạt động của chính phủ. AI cung cấp một khuôn mẫu để các cơ quan nhà nước khai thác tối đa tiềm năng của công nghệ này, từ đó nâng cao hiệu quả và đổi mới trong quá trình quản lý hành chính. Sự ứng dụng AI đánh dấu một bước chuyển quan trọng, giúp loại bỏ những thủ tục hành chính rườm rà và xây dựng một nền hành chính công hiện đại, linh hoạt.

Trong bối cảnh ứng dụng Trí tuệ Nhân tạo (AI) vào khu vực công, các cơ quan nhà nước đang tích cực khai thác các công nghệ học máy và phân tích dữ liệu lớn để tự động hóa các quy trình làm việc, hỗ trợ quá trình ra quyết sách và tối ưu hóa hiệu quả hoạt động. Việc tích hợp AI không chỉ góp phần hiện đại hóa các thủ tục hành chính mà còn tạo nền tảng vững chắc cho một phương thức quản lý nhà nước chuyên nghiệp, minh bạch và hiệu quả hơn. Điều này khẳng định vai trò quan trọng của AI trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh của bộ máy hành chính nhà nước.

Cũng như cách mà Trí tuệ nhân tạo (AI) đã cách mạng hóa việc phân loại khách hàng trong lĩnh vực kinh doanh, AI cũng có tiềm năng mang lại những thay đổi căn bản trong việc cung cấp dịch vụ công. Bằng việc ứng dụng AI, các cơ quan nhà nước có thể cung cấp các dịch vụ công phù hợp hơn, nhanh chóng hơn và thuận tiện hơn cho người dân. Việc tích hợp AI vào các lĩnh vực như y tế, giao thông vận tải sẽ giúp nâng cao hiệu quả, chất lượng dịch vụ công và đáp ứng tốt hơn nhu cầu đa dạng của người dân. Các ứng dụng như trợ lý ảo thông minh và công cụ dự báo dựa trên AI là minh chứng rõ ràng cho thấy AI có thể tăng cường sự tương tác giữa người dân và chính phủ, từ đó xây dựng mối quan hệ tin cậy và hiệu quả.

1.2 Các lĩnh vực chính cần cải thiện

Trí tuệ nhân tạo (AI) đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc biến đổi nền kinh tế toàn cầu. Tiềm năng của AI cũng mở ra cơ hội để cải cách mạnh mẽ hoạt động của các cơ quan nhà nước. Việc ứng dụng AI sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và thúc đẩy sự phát triển bền vững của xã hội.

Việc hoạch định và triển khai chiến lược là yếu tố cốt lõi để ứng dụng hiệu quả công nghệ Trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động của các cơ quan nhà nước. Cụ thể, cần xác định rõ các lĩnh vực ưu tiên mà AI có thể tạo ra những tác động tích cực như: phát hiện gian lận trong các chương trình phúc lợi xã hội, dự báo xu hướng trong y tế công cộng và nâng cao hiệu quả quản lý giao thông. Bên cạnh đó, việc đầu tư vào phát triển công nghệ AI, đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng mối quan hệ hợp tác giữa các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp, đồng thời ban hành các quy định rõ ràng về đạo đức trong ứng dụng AI là những yếu tố quan trọng để đảm bảo quá trình chuyển đổi số thành công.

Để khai thác tối đa tiềm năng của Trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động của các cơ quan nhà nước, việc nâng cấp các hệ thống thông tin hiện có và đảm bảo nguồn dữ liệu chất lượng, đầy đủ là vô cùng quan trọng. Quá trình này đòi hỏi sự đầu tư lớn về nguồn lực, thời gian và một kế hoạch triển khai bài bản. Việc tiếp cận với một kho dữ liệu lớn và chất lượng cao là yếu tố tiên quyết để xây dựng, thử nghiệm và ứng dụng các mô hình AI hiệu quả. Các nghiên cứu cho thấy, thiếu hụt dữ liệu chất lượng là một trong những trở ngại lớn nhất trong việc ứng dụng AI vào hoạt động quản lý nhà nước, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ.

