I. Tổng quan về chuyển đổi số và AI tại New Zealand

New Zealand đã có nhiều sáng kiến liên quan đến chuyển đổi số, và trí tuệ nhân tạo là một trong những công nghệ trụ cột để thực hiện những sáng kiến này. Chính phủ New Zealand đã đưa ra một chiến lược toàn diện nhằm tăng cường việc áp dụng AI và các công nghệ kỹ thuật số khác trong mọi khía cạnh của đời sống xã hội và nền kinh tế​.

AI đang dần trở thành công nghệ cốt lõi giúp các doanh nghiệp New Zealand nâng cao hiệu suất, tự động hóa quy trình, và đưa ra những quyết định chính xác hơn. Ngoài ra, AI còn giúp cải thiện trải nghiệm người dùng, mang lại các dịch vụ cá nhân hóa, từ đó gia tăng sự hài lòng của khách hàng​

II. Ứng Dụng AI Trong Các Ngành Công Nghiệp Chính Tại New Zealand

1. Ngành Nông Nghiệp (Agritech)

New Zealand đã thành công trong việc tích hợp AI vào ngành nông nghiệp nhằm thúc đẩy nông nghiệp thông minh. Các công ty hàng đầu như Gallagher đã tích hợp cảm biến Internet of Things (IoT) và phân tích dữ liệu để cung cấp thông tin thời gian thực cho nông dân về hoạt động chăn nuôi​.

Nguồn: am.gallagher.com

AI được sử dụng trong nhiều khía cạnh của nông nghiệp, từ việc tự động hóa các hoạt động hàng ngày đến phân tích dữ liệu để dự đoán sản lượng và tối ưu hóa việc quản lý nước và phân bón. Một số ví dụ điển hình bao gồm việc sử dụng AI để phân loại trái cây theo chất lượng và kích thước, giảm sự lãng phí và tối ưu hóa quy trình sản xuất.

2. Ngành Sản Xuất

AI đã giúp ngành sản xuất của New Zealand nâng cao năng suất và hiệu quả thông qua việc tự động hóa quy trình sản xuất và tối ưu hóa chuỗi cung ứng. Fonterra, hợp tác xã sữa lớn nhất New Zealand, đã áp dụng AI và IoT để cải thiện quá trình giám sát chất lượng sữa và dự báo nhu cầu sản xuất​.

Các hệ thống dựa trên AI không chỉ giúp theo dõi và kiểm tra sản phẩm một cách tự động, mà còn giúp giảm thiểu lỗi do con người, từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm. Điều này đặc biệt quan trọng trong các ngành công nghiệp đòi hỏi sự chính xác cao như sản xuất thực phẩm và dược phẩm.

3. Ngành Dịch Vụ Tài Chính

Trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, AI đã mang lại nhiều thay đổi đáng kể. Các ngân hàng như Kiwibank đã sử dụng AI để cung cấp dịch vụ tài chính tùy chỉnh cho khách hàng, từ việc dự đoán hành vi chi tiêu đến phát hiện gian lận tài chính. Những cải tiến này không chỉ giúp nâng cao trải nghiệm khách hàng mà còn cải thiện hiệu quả quản lý rủi ro​.

Ngoài ra, các fintech (công nghệ tài chính) tại New Zealand đã nhanh chóng áp dụng AI để cung cấp các dịch vụ tài chính tiên tiến, chẳng hạn như Sharesies, một ứng dụng cho phép người dân đầu tư vào cổ phiếu một cách dễ dàng​.

4. Ngành Chăm Sóc Sức Khỏe

AI cũng đã được tích hợp vào hệ thống chăm sóc sức khỏe của New Zealand để nâng cao khả năng phân tích dữ liệu bệnh nhân và dự đoán các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Dự án Precision Driven Health sử dụng AI để phân tích thông tin sức khỏe nhằm đưa ra các dự đoán chính xác về sức khỏe cộng đồng và hỗ trợ quá trình ra quyết định của bác sĩ​.

Một ví dụ khác là việc Orion Health, một công ty công nghệ y tế tại New Zealand, đã triển khai các hệ thống hồ sơ y tế điện tử, giúp bác sĩ có thể truy cập và quản lý thông tin bệnh nhân một cách nhanh chóng và hiệu quả​.

5. Quản lý tài nguyên tự nhiên

Quản lý tài nguyên thiên nhiên là yếu tố cốt lõi để bảo vệ môi trường và phát triển bền vững tại New Zealand, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu và áp lực tăng trưởng kinh tế. AI đã và đang được áp dụng rộng rãi để theo dõi và giám sát tài nguyên, đảm bảo sự cân bằng giữa khai thác và bảo tồn. Các dự án như Wildsense sử dụng công nghệ này để giám sát động vật hoang dã, từ đó bảo vệ môi trường và duy trì đa dạng sinh học. Bên cạnh đó, hệ thống AI cũng giúp phân tích dữ liệu từ cảm biến môi trường, đưa ra những dự báo thay đổi và đề xuất các giải pháp quản lý hiệu quả, nhằm tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên và giảm thiểu tác động từ biến đổi khí hậu.

