Giới thiệu
Dịch vụ công trực tuyến đóng vai trò trung tâm trong công việc giúp Đan Mạch trở thành quốc gia đi đầu về chính phủ số. Từ năm 2023 đến nay, Đan Mạch tiếp tục củng cố cố gắng dẫn đầu trong lĩnh vực chính phủ điện tử và dịch vụ công trực tuyến. Theo báo cáo Chỉ số Phát triển Chính phủ Điện tử (EGDI) năm 2024 của Liên Hợp Quốc, Đan Mạch một lần nữa đứng đầu, duy trì vị trí số một liên tiếp từ các năm 2018, 2020 và 2022. Đan Mạch đứng đầu hầu hết mọi báo cáo và khảo sát về số hóa về dịch vụ công. Nước này có mức sử dụng dịch vụ số cao nhất Châu Âu và một số mức độ hài lòng của công dân đối với dịch vụ công cao nhất thế giới.
Những mục tiêu này đặt nền tảng giúp Đan Mạch trở thành quốc gia dẫn đầu thế giới về chính phủ số. Đầu tiên, bằng cách giáo dục người dân về số hóa, họ đảm bảo công nghệ số có thể được công chúng sử dụng với ít trở ngại hơn. Thứ hai, bằng cách cam kết quản lý số, họ sẽ cập nhật các hệ thống cũ và tạo ra các dịch vụ công số hiệu quả cho người dân và nhân viên chính phủ. Và thứ ba, bằng cách đưa Internet vào nền dân chủ và các hoạt động văn hóa, họ không chỉ tạo ra những thay đổi chính trị từ trên xuống mà còn tạo ra những thay đổi văn hóa lấy người dân làm trung tâm.
Một trong những bước tiến quan trọng trong giai đoạn này là việc phát triển hệ thống nhận dạng điện tử MitID, thay thế cho NemID. MitID được thiết kế với công nghệ hiện đại, tăng cường bảo mật và phù hợp với các yêu cầu mới, giúp người dân tiếp cận toàn bộ các dịch vụ công trực tuyến. Đan Mạch cũng chú ý phát triển các cổng thông tin kỹ thuật số toàn diện như Borger.dk, cung cấp dịch vụ trực tuyến cho công dân, doanh nghiệp và lĩnh vực y tế. Các sáng kiến tương tác với công dân, tư tưởng như borgerforslag.dk, cho phép người dân chủ đề xuất bản và ủng hộ các thay đổi trong luật pháp hoặc xã hội, cung cấp sự tham gia tích cực của cộng đồng vào quá trình ra quyết định định nghĩa. Ngoài ra, Đan Mạch tiếp tục đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật số và bảo mật, đảm bảo các dịch vụ công trực tuyến hoạt động hiệu quả và an toàn. Công việc hợp tác giữa khu vực công và tư, cùng với tham gia của người dân, đã tạo nên một hệ thống thái thái, góp phần duy trì phong cách đầu tiên của Đan Mạch trong lĩnh vực chính phủ điện tử trên toàn quốc.
Dịch vụ công trực tuyến ở Đan Mạch được coi là một trong những hệ thống tiên tiến và hiệu quả nhất thế giới. Quốc gia này đã đạt được những thành tựu đáng kể trong việc chuyển đổi số và áp dụng công nghệ vào việc cung cấp dịch vụ công. Dưới đây là một số điểm nổi bật về sự phát triển của dịch vụ công trực tuyến ở Đan Mạch:
Hình 1: Các hệ thống phát triển dịch vụ công ở Đan Mạch
Hệ thống NemID và MitID
Trong bối cảnh chuyển đổi số và tăng cường an ninh mạng, Đan Mạch đã triển khai hai hệ thống nhận diện số quốc gia quan trọng là NemID và MitID. Hai nền tảng này đã đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp các dịch vụ công trực tuyến, tăng cường bảo mật thông tin, và đưa Đan Mạch trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu về chính phủ số. NemID, dịch ra là “ID dễ dàng”, là dịch vụ nhận dạng điện tử đóng vai trò then chốt đối với chuyển đổi số ở Đan Mạch. Dịch vụ này cho phép cư dân và doanh nghiệp Đan Mạch tự nhận dạng điện tử cho tất cả các dịch vụ số, cả công và tư, cũng như ký tài liệu và đăng nhập vào ngân hàng kỹ thuật số, dịch vụ y tế, thuế và nhiều dịch vụ khác.
