Bối cảnh Chuyển đổi số của Singapore
Singapore đã đặt ra chiến lược chuyển đổi số quốc gia từ rất sớm với mục tiêu không chỉ nâng cao năng lực cạnh tranh kinh tế mà còn xây dựng một xã hội thông minh, kết nối và bền vững. Chính phủ Singapore cam kết trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu về ứng dụng công nghệ vào các hoạt động quản lý, dịch vụ công và phát triển đô thị thông minh. Hai sáng kiến quan trọng nhất trong chiến lược chuyển đổi số là Chính phủ Số (E-Government) và Quốc gia Thông minh (Smart Nation).
Chính phủ Điện tử (E-Government)
Chính phủ điện tử (E-Government) là một trong những yếu tố cốt lõi trong quá trình chuyển đổi số của Singapore. Các dịch vụ chính phủ đã được số hóa mạnh mẽ, với mục tiêu tăng cường hiệu quả quản lý, giảm thiểu sự phức tạp của các quy trình hành chính và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khi sử dụng dịch vụ công.
a) Nền tảng MyInfo
Một trong những sáng kiến nổi bật của Singapore là nền tảng MyInfo, một hệ thống cho phép người dân quản lý dữ liệu cá nhân của mình một cách an toàn và bảo mật. Nền tảng này hỗ trợ nhiều giao dịch như xác thực danh tính (Know Your Customer - KYC), đăng ký dịch vụ công, và các quy trình hành chính khác mà không cần phải nhập lại thông tin nhiều lần. MyInfo không chỉ giúp tiết kiệm thời gian cho người dân mà còn giảm đáng kể khối lượng công việc giấy tờ cho các cơ quan chính phủ.
MyInfo cũng kết nối với các dịch vụ của khu vực tư nhân, cho phép người dùng thực hiện các giao dịch tài chính, ký hợp đồng hoặc mở tài khoản ngân hàng một cách thuận tiện hơn. Điều này đã tạo ra một môi trường dịch vụ công nhanh chóng, tiện lợi và minh bạch, giảm thiểu rủi ro về sai sót và gian lận.
b) Các dịch vụ công trực tuyến
Singapore đã triển khai hàng loạt dịch vụ công trực tuyến nhằm đảm bảo rằng mọi công dân có thể dễ dàng truy cập và sử dụng các dịch vụ chính phủ một cách thuận lợi nhất. Hệ thống SingPass là một cổng thông tin trung tâm cho phép người dân truy cập tất cả các dịch vụ số của chính phủ chỉ bằng một tài khoản duy nhất. Từ việc nộp thuế, gia hạn giấy phép lái xe, đến đăng ký bảo hiểm y tế, tất cả các quy trình này đều có thể thực hiện trực tuyến thông qua SingPass, giúp giảm thiểu thủ tục hành chính rườm rà và tiết kiệm thời gian.
Ảnh: app.singpass.gov.sg
Ngoài ra, các dịch vụ này cũng được tối ưu hóa cho các thiết bị di động, đảm bảo rằng người dân có thể truy cập dịch vụ mọi lúc, mọi nơi. Điều này đặc biệt hữu ích trong bối cảnh đại dịch COVID-19, khi nhu cầu sử dụng dịch vụ công trực tuyến tăng mạnh.
Quốc gia Thông minh (Smart Nation)
Ảnh: telecomreviewasia.com
Bên cạnh chính phủ điện tử, sáng kiến Quốc gia Thông minh (Smart Nation) là một bước tiến quan trọng trong chiến lược chuyển đổi số của Singapore. Mục tiêu của Smart Nation là tận dụng công nghệ như IoT, AI, và dữ liệu lớn (Big Data) để cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân, tăng cường khả năng quản lý đô thị và nâng cao hiệu quả dịch vụ công.
a) Ứng dụng IoT trong Quản lý Đô thị
IoT (Internet vạn vật) đóng vai trò quan trọng trong việc biến Singapore thành một quốc gia thông minh. Các cảm biến IoT được triển khai trên khắp thành phố để giám sát và quản lý các hệ thống hạ tầng như giao thông, môi trường và an ninh công cộng.
