New Zealand là một quốc gia tiên phong trong việc áp dụng chuyển đổi số, với mục tiêu nâng cao hiệu quả sản xuất, dịch vụ công và nâng tầm chất lượng cuộc sống cho người dân. Quá trình chuyển đổi số không chỉ tập trung vào công nghệ, mà còn mở rộng sang các lĩnh vực văn hóa, quy trình làm việc, và cải cách quy trình quản lý. Việc này giúp New Zealand đối mặt với những thách thức về năng suất lao động, lực lượng lao động già hóa và chi phí lao động tăng cao.

Trong những năm gần đây, New Zealand đã triển khai các chiến lược quốc gia về kỹ thuật số, bao gồm việc phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật số mạnh mẽ và bền vững, sử dụng công nghệ mới nổi như trí tuệ nhân tạo (AI) và Internet vạn vật (IoT) để cải thiện hiệu suất trong nhiều ngành công nghiệp​.

I. Ứng dụng chuyển đổi số trong các ngành công nghiệp

1. Ngành sản xuất

Nguồn: rnz.co.nz

Ngành sản xuất tại New Zealand đang bước vào giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ với việc áp dụng công nghệ kỹ thuật số. Các công ty sản xuất lớn đang đầu tư vào công nghệ AI, robot và cảm biến để tối ưu hóa quy trình sản xuất. Tuy nhiên, nhiều nhà sản xuất nhỏ vẫn chưa theo kịp tiến trình này do hạn chế về tài chính và kỹ thuật.

Một ví dụ điển hình là Fonterra, hợp tác xã sữa lớn nhất New Zealand, đã áp dụng AI và IoT để quản lý quá trình sản xuất, giảm thiểu lỗi và tối ưu hóa hiệu suất​. Fisher & Paykel cũng sử dụng dữ liệu để dự báo nhu cầu và tối ưu hóa hàng tồn kho, tạo ra một quy trình sản xuất linh hoạt và hiệu quả hơn.

2. Ngành dịch vụ tài chính

Nguồn: itbrief.co.nz

Ngành dịch vụ tài chính tại New Zealand đã chứng kiến sự bùng nổ trong việc áp dụng công nghệ số. Các tổ chức tài chính lớn đã sử dụng nền tảng số hóa và trí tuệ nhân tạo để cung cấp trải nghiệm khách hàng tốt hơn, cá nhân hóa hơn. Ngân hàng Kiwibank là một ví dụ nổi bật, khi họ triển khai chatbot AI và phân tích dữ liệu để nâng cao trải nghiệm người dùng​.

Các fintech cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính. Sharesies, một nền tảng đầu tư số, đã làm cho việc đầu tư trở nên dễ dàng hơn đối với người dân​. Các nền tảng quản lý tài chính như Xero cũng đã góp phần quan trọng trong việc số hóa quy trình quản lý tài chính cho doanh nghiệp, giúp giảm thiểu rủi ro và tăng cường hiệu quả quản lý.

3. Chăm sóc sức khỏe

Ngành y tế của New Zealand đang trải qua quá trình số hóa, mặc dù tiến độ khá chậm. Đáng chú ý là sự phát triển của các hệ thống hồ sơ y tế điện tử, cho phép các bác sĩ truy cập dữ liệu bệnh nhân trên toàn quốc. Các công ty như Orion Health đã tiên phong trong việc phát triển các nền tảng số, giúp tích hợp dữ liệu y tế và cung cấp các dịch vụ telehealth.

Một số tổ chức chăm sóc sức khỏe cũng đang đầu tư vào các công nghệ giám sát từ xa và telemedicine, nhất là sau đại dịch COVID-19, khi nhu cầu tiếp cận dịch vụ y tế từ xa tăng cao.

4. Agritech

Ngành Agritech tại New Zealand đã có những bước tiến lớn với sự hỗ trợ từ kế hoạch chuyển đổi ngành nông nghiệp công nghệ cao của chính phủ. Mục tiêu của kế hoạch này là thúc đẩy sự tăng trưởng bền vững và đạt mốc 8 tỷ đô la vào năm 2030. Các công ty trong ngành Agritech như Gallagher đã sử dụng cảm biến IoT và AI để giám sát động vật, tối ưu hóa quản lý trang trại.

Robotics Plus đã phát triển robot thu hoạch tự động, mang lại hiệu quả lớn trong lĩnh vực nông nghiệp. Chuyển đổi số trong Agritech giúp cải thiện năng suất và tạo ra các phương pháp canh tác thông minh, bền vững.

5. Công nghiệp du lịch

Du lịch là một ngành quan trọng đối với New Zealand, và quá trình chuyển đổi số trong ngành này giúp cải thiện trải nghiệm khách hàng. Các tổ chức như Air New Zealand đã đầu tư vào các công nghệ như nhận diện sinh trắc học và chatbot AI để nâng cao hiệu quả hoạt động và chất lượng dịch vụ khách hàng.