6. Giáo dục và học tập

Trong quá trình chuyển đổi số, giáo dục tại New Zealand đóng vai trò then chốt trong việc phát triển nguồn nhân lực số. AI đã tạo ra những đổi mới quan trọng bằng cách tích hợp vào các nền tảng học tập trực tuyến và ứng dụng thông minh, giúp cá nhân hóa nội dung học tập cho từng học sinh, qua đó nâng cao chất lượng giảng dạy. Ví dụ, nền tảng học trực tuyến Cognify sử dụng AI để điều chỉnh chương trình học dựa trên nhu cầu của từng học viên. Các công cụ AI không chỉ theo dõi tiến độ học tập và cung cấp gợi ý phù hợp mà còn hỗ trợ trong việc đánh giá và giảng dạy, giúp cải thiện kết quả học tập. Đồng thời, các chương trình đào tạo kỹ năng số cũng được phát triển để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về kỹ năng công nghệ trong thị trường lao động.

7. Nhận diện khuôn mặt

AI trong nhận diện khuôn mặt đã được ứng dụng mạnh mẽ tại New Zealand trong việc đảm bảo an ninh và xác thực. Tại các sân bay và trạm biên giới, nhận diện khuôn mặt được sử dụng để xác minh danh tính hành khách, nâng cao khả năng phát hiện người nhập cảnh bất hợp pháp và quản lý lưu lượng du khách​. Bên cạnh đó, các hệ thống nhận diện khuôn mặt sử dụng AI cũng đã được triển khai tại các trung tâm thương mại để tăng cường an ninh và tối ưu hóa dịch vụ khách hàng. Ví dụ: Công ty Auror đã phát triển các giải pháp AI nhằm ngăn chặn mất cắp trong bán lẻ bằng cách nhận diện tội phạm qua khuôn mặt.

8. Xe tự lái

Xe tự lái là một trong những ứng dụng tiên tiến của trí tuệ nhân tạo (AI) tại New Zealand. Công nghệ này giúp tự động hóa các phương tiện giao thông, giảm thiểu tai nạn, và tối ưu hóa hành trình. Các hệ thống xe tự lái sử dụng AI để phân tích dữ liệu từ cảm biến như camera, radar và lidar, giúp phương tiện nhận diện môi trường xung quanh, đưa ra các quyết định thời gian thực. Ohmio là một ví dụ điển hình tại New Zealand, công ty này đã phát triển các dịch vụ xe tự hành trong lĩnh vực giao thông công cộng và bãi đỗ xe tự động.

9. Ngành Du Lịch

Ngành du lịch của New Zealand cũng đã được hưởng lợi từ việc áp dụng AI, đặc biệt là trong việc cá nhân hóa trải nghiệm của du khách. Air New Zealand đã triển khai chatbot AI giúp hỗ trợ hành khách trong quá trình đặt vé và quản lý hành trình, đồng thời sử dụng AI để tối ưu hóa lịch trình bay và dự báo nhu cầu hành khách​.

Ngoài ra, các hệ thống AI còn được sử dụng để phân tích dữ liệu du khách, giúp các công ty lữ hành tối ưu hóa chiến lược marketing và dịch vụ khách hàng, tăng cường sự hài lòng và tương tác của khách du lịch.

III. Chiến Lược Quốc Gia Về AI Tại New Zealand

Chính phủ New Zealand đã triển khai chiến lược AI quốc gia với mục tiêu khai thác toàn diện tiềm năng của AI trong các ngành công nghiệp. Chiến lược này tập trung vào ba yếu tố chính:

- Đổi mới và Tăng trưởng kinh tế: AI được xem là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và cải thiện năng suất trong các ngành công nghiệp, từ nông nghiệp, sản xuất, đến dịch vụ tài chính và chăm sóc sức khỏe​.

- Đạo đức và Quản trị: Chính phủ New Zealand cam kết xây dựng khung pháp lý và đạo đức vững chắc cho việc sử dụng AI, đảm bảo rằng AI được sử dụng một cách minh bạch và công bằng, tránh tình trạng thiên vị trong dữ liệu và thuật toán​.

- Phát triển kỹ năng và Hợp tác quốc tế: Để đảm bảo AI phát triển bền vững, New Zealand tập trung vào việc nâng cao kỹ năng cho lực lượng lao động và thiết lập các quan hệ hợp tác quốc tế nhằm thúc đẩy nghiên cứu và đổi mới AI​.

IV. Thách Thức Và Cơ Hội

Thách Thức

Một trong những thách thức lớn nhất mà New Zealand phải đối mặt khi triển khai AI là sự thiếu hụt nhân lực có kỹ năng trong lĩnh vực công nghệ số. Mặc dù chính phủ đã có những bước tiến đáng kể trong việc phát triển chương trình đào tạo, nhưng việc đảm bảo rằng lực lượng lao động có đủ khả năng thích ứng với các công nghệ tiên tiến vẫn là một thách thức lớn.