- Quản lý giao thông: Singapore đã sử dụng IoT để triển khai hệ thống quản lý giao thông thông minh. Các cảm biến được lắp đặt trên các tuyến đường để giám sát lưu lượng xe cộ và tình trạng giao thông theo thời gian thực. Dữ liệu từ các cảm biến này được sử dụng để điều chỉnh đèn tín hiệu giao thông, quản lý đỗ xe và cung cấp thông tin cho người lái xe qua các ứng dụng di động. Điều này giúp giảm thiểu tắc nghẽn và cải thiện hiệu quả di chuyển trong đô thị.
- Giám sát môi trường: Cảm biến môi trường được sử dụng để theo dõi chất lượng không khí, nhiệt độ, độ ẩm và mức độ ô nhiễm trong các khu vực khác nhau của thành phố. Các dữ liệu này không chỉ giúp chính quyền đưa ra các quyết định kịp thời trong việc bảo vệ môi trường mà còn cung cấp thông tin cho người dân, giúp họ điều chỉnh lối sống để bảo vệ sức khỏe.
b) An ninh công cộng và quản lý sự kiện
Công nghệ IoT cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện an ninh công cộng. Các camera giám sát thông minh tích hợp với hệ thống nhận diện khuôn mặt và phân tích video được triển khai tại nhiều khu vực công cộng để hỗ trợ lực lượng an ninh trong việc giám sát và quản lý sự kiện.
Trong các sự kiện lớn hoặc tình huống khẩn cấp, hệ thống này cho phép cơ quan chức năng theo dõi tình hình thời gian thực, phát hiện các hành vi đáng ngờ và phản ứng nhanh chóng với các sự cố. Ví dụ, trong các lễ hội lớn như Quốc khánh Singapore, hệ thống giám sát thông minh giúp quản lý an ninh và đảm bảo an toàn cho hàng ngàn người tham dự.
c) Quản lý tài nguyên nước và điện
Singapore cũng sử dụng IoT để quản lý hiệu quả tài nguyên nước và điện. Các cảm biến IoT được triển khai để theo dõi mức tiêu thụ nước và điện, từ đó cung cấp các cảnh báo sớm về lãng phí hoặc rò rỉ. Điều này không chỉ giúp bảo tồn tài nguyên mà còn giảm chi phí vận hành cho cả chính phủ và người dân.
Hệ thống quản lý năng lượng thông minh cũng cho phép tự động điều chỉnh mức tiêu thụ điện năng dựa trên nhu cầu thực tế, giúp giảm tải cho lưới điện trong các giờ cao điểm và tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng tái tạo.
Ứng dụng AI trong Chính phủ và Dịch vụ Công
AI là một công nghệ quan trọng khác được chính phủ Singapore tích cực áp dụng trong quản lý và cung cấp dịch vụ công. Việc sử dụng AI không chỉ giúp tăng cường hiệu quả của các dịch vụ công mà còn mang lại sự thuận tiện và tính cá nhân hóa cho người dân.
a) Chatbot và trợ lý ảo
Chính phủ Singapore đã triển khai nhiều chatbot và trợ lý ảo để hỗ trợ người dân trong việc sử dụng các dịch vụ công. Các chatbot này có khả năng trả lời câu hỏi, hướng dẫn người dân qua các quy trình hành chính, và cung cấp thông tin về các dịch vụ công mà không cần sự can thiệp của con người. Điều này giúp giảm tải công việc cho nhân viên hành chính và nâng cao trải nghiệm người dùng.
Một ví dụ điển hình là chatbot Ask Jamie, được tích hợp trên nhiều trang web chính phủ. Ask Jamie có khả năng trả lời hàng loạt câu hỏi liên quan đến các dịch vụ công và cung cấp thông tin chính xác, kịp thời cho người dân.
b) AI trong quản lý tài chính và thuế
AI cũng được sử dụng để cải thiện hiệu quả quản lý tài chính công và hệ thống thuế. Các hệ thống AI giúp phân tích dữ liệu tài chính, phát hiện các giao dịch bất thường và dự đoán xu hướng thu chi của chính phủ. Điều này không chỉ giúp quản lý ngân sách công hiệu quả hơn mà còn hỗ trợ chính phủ trong việc đưa ra các quyết định chính sách tài chính hợp lý.