Realnz, một nhà điều hành du lịch, đã sử dụng dữ liệu để tối ưu hóa quy trình kinh doanh và nâng cao khả năng tiếp thị dịch vụ, từ đó tăng cường hiệu quả vận hành.

6. Bán lẻ

Chuyển đổi số trong lĩnh vực bán lẻ tại New Zealand đang diễn ra mạnh mẽ, đặc biệt trong bối cảnh thương mại điện tử trở thành xu hướng chủ đạo giúp các doanh nghiệp tiếp cận thị trường toàn cầu. Với sự hỗ trợ từ chính phủ, các doanh nghiệp bán lẻ tại New Zealand không chỉ tăng cường sự hiện diện trực tuyến mà còn cải thiện đáng kể trải nghiệm người dùng thông qua các giải pháp công nghệ tiên tiến. Một số điểm nổi bật trong quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực bán lẻ bao gồm:

- Mở rộng thương mại điện tử: Với tỷ lệ giao dịch trực tuyến cao trong các lĩnh vực như du lịch (60% giao dịch trực tuyến), giải trí (48%), và thời trang (18%), thương mại điện tử tại New Zealand đã phát triển vượt bậc. Chính phủ New Zealand khuyến khích các doanh nghiệp địa phương mở rộng thương mại điện tử như một cách để đa dạng hóa kênh bán hàng, đưa sản phẩm tiếp cận thị trường quốc tế, và tăng khả năng cạnh tranh. Các nền tảng thương mại điện tử như Warehouse Group sử dụng dữ liệu lớn để cá nhân hóa dịch vụ khách hàng, qua đó tạo ra trải nghiệm mua sắm thuận tiện và hấp dẫn hơn.

- Áp dụng các giải pháp số cho trải nghiệm khách hàng: Các doanh nghiệp bán lẻ tại New Zealand như Countdown đã tích cực ứng dụng công nghệ số, bao gồm nền tảng mua sắm trực tuyến, các giải pháp giao hàng và tự động hóa quy trình. Điều này không chỉ đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng về sự tiện lợi mà còn giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình vận hành và cắt giảm chi phí.

- Hỗ trợ từ chính phủ cho thương mại điện tử: Chính phủ New Zealand xác định thương mại điện tử là một trong những giải pháp hiệu quả để thúc đẩy xuất khẩu, giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận thị trường quốc tế. Để đạt mục tiêu này, chính phủ đã triển khai các chính sách hỗ trợ chuyển đổi số, giúp các doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh trên các nền tảng thương mại điện tử toàn cầu.

Với dự đoán doanh số thương mại điện tử sẽ vượt ngưỡng 10 triệu USD vào năm 2027, ngành bán lẻ tại New Zealand đang tiếp tục tận dụng các cơ hội chuyển đổi số để thúc đẩy tăng trưởng bền vững và nâng cao trải nghiệm khách hàng​

7. Công nghiệp năng lượng

New Zealand đang sử dụng các công nghệ tiên tiến như cặp song sinh kỹ thuật số (digital twins) để quản lý hệ thống năng lượng, giúp dự đoán nhu cầu bảo trì và tối ưu hóa hiệu suất tài sản. Genesis Energy đã sử dụng công nghệ này để quản lý các nhà máy điện của mình, giảm thiểu sự cố và nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên.

Ngoài ra, các giải pháp AI và học máy cũng được áp dụng để dự báo nhu cầu năng lượng và quản lý bảo trì hệ thống, giúp tiết kiệm chi phí và tăng cường hiệu quả vận hành.

8. Lĩnh vực an ninh mạng

Chuyển đổi số tại New Zealand đã đi đôi với việc tăng cường an ninh mạng, đặc biệt trong bối cảnh ngày càng nhiều tổ chức và doanh nghiệp tiến hành số hóa. Chính phủ New Zealand nhận thức được tầm quan trọng của an ninh mạng đối với sự phát triển bền vững và an toàn trong nền kinh tế số. Để giải quyết các mối đe dọa mạng, chiến lược An ninh mạng quốc gia của New Zealand tập trung vào ba mục tiêu chính:

- Nâng cao năng lực an ninh mạng: New Zealand đã đầu tư mạnh mẽ vào các công cụ và giải pháp bảo mật tiên tiến để bảo vệ hạ tầng số và các tổ chức trước các cuộc tấn công mạng. Việc này bao gồm việc xây dựng một hệ sinh thái an ninh mạng toàn diện, với sự tham gia của cả khu vực công và tư nhân.