Chiến lược số và dữ liệu quốc gia giai đoạn 2022-2025 được xây dựng nhằm giải quyết trực tiếp những thách thức hiện nay trong lĩnh vực số hóa. Theo đó, một trong những trọng tâm là nâng cấp và thay thế các hệ thống công nghệ thông tin cũ kỹ, tiềm ẩn nhiều rủi ro, với mục tiêu hoàn thành vào năm 2025. Song song đó, Chính phủ cũng sẽ triển khai các hoạt động đánh giá toàn diện chất lượng dữ liệu trong các cơ quan, đơn vị. Dự kiến, công tác xác định dữ liệu cốt lõi sẽ hoàn tất vào mùa xuân năm 2024, và đánh giá tổng thể về độ trưởng thành của dữ liệu sẽ được thực hiện vào mùa thu cùng năm.

Hiện nay, Chính phủ đang xây dựng và ban hành các quy định, tiêu chuẩn chi tiết để hướng dẫn các cơ quan nhà nước áp dụng công nghệ Trí tuệ nhân tạo (AI). Mặc dù Tiêu chuẩn Ghi lại Tính minh bạch Thuật toán (ATRS) đã được xây dựng, nhưng phạm vi áp dụng còn hạn chế. Tuy nhiên, từ tháng 2 năm 2024, ATRS sẽ trở thành yêu cầu bắt buộc đối với tất cả các cơ quan hành chính nhà nước. Điều này cho thấy sự cần thiết phải tăng cường hợp tác giữa các bộ, ngành để xây dựng và hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn AI quốc gia, đồng bộ với các tiêu chuẩn quốc tế.

Kết quả khảo sát cho thấy nhu cầu cấp thiết về sự hỗ trợ tập trung từ các cơ quan quản lý nhà nước trong việc giải quyết các vấn đề pháp lý (chiếm 70%) và an ninh mạng, bảo vệ quyền riêng tư (chiếm 63%) liên quan đến việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động của các cơ quan nhà nước. Để đáp ứng nhu cầu này, Chính phủ đã ban hành hướng dẫn chi tiết về việc sử dụng các hệ thống AI thế hệ mới vào tháng 1 năm 2024 và dự kiến sẽ hoàn thiện bộ quy chuẩn chung về AI vào mùa hè năm 2024. Đồng thời, Văn phòng số hóa và dữ liệu quốc gia đang tăng cường giám sát việc đầu tư và sử dụng các ứng dụng AI có tiềm ẩn rủi ro cao.

Hình 1: Chính phủ Anh đã có chính sách ưu tiên để thúc đẩy việc ứng dụng AI

Theo kết quả khảo sát, hiện chỉ có 30% các tổ chức đã xây dựng quy trình quản lý rủi ro và đảm bảo chất lượng riêng biệt cho các hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI), mặc dù 46% các tổ chức có kế hoạch triển khai trong thời gian tới. Bộ Khoa học, Đổi mới và Công nghệ đang tích cực phát triển các công cụ hỗ trợ để đảm bảo chất lượng các hệ thống AI trong quá trình mua sắm công. Một trong những thách thức lớn nhất đối với việc ứng dụng AI, được 70% số người tham gia khảo sát chỉ ra, là thiếu hụt nguồn nhân lực có kỹ năng về AI. Tính đến tháng 10 năm 2022, khu vực hành chính công đã báo cáo hơn 4.000 vị trí việc làm liên quan đến số liệu, dữ liệu và công nghệ còn thiếu.

Nhận thức rõ về tiềm năng to lớn của trí tuệ nhân tạo (AI) trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ công, Chính phủ đang chủ động xây dựng một chiến lược tổng thể và kế hoạch triển khai đồng bộ nhằm thúc đẩy ứng dụng AI trong toàn bộ hệ thống hành chính nhà nước. Hiện nay, việc ứng dụng AI tại các cơ quan nhà nước còn ở giai đoạn đầu, tuy nhiên, kết quả khảo sát cho thấy có đến 70% các cơ quan đang tích cực tìm kiếm các giải pháp ứng dụng AI. Để đẩy nhanh quá trình này, Chính phủ đã yêu cầu tất cả các bộ, ngành xây dựng kế hoạch triển khai AI cụ thể trước tháng 6 năm 2024. Việc đặt ra mục tiêu rõ ràng này thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc vượt qua những khó khăn như cập nhật hệ thống công nghệ thông tin cũ và cải thiện khả năng chia sẻ dữ liệu để tạo điều kiện thuận lợi cho việc ứng dụng AI. (Còn nữa)

B.T.Hiếu – Phòng Chính sách số

Tài liệu tham khảo:

https://dataforest.ai/blog/governing-with-intelligence-the-impact-of-ai-on-public-sector-strategies