Hơn nữa, hệ thống thuế sử dụng AI để tự động hóa quy trình tính toán và thu thuế, giảm thiểu sai sót và gian lận, đồng thời giúp người dân và doanh nghiệp nộp thuế một cách dễ dàng hơn.
Cơ hội và Thách thức
a) Cơ hội
- Cải thiện hiệu quả dịch vụ công: Ứng dụng công nghệ số giúp tối ưu hóa quy trình và giảm thiểu sự can thiệp của con người, từ đó tăng cường tính minh bạch và giảm chi phí vận hành. Các hệ thống tự động và nền tảng trực tuyến như MyInfo và SingPass đã giúp cải thiện đáng kể hiệu quả của các dịch vụ công, giảm thiểu thời gian xử lý hồ sơ và tăng cường khả năng phục vụ người dân mọi lúc, mọi nơi. Việc áp dụng công nghệ AI, IoT và dữ liệu lớn cũng đã cải thiện khả năng ra quyết định của chính phủ, giúp chính quyền phản ứng nhanh hơn với các vấn đề và nâng cao chất lượng dịch vụ công.
- Nâng cao trải nghiệm người dân: Chuyển đổi số đã giúp tăng cường khả năng tiếp cận các dịch vụ công, làm cho các quy trình trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn cho người dân. Thay vì phải trực tiếp đến các cơ quan chính phủ để giải quyết các thủ tục hành chính, người dân Singapore có thể truy cập các dịch vụ công trực tuyến một cách dễ dàng thông qua các nền tảng số như SingPass. Những sáng kiến này đã giúp nâng cao mức độ hài lòng của người dân với dịch vụ công.
- Tăng cường an ninh và quản lý đô thị thông minh: Việc triển khai IoT và AI trong giám sát an ninh công cộng và quản lý giao thông đã giúp Singapore trở thành một trong những quốc gia an toàn và hiệu quả nhất thế giới. Các hệ thống giám sát thông minh đã cải thiện khả năng quản lý các sự kiện lớn, giúp thành phố có thể phản ứng nhanh chóng và chính xác trong các tình huống khẩn cấp, đồng thời cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống trong các khu vực đô thị.
b) Thách thức:
- Bảo mật và quyền riêng tư: Mặc dù chuyển đổi số mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc quản lý dữ liệu cá nhân trên quy mô lớn cũng đặt ra những thách thức lớn về bảo mật và quyền riêng tư. Khi các nền tảng như MyInfo lưu trữ và quản lý thông tin cá nhân của hàng triệu người dân, việc đảm bảo rằng dữ liệu này không bị xâm phạm hoặc lạm dụng trở thành một vấn đề then chốt. Singapore đã áp dụng các biện pháp an ninh mạnh mẽ, nhưng vấn đề bảo mật và bảo vệ dữ liệu vẫn là một thách thức lớn mà quốc gia này phải đối mặt.
- Khoảng cách kỹ thuật số: Mặc dù Singapore có cơ sở hạ tầng kỹ thuật số hiện đại, nhưng không phải tất cả mọi người đều có thể dễ dàng tiếp cận hoặc sử dụng các công nghệ mới. Đặc biệt, những người lớn tuổi hoặc những người không có kỹ năng công nghệ cần được hỗ trợ để có thể tiếp cận đầy đủ các dịch vụ công trực tuyến. Việc đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi số là một thách thức mà chính phủ cần phải giải quyết.