- Tăng cường nhận thức và năng lực cho doanh nghiệp: Chính phủ New Zealand khuyến khích các doanh nghiệp thực hiện các biện pháp an ninh mạng nghiêm ngặt nhằm bảo vệ dữ liệu khách hàng và tài sản số của họ. Các chương trình đào tạo và nâng cao nhận thức cho doanh nghiệp giúp họ hiểu rõ và tự bảo vệ mình trước các rủi ro mạng trong quá trình chuyển đổi số.

- Xây dựng khả năng phục hồi quốc gia trước mối đe dọa mạng: Để ứng phó linh hoạt với các cuộc tấn công, chiến lược an ninh mạng của New Zealand đề cao sự phối hợp liên ngành, cho phép các cơ quan chức năng phản ứng nhanh chóng khi có sự cố. Việc xây dựng mạng lưới chia sẻ thông tin giữa các tổ chức và chính phủ cũng giúp tăng cường khả năng phát hiện và ứng phó với các mối đe dọa mạng.

New Zealand đang tạo nền tảng cho một môi trường số an toàn, giúp bảo vệ các lợi ích quốc gia và thúc đẩy niềm tin của doanh nghiệp vào chuyển đổi số​

9. Lĩnh vực công nghệ số

New Zealand đang đầu tư mạnh vào lĩnh vực công nghệ số như một phần quan trọng của chiến lược chuyển đổi kinh tế quốc gia. Với kế hoạch "Digital Technologies Industry Transformation Plan" (ITP), chính phủ đặt mục tiêu phát triển ngành công nghệ số nhằm thúc đẩy tiềm năng xuất khẩu, cải thiện kỹ năng lao động, và đẩy mạnh đổi mới sáng tạo dựa trên dữ liệu.

Các nội dung chính của ITP bao gồm:

- Tăng trưởng xuất khẩu: New Zealand tập trung phát triển tiềm năng xuất khẩu cho các công ty công nghệ số địa phương, đặc biệt trong lĩnh vực cung cấp phần mềm dưới dạng dịch vụ (SaaS) và phát triển trò chơi. Các chính sách hỗ trợ xuất khẩu này không chỉ tạo thêm nguồn thu ngoại tệ mà còn đưa thương hiệu công nghệ của New Zealand ra toàn cầu.

- Phát triển kỹ năng: Chính phủ triển khai các chương trình đào tạo chuyên biệt để cải thiện năng lực và cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cho ngành công nghệ. Đặc biệt, chương trình còn khuyến khích sự tham gia của người Māori, nhằm đảm bảo sự đa dạng và hòa nhập trong ngành công nghệ, đồng thời tạo cơ hội cho cộng đồng bản địa tham gia vào sự phát triển của lĩnh vực này.

- Đổi mới dựa trên dữ liệu: New Zealand khuyến khích các doanh nghiệp sử dụng trí tuệ nhân tạo và khai thác dữ liệu để cải thiện quy trình làm việc và cung cấp dịch vụ. Các sáng kiến sử dụng dữ liệu không chỉ giúp tăng năng suất mà còn cho phép các tổ chức phát triển những phương pháp làm việc sáng tạo và hiệu quả hơn, đóng góp vào sự tăng trưởng bền vững của nền kinh tế số.

Chiến lược ITP thể hiện cam kết của New Zealand trong việc phát triển ngành công nghệ số, hỗ trợ các công ty đổi mới sáng tạo và khai thác tiềm năng kinh tế to lớn của công nghệ​

10. Viễn thông

Ngành viễn thông của New Zealand đang chuyển đổi mạnh mẽ với sự triển khai của mạng 5G. Spark New Zealand đã triển khai mạng lõi 5G độc lập, giúp cải thiện tốc độ truyền dữ liệu và độ tin cậy của dịch vụ.

Điện toán đám mây cũng là một phần quan trọng trong quá trình số hóa của ngành viễn thông, giúp các nhà cung cấp dịch vụ tối ưu hóa cơ sở hạ tầng và nâng cao hiệu suất mạng.

11. Công nghiệp xây dựng

Chuyển đổi số trong ngành xây dựng của New Zealand tập trung vào việc ứng dụng các công nghệ như Mô hình thông tin xây dựng (BIM) và IoT. Các công nghệ này giúp cải thiện quản lý dự án, tăng cường hợp tác và giảm thiểu rủi ro trong quá trình thi công.

Fletcher Building, một trong những công ty lớn nhất trong ngành xây dựng, đã sử dụng BIM để cải thiện hiệu quả quản lý dự án và tối ưu hóa nguồn lực.

12. Công nghiệp hàng không

Công nghệ kỹ thuật số đang làm thay đổi ngành hàng không tại New Zealand. Air New Zealand đã triển khai các giải pháp tự động hóa như máy quét hành lý tự động và nhận diện sinh trắc học để cải thiện trải nghiệm khách hàng. Công nghệ bảo trì dự đoán cũng được áp dụng rộng rãi để quản lý các đội bay và giảm thiểu thời gian chết của máy bay.

II. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

Dựa trên kinh nghiệm chuyển đổi số của New Zealand, Việt Nam có thể học hỏi một số bài học quan trọng sau:

- Phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật số mạnh mẽ và bền vững: New Zealand đầu tư vào cơ sở hạ tầng số như 5G và điện toán đám mây, giúp cải thiện tốc độ truyền dữ liệu và hiệu suất mạng. Việt Nam cần tăng cường đầu tư vào các công nghệ này để đảm bảo nền tảng kỹ thuật số ổn định, từ đó hỗ trợ các ngành công nghiệp khác áp dụng chuyển đổi số.

- Ứng dụng công nghệ mới nổi vào các ngành then chốt: New Zealand sử dụng AI, IoT và cặp song sinh kỹ thuật số (digital twins) trong các lĩnh vực như sản xuất, năng lượng, và y tế. Việt Nam có thể học hỏi để áp dụng các công nghệ này vào các ngành trọng điểm như sản xuất và nông nghiệp để tăng năng suất và cải thiện quản lý tài nguyên.

- Thúc đẩy sự tham gia của các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs): Trong khi các công ty lớn tại New Zealand đã đạt được nhiều thành công với chuyển đổi số, các doanh nghiệp nhỏ vẫn gặp khó khăn do hạn chế tài chính. Việt Nam có thể phát triển các chính sách hỗ trợ và các chương trình đào tạo chuyên sâu cho SMEs để đảm bảo họ không bị bỏ lại trong quá trình này.

- Cải thiện dịch vụ công thông qua công nghệ số: New Zealand đã triển khai dịch vụ công số hóa, bao gồm việc sử dụng chatbot AI và phân tích dữ liệu để cá nhân hóa trải nghiệm người dùng trong lĩnh vực tài chính. Việt Nam có thể áp dụng công nghệ tương tự để nâng cao chất lượng dịch vụ công và tăng cường trải nghiệm người dân.

- Thúc đẩy giáo dục và kỹ năng số: Để ứng dụng hiệu quả các công nghệ mới, New Zealand đã chú trọng vào phát triển kỹ năng số cho lực lượng lao động. Việt Nam cần đẩy mạnh các chương trình đào tạo và nâng cao nhận thức về công nghệ số cho người lao động, đặc biệt trong các ngành có khả năng chuyển đổi số cao như công nghiệp, nông nghiệp, và y tế​

Kết luận

Chuyển đổi số tại New Zealand đã mang lại những kết quả đáng kể trong các lĩnh vực chủ chốt, từ lĩnh vực sản xuất đến lĩnh vực công nghệ số. Nhờ việc áp dụng công nghệ tiên tiến như AI, IoT, và dữ liệu lớn, các doanh nghiệp New Zealand không chỉ nâng cao năng suất mà còn tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng và cải thiện hiệu quả hoạt động. Điều này đã định vị New Zealand trở thành một trong những quốc gia tiên phong trong việc ứng dụng chuyển đổi số trong phát triển kinh tế.

                                                                                                    Hà Trang Nguyễn

Nguồn tham khảo:

1. https://www.trade.gov/country-commercial-guides/new-zealand-digital-economy
2. https://www.nzier.org.nz/hubfs/Public%20Publications/Client%20reports/What%20works%20for%20digitalisation.pdf
3. https://www.rnz.co.nz/news/business/509229/manufacturers-urged-to-adopt-more-digital-tech-nz-is-a-decade-behind-europe
4. https://www.mbie.govt.nz/about/news/new-plan-to-transform-aotearoa-new-zealands-advanced-manufacturing-sector
5. https://nzmanufacturer.co.nz/2024/02/the-year-of-digital-transformation/
6. https://www.oracle.com/nz/cloud/digital-transformation/
7. https://www.fujitsu.com/nz/vision/insights/wp5/
8. https://www.nzte.govt.nz/blog/agritech-innovation-takes-another-step-forward
9. https://www.mbie.govt.nz/assets/growing-innovative-industries-in-new-zealand-agritech-industry-transformation-plan-january-2023.pdf
10. https://www.mbie.govt.nz/business-and-employment/economic-development/industry-policy/industry-transformation-plans/agritech
11. https://datacom.com/nz/en/discover/articles/digital-twins-for-energy-sector-wins
12. https://www.triaxtec.com/blog/5-solutions-leading-digital-transformation-in-energy-industry/
13. https://www.se.com/nz/en/work/solutions/for-business/energies-and-chemicals/
14. https://www.mbie.govt.nz/assets/digital-technologies-industry-transformation-plan.pdf