Đan Mạch đã thực hiện dự án thí điểm đầu tiên về chữ ký số vào năm 1999. 11 năm sau, NemID được giới thiệu. Đây là một hình thức xác thực hai yếu tố trong đó người dân sử dụng thẻ căn cước để xác minh danh tính của họ. NemID được ra mắt vào năm 2010 như là nền tảng nhận diện số quốc gia đầu tiên của Đan Mạch. Hệ thống này được thiết kế để giúp người dân, doanh nghiệp, và các tổ chức truy cập an toàn vào dịch vụ trực tuyến. NemID cho phép xác minh danh tính khi truy cập vào các dịch vụ như nộp thuế, đăng ký y tế, hay giao dịch tài chính. Người dùng có thể ký điện tử trên các tài liệu hoặc giao dịch quan trọng. Vào năm 2018, chính phủ đã phát hành một ứng dụng di động thân thiện với người dùng, cho phép người dân xác định danh tính của mình mà không cần thẻ NemID vật lý. NemID dần trở nên lỗi thời do sử dụng công nghệ lỗi thời và chưa đáp ứng được các tiêu chuẩn bảo mật hiện đại.
Từ năm 2021, NemID dần được thay thế bởi MitID, hệ thống hiện đại hơn, an toàn hơn và phù hợp với các yêu cầu bảo mật mới. Vào năm 2022, họ đã tung ra thế hệ thứ ba của eID Đan Mạch, được gọi là MitID (“my ID”). Được phát triển trong quan hệ đối tác công tư với các ngân hàng Đan Mạch, MitID đáp ứng các mối lo ngại ngày càng tăng về gian lận mạng và lừa đảo qua mạng với tính bảo mật được tăng cường. Đan Mạch triển khai NemID (hệ thống nhận diện số quốc gia) như một công cụ chính để người dân truy cập vào các dịch vụ công trực tuyến. NemID cho phép người dùng xác thực danh tính và ký điện tử trong các giao dịch trực tuyến. MitID sử dụng các tiêu chuẩn bảo mật mới nhất, bao gồm xác thực hai yếu tố (2FA) và khả năng tích hợp linh hoạt với thiết bị di động.
Ngoài những chức năng cơ bản như NemID, MitID còn tích hợp tốt với các nền tảng tư nhân, như dịch vụ ngân hàng, bảo hiểm, và các ứng dụng thương mại khác. Khả năng bảo vệ thông tin người dùng cao hơn trước các mối nguy an ninh mạng, thân thiện với người dùng, giao diện được thiết kế dễ sử dụng và phù hợp với mọi đối tượng. MitUD còn phù hợp với nhu cầu hiện tại và tương lai. Quá trình chuyển đổi diễn ra từ năm 2021 và kết thúc vào năm 2023. Người dùng NemID được yêu cầu đăng ký MitID qua ứng dụng hoặc hỗ trợ từ ngân hàng và các dịch vụ trung tâm. MitID đã tác động đến nhiều yếu tố từ người dân được tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ công trực tuyến, giảm khả thiểu nguy cơ bị rò rỉ thông tin cá nhân. Đối với chính phủ được tăng tính minh bạch trong hoạt động nhà nước, cải thiện hiệu quả nhà nước và giảm thiểu giấy tờ thủ tục phức tạp. MitID đang dần xây dựng hình ảnh một quốc gia hiện đại, tiên tiến và khẳng định vị trí hàng đầu về chính phủ số trên thế giới. NemID và MitID là xương sống quan trọng trong việc phát triển dịch vụ công đã giúp Đan Mạch trở thành một trong những quốc gia hàng đầu về công nghệ thông tin và quản lý số.
Cổng thông tin công dân (Borger.dk)
Borger.dk là cổng thông tin điện tử quốc gia của Đan Mạch, được xây dựng với mục tiêu cung cấp nền tảng nền tảng cho người dân có thể tiếp cận và sử dụng dịch vụ một cách nhanh chóng, có lợi và thuận tiện. Đây là một phần quan trọng trong chiến lược phủ chính điện tử của Đan Mạch, nhắm tới mục tiêu tối ưu hóa quy trình hành động chính và nâng cao chất lượng phục vụ dân dân. Borger.dk là nơi người dân có thể truy cập tất cả các dịch vụ công như nộp thuế, đăng ký xe, cập nhật thông tin cá nhân và xin trợ cấp xã hội. Giao diện được thiết kế thân thiện, dễ sử dụng và hỗ trợ đa ngôn ngữ.