- Tính phức tạp và chi phí triển khai: Chuyển đổi số đòi hỏi một khoản đầu tư lớn về hạ tầng, công nghệ và đào tạo nhân lực. Đối với một quốc gia có quy mô dân số lớn hơn Singapore, việc triển khai các công nghệ như IoT, AI và dữ liệu lớn có thể gặp nhiều thách thức hơn về chi phí và quản lý. Điều này đòi hỏi sự cam kết dài hạn từ phía chính phủ, cùng với sự hợp tác chặt chẽ giữa khu vực công và tư.
Bài học cho Việt Nam
Từ những thành công trong chuyển đổi số của Singapore, Việt Nam có thể học hỏi nhiều điều để cải thiện quy trình chuyển đổi số trong lĩnh vực chính phủ và dịch vụ công.
- Xây dựng chiến lược quốc gia rõ ràng: Việt Nam cần có một chiến lược chuyển đổi số quốc gia với các mục tiêu cụ thể, rõ ràng như Singapore đã làm. Các sáng kiến như chính phủ điện tử và quốc gia thông minh cần được đưa vào lộ trình phát triển với sự cam kết từ cả chính phủ và các cơ quan tư nhân.
- Tăng cường hạ tầng kỹ thuật số: Singapore đã thành công nhờ vào sự đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số. Việt Nam cần tập trung vào việc xây dựng hạ tầng mạng tốc độ cao, mở rộng phạm vi tiếp cận Internet, đồng thời phát triển các giải pháp điện toán đám mây và dữ liệu lớn để hỗ trợ quá trình chuyển đổi số.
- Khuyến khích hợp tác công tư: Sự hợp tác giữa chính phủ và khu vực tư nhân là yếu tố quan trọng trong việc triển khai các sáng kiến số. Việt Nam cần khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân trong các dự án chuyển đổi số, từ đó tận dụng nguồn lực và kinh nghiệm của các công ty công nghệ trong và ngoài nước.
- Phát triển nguồn nhân lực số: Để thành công trong quá trình chuyển đổi số, Việt Nam cần chú trọng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực số, đặc biệt là trong các lĩnh vực như AI, IoT và an ninh mạng. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc hợp tác với các tổ chức giáo dục, cung cấp các khóa đào tạo kỹ năng số cho cán bộ và người dân.
Kết luận
Chuyển đổi số trong lĩnh vực chính phủ và dịch vụ công tại Singapore đã mang lại nhiều thành tựu đáng kể, từ việc cải thiện hiệu quả dịch vụ công, nâng cao trải nghiệm người dân, đến việc phát triển thành phố thông minh và quản lý an ninh công cộng. Singapore đã chứng minh rằng với chiến lược rõ ràng, sự đầu tư đúng mức vào công nghệ và hạ tầng, cùng với sự hợp tác chặt chẽ giữa chính phủ và khu vực tư, quá trình chuyển đổi số có thể mang lại những lợi ích to lớn cho xã hội.
Đối với Việt Nam, việc học hỏi từ kinh nghiệm của Singapore có thể giúp tạo ra những thay đổi tích cực trong quá trình hiện đại hóa và nâng cao chất lượng dịch vụ công. Chuyển đổi số không chỉ là một xu hướng toàn cầu mà còn là chìa khóa để cải thiện quản lý nhà nước, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế và nâng cao đời sống của người dân.
Hà Trang Nguyễn
Nguồn tham khảo:
- https://medium.com/@maniksingh256/how-singapore-uses-facial-recognition-8099cd392425
- https://thanhnien.vn/ask-jamie-tro-ly-ao-tu-van-giai-dap-trong-chinh-phu-dien-tu-singapore-1851421204.htm
- https://lkyspp.nus.edu.sg/docs/default-source/case-studies/singapores-smart-nation-initiative-final_112018.pdf?sfvrsn=354e720a_2
- https://www.developer.tech.gov.sg/products/categories/digital-identity/myinfo/overview.html
- https://www.smartnation.gov.sg/files/publications/smart-nation-strategy-nov2018.pdf
- https://www.smartnation.gov.sg/about-smart-nation/transforming-singapore/
- https://www.smartnation.gov.sg/files/publications/dgb-public-document_30dec20.pdf