Bên cạnh đó, sự thiếu rõ ràng trong các khung pháp lý quản lý AI cũng có thể dẫn đến những lo ngại về quyền riêng tư và an toàn dữ liệu. Để khắc phục điều này, chính phủ New Zealand đã xây dựng các nguyên tắc và quy định cụ thể nhằm đảm bảo tính minh bạch trong việc triển khai AI​.

Cơ Hội

Dù đối mặt với nhiều thách thức, New Zealand vẫn đang nắm giữ nhiều cơ hội lớn nhờ vào tiềm năng phát triển AI. Việc áp dụng AI trong các ngành công nghiệp đã mở ra những cơ hội lớn về xuất khẩu và tạo dựng uy tín quốc tế trong lĩnh vực công nghệ số.

Ngoài ra, với sự hỗ trợ từ chính phủ và môi trường kinh doanh tích cực, New Zealand đang ngày càng trở thành điểm đến lý tưởng cho các startup công nghệ và các công ty phát triển giải pháp AI​.

V. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

Dựa trên kinh nghiệm ứng dụng AI trong các ngành công nghiệp tại New Zealand, Việt Nam có thể học hỏi những bài học sau:

- Chiến lược toàn diện và cam kết từ chính phủ: New Zealand đã triển khai một chiến lược quốc gia về AI, tập trung vào đổi mới kinh tế, quản lý đạo đức, và phát triển kỹ năng. Việt Nam cần phát triển một khung chiến lược tương tự, giúp các ngành công nghiệp áp dụng AI hiệu quả hơn. Chính phủ nên đóng vai trò hỗ trợ chính sách và cung cấp môi trường thuận lợi để doanh nghiệp thử nghiệm AI.

- Tăng cường kỹ năng công nghệ số: Một trong những thách thức chính của New Zealand là thiếu nhân lực có kỹ năng về AI và công nghệ số. Việt Nam cần đầu tư mạnh mẽ hơn vào giáo dục và đào tạo chuyên môn về công nghệ để đáp ứng nhu cầu trong tương lai. Các chương trình đào tạo có thể được tích hợp với AI để cá nhân hóa việc học tập và giúp người học phát triển kỹ năng cần thiết.

- Tích hợp AI vào các ngành trọng điểm: New Zealand đã thành công trong việc ứng dụng AI vào nông nghiệp, sản xuất, chăm sóc sức khỏe, và dịch vụ tài chính, giúp tối ưu hóa quy trình, nâng cao năng suất và cải thiện chất lượng sản phẩm. Việt Nam nên học hỏi mô hình này bằng cách thúc đẩy áp dụng AI trong các ngành có tiềm năng lớn như nông nghiệp, sản xuất, và chăm sóc sức khỏe.

- Tạo điều kiện cho startup và hợp tác quốc tế: New Zealand khuyến khích môi trường khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ và tạo dựng các mối quan hệ hợp tác quốc tế về AI. Việt Nam cũng có thể tạo điều kiện cho các doanh nghiệp khởi nghiệp AI phát triển, đồng thời tham gia vào các dự án nghiên cứu và hợp tác quốc tế để tận dụng kinh nghiệm và tài nguyên từ bên ngoài.

- Chú trọng vào đạo đức và quản trị AI: Việc quản lý đạo đức và minh bạch trong ứng dụng AI là vấn đề quan trọng mà New Zealand đang giải quyết. Việt Nam cần xây dựng các quy định rõ ràng về sử dụng AI để đảm bảo quyền riêng tư, bảo mật dữ liệu, và tránh những tác động tiêu cực của AI.

Bằng cách học hỏi những bài học này Từ những ứng dụng và bài học này, Việt Nam có thể xem xét nghiên cứu giúp tăng cường quá trình chuyển đổi số và tối ưu hóa việc sử dụng AI để đạt được những mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội​

Kết Luận

Ứng dụng AI tại New Zealand đang góp phần tạo nên những thay đổi lớn trong nhiều ngành công nghiệp, từ nông nghiệp, tài chính, đến chăm sóc sức khỏe và sản xuất. Mặc dù vẫn còn một số thách thức, việc áp dụng AI một cách toàn diện và có chiến lược đã giúp New Zealand khẳng định vị thế của mình trong kỷ nguyên số hóa.

Tương lai của AI tại New Zealand hứa hẹn sẽ mang lại nhiều cải tiến vượt bậc, không chỉ giúp tăng năng suất mà còn cải thiện chất lượng sống và tạo ra một môi trường kinh tế bền vững hơn.

                                                                                                    Hà Trang Nguyễn

Nguồn tham khảo:

1. https://nzmanufacturer.co.nz/2024/02/the-year-of-digital-transformation/

2. https://www.oracle.com/nz/cloud/digital-transformation/

3. https://www.futuretravelexperience.com/2017/10/air-nzs-chatbot-gaining-intelligence-as-it-comes-online-in-australia/

4. https://opengovasia.com/2023/12/26/navigating-ai-a-roadmap-for-new-zealand

5.https://www.researchgate.net/publication/338701988_Government_Use_of_Artificial_Intelligence_in_New_Zealand