Bất kỳ dịch vụ công nào người dân cần ở Đan Mạch, người dân có thể vào trang web tại borger.dk, “Borger” có nghĩa là “công dân” và trang web hướng dẫn người Đan Mạch thông qua các dịch vụ công trọn gói cho người dân ở Đan Mạch. Borger.dk là cầu nối giữa dân dân và các cơ quan công quyền, tích hợp thông tin và dịch vụ của nhiều tổ chức khác nhau như cơ quan thuế, cơ quan y tế, và cơ sở đăng ký dân sự. Để đáp ứng nhu cầu của cộng đồng nước ngoài sinh hoạt tại Đan Mạch, Đan Mạch thậm chí còn xây dựng, hỗ trợ đa ngôn ngữ, cung cấp dịch vụ cho những công dân quốc tế để giúp công dân quốc tế tiếp cận dịch vụ một cách dễ dàng hơn.
Digital Post (Hộp thư số)
Ngày nay, công dân có một số lựa chọn khác nhau về cách họ nhận được thư số an toàn của công dân. Digital Post là tên dịch vụ của chính phủ (Bưu điện số) còn gọi là hộp thư số, cho phép các cơ quan công quyền gửi tin nhắn cho công dân. Được trang bị cho các cơ quan chính phủ và chính quyền khả năng giao tiếp với người dân và doanh nghiệp một cách an toàn và đáng tin cậy. Đan Mạch áp dụng hệ thống Digital Post, nơi tất cả thông báo từ các cơ quan nhà nước, chính quyền địa phương, và tổ chức công được gửi đến hộp thư điện tử cá nhân của công dân. Điều này giúp giảm thiểu giấy tờ và tối ưu hóa quá trình giao tiếp. E-Boks và Mit.dk là các dịch vụ bổ sung được tạo ra trong quan hệ đối tác công tư. Chúng là hộp thư số cho phép các tổ chức khu vực công và doanh nghiệp khu vực tư nhân giao tiếp trực tuyến an toàn với công dân, nhân viên, đối tác và khách hàng. Digital Post được 94% dân số Đan Mạch sử dụng, trong đó 92% cảm thấy an toàn khi giao tiếp với chính quyền thông qua nền tảng này. Và, giống như tất cả các dịch vụ công của Đan Mạch, cư dân sử dụng NemID của họ để truy cập.
Sundhed.dk (Hệ thống chăm sóc sức khỏe số hóa)
Sundhed.dk là cổng thông tin y tế quốc gia, nơi người dân có thể tra cứu hồ sơ y tế cá nhân, đặt lịch khám, và xem kết quả xét nghiệm. Người dân có thể truy cập và xem hồ sơ y tế cá nhân của mình, bao gồm lịch sử bệnh án, kết quả xét nghiệm, đơn thuốc đã được kê, và các thông tin sức khỏe quan trọng. Thông tin được cập nhật thường xuyên xuyên suốt, đảm bảo người dùng có cái nhìn tương diện về tình trạng sức khỏe. Các bác sĩ và bệnh viện đều sử dụng hệ thống trực tuyến để quản lý bệnh án, giúp tăng cường hiệu quả và giảm thời gian chờ đợi. Đơn điện tử hỗ trợ (e-prescription) là các đơn thuốc được lưu trữ trực tuyến, giúp người dân dễ dàng mua thuốc tại bất kỳ nhà thuốc nào trên toàn quốc. Sundhed.dk cung cấp các tài liệu và hướng dẫn chi tiết về chăm sóc sức khỏe, thông tin về các bệnh lý phổ biến và các biện pháp phòng chống bệnh tật. Sundhed.dk tích hợp với hệ thống y tế quốc gia, hệ thống này kết nối chặt chẽ với bác sĩ, bệnh viện, phòng y tế và các tổ chức y tế trên toàn quốc, tạo thành mạng lưới. Hệ thống có giao diện thân thiện dễ sử dụng, đơn giản cho người dân và hỗ trợ đa ngôn ngữ cho công dân nước ngoài. Sundhed.dk là một phần quan trọng trong việc làm hiện đại hóa ngành y tế, tạo ra tiền đề cho việc áp dụng các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu trong chăm sóc sức khỏe.
Đan Mạch đã xây dựng một hệ sinh thái số hoàn chỉnh, tích hợp các cơ quan nhà nước, khu vực tư nhân và người dân vào một mạng lưới số hóa liền mạch. Các dịch vụ công trực tuyến như Borger.dk (cổng thông tin công dân), NemID/MitID (hệ thống định danh số), và Digital Post giúp người dân tiếp cận và sử dụng mọi dịch vụ công mà không cần phải trực tiếp đến cơ quan.
Chính phủ số Đan Mạch đang phát triển mạnh mẽ và trở nên đáng tin cậy hơn đối với công dân. Chuyển đổi số trong Chính phủ số mang lại lợi nhuận giúp Đan Mạch tiết kiệm thời gian và tài nguyên của quá trình số hóa. Dữ liệu của chính phủ cho thấy quá trình số hóa của Đan Mạch giúp tiết kiệm hiệu quả 296 triệu EUR (317,7 triệu USD) mỗi năm và giảm 30% thời gian xử lý trên khắp các cơ quan. Các dịch vụ công của Đan Mạch tạo ra khiến công dân hài lòng và có niềm tin từ chính phủ. Chính phủ Đan Mạch đẩy mạnh mức độ tin tưởng của công dân cao nhất thế giới, 72% công dân Đan Mạch bày tỏ sự tin tưởng vào chính phủ của họ, so với mức trung bình của OECD chỉ là 51%. Ngoài ra, 81% người Đan Mạch tin tưởng chính quyền Đan Mạch sẽ xử lý thông tin cá nhân của công dân một cách cẩn thận.
Niềm tin này có tác động tới người dân Đan Mạch dành cho chính phủ có nghĩa là công dân có nhiều khả năng chấp nhận các sáng kiến của chính phủ hơn. Điều này khiến các sáng kiến của chính phủ có nhiều khả năng thành công hơn. Khi các sáng kiến này thành công, công dân Đan Mạch có nhiều khả năng cảm thấy rằng chính phủ luôn coi người dân là trung tâm quan trọng và điều này đã xây dựng lòng tin vào chính phủ. Đan Mạch đầu tư vào hạ tầng mạng và bảo mật thông tin, đảm bảo các giao dịch trực tuyến diễn ra nhanh chóng và an toàn. Các cơ quan quản lý luôn cập nhật công nghệ mới nhất để bảo vệ dữ liệu cá nhân Nhờ những nỗ lực này, Đan Mạch liên tục nằm trong top các quốc gia dẫn đầu về chính phủ số trong các báo cáo của Liên Hợp Quốc. Đây là một mô hình tiêu biểu cho việc ứng dụng công nghệ số vào quản lý và cung cấp dịch vụ công.
Kết quả đạt được
Đan Mạch liên tục xếp hạng cao trong Chỉ số Chính phủ Điện tử của Liên Hợp Quốc, thường xuyên nằm trong top 3 quốc gia hàng đầu. Dịch vụ công trực tuyến góp phần cải thiện hiệu quả kinh tế, tăng cường lòng tin của người dân và xây dựng hình ảnh một chính phủ hiện đại. Những thành tựu này đã biến Đan Mạch trở thành hình mẫu trong việc triển khai chính phủ số và là bài học quý giá cho các quốc gia đang trên hành trình chuyển đổi số hóa.
Ngoài ra, Đan Mạch tiếp tục đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật số và bảo mật, đảm bảo các dịch vụ công trực tuyến hoạt động hiệu quả và an toàn. Việc hợp tác giữa khu vực công và tư, cùng với sự tham gia của người dân, đã tạo nên một hệ sinh thái số toàn diện, góp phần duy trì vị thế tiên phong của Đan Mạch trong lĩnh vực chính phủ điện tử trên toàn cầu.
Kết luận
Thành công của Đan Mạch trong việc phát triển dịch vụ công trực tuyến là minh chứng cho cách quản lý hiệu quả khi kết hợp giữa công nghệ tiên tiến, chính sách rõ ràng và tập trung vào nhu cầu của người dân. Với chiến lược lấy con người làm trung tâm, hạ tầng công nghệ hiện đại, cùng hợp tác chặt chẽ giữa cơ quan công quyền và khu vực tư nhân, Đan Mạch đã xây dựng một hệ thống chính phủ điện tử toàn diện, minh bạch và không chỉ nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân mà còn góp phần hiện đại hóa nền hành chính chính, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế - xã hội.
Trần Thị Duyên - Phòng Dịch vụ số
Tài liệu tham khảo:
https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/factpages/denmark-2024-digital-decade-country-report
https://queue-it.com/blog/government-digital-transformation-denmark/
https://www.globalgovernmentforum.com/denmark-ranked-as-the-worlds-top-government-for-digitalisation/
https://www.statista.com/statistics/1476262/denmark-online-availability-services-business/