Lời nói đầu

Những năm gần đây, để đánh dấu bước tiến mới trong chuyển đổi số của lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, với các công nghệ tiên tiến và sáng kiến đổi mới được triển khai mạnh mẽ để cải thiện chất lượng dịch vụ y tế. Việc áp dụng công nghệ số không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình khám chữa bệnh mà còn tăng cường trải nghiệm của bệnh nhân và cải thiện hiệu quả điều hành của các cơ sở y tế. Dưới đây là 7 xu hướng chính dự kiến sẽ định hình tương lai của chăm sóc sức khỏe, giúp xây dựng một hệ thống y tế thông minh và bền vững hơn.

1. Nhu Cầu Chăm Sóc Sức Khỏe Linh Hoạt Theo Yêu Cầu Của Bệnh Nhân

Dịch vụ chăm sóc sức khỏe theo yêu cầu ngày càng phổ biến do nhu cầu linh hoạt của bệnh nhân trong việc sắp xếp các dịch vụ y tế. Với lịch trình bận rộn, bệnh nhân muốn được chăm sóc y tế vào thời gian và địa điểm phù hợp với họ. Nhờ vào sự đổi mới kỹ thuật số, nhu cầu này ngày càng dễ dàng đáp ứng.

Thiết bị di động đóng vai trò quan trọng trong việc tiếp cận thông tin y tế, khi phần lớn người tiêu dùng sử dụng điện thoại để tìm hiểu về bác sĩ (47%), cơ sở y tế (38%), và đặt lịch khám bệnh (77%). Cùng với sự phát triển của kinh tế "gig", dịch vụ chăm sóc sức khỏe theo yêu cầu còn mở rộng nhờ vào các nền tảng kết nối bác sĩ với cơ sở y tế ngắn hạn. Các công ty như Nomad Health là ví dụ điển hình, giúp các bác sĩ cung cấp dịch vụ theo lịch trình linh hoạt phù hợp với chuyên môn và nhu cầu của bệnh nhân.

Trong bối cảnh chuyển đổi số, tính di động đã trở thành yếu tố quan trọng, khi hơn 50% hoạt động truy cập Internet diễn ra trên thiết bị di động và số lượng người dùng điện thoại di động đã vượt mốc năm tỷ trên toàn thế giới. Điều này mở ra cơ hội lớn cho ngành y tế đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe cá nhân hóa và theo yêu cầu, một xu hướng sẽ còn tiếp tục phát triển mạnh mẽ.

2) Tầm quan trọng của dữ liệu lớn trong chăm sóc sức khỏe

Dữ liệu lớn trong ngành chăm sóc sức khỏe đang trở thành công cụ mạnh mẽ để phân tích và cải tiến các dịch vụ y tế. Với các nguồn dữ liệu từ mạng xã hội, thương mại điện tử, giao dịch trực tuyến và tài chính, dữ liệu lớn không chỉ giúp tổng hợp thông tin toàn diện về doanh nghiệp mà còn phát hiện ra các mô hình và xu hướng cho chiến lược trong tương lai.

Trong chăm sóc sức khỏe, dữ liệu lớn mang lại một số lợi ích nổi bật:

+ Giảm sai sót trong dùng thuốc: Phân tích hồ sơ bệnh nhân giúp phát hiện các bất hợp lý giữa tình trạng sức khỏe và đơn thuốc, từ đó cảnh báo các chuyên gia y tế về rủi ro tiềm ẩn khi dùng thuốc sai. Điều này giảm thiểu nguy cơ mắc lỗi và tăng tính an toàn cho bệnh nhân.

+ Thúc đẩy chăm sóc phòng ngừa: Một lượng lớn bệnh nhân quay lại phòng cấp cứu là do các lý do tái khám. Dữ liệu lớn giúp xác định các trường hợp này và hỗ trợ lập kế hoạch phòng ngừa để giảm thiểu tái khám, từ đó tối ưu hóa hiệu suất của các cơ sở y tế.

+ Dự báo nhân sự chính xác: Phân tích dự đoán giúp bệnh viện và phòng khám dự tính được tỷ lệ nhập viện trong tương lai, từ đó phân bổ nhân sự phù hợp, giảm thiểu thời gian chờ đợi và tiết kiệm chi phí.

Những lợi ích nổi bật trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe

Các thiết bị thông minh như đồng hồ, điện thoại di động và máy tính bảng cũng đóng góp vào luồng dữ liệu này, cho phép các tổ chức y tế lưu trữ và xử lý trên các nền tảng đám mây.

Để tận dụng tối đa lợi ích này, các công ty dược phẩm và chăm sóc sức khỏe cần đầu tư vào đội ngũ phân tích dữ liệu chuyên nghiệp. Các chuyên gia này không chỉ giúp xác định điểm yếu trong quy trình mà còn hỗ trợ doanh nghiệp hiểu rõ hơn về thị trường. Ví dụ, trong ngành dược phẩm, dữ liệu lớn giúp các nhà sản xuất thuốc nắm bắt nhu cầu thị trường, điều chỉnh sản phẩm và ngân sách phù hợp với các xu hướng tiêu dùng hiện tại và tương lai.

Việc thấu hiểu thị trường sâu sắc còn hỗ trợ các đội ngũ tiếp thị và bán hàng xác định rõ nhóm khách hàng mục tiêu. Một phần của chiến lược này là xây dựng chân dung khách hàng lý tưởng, từ đó biên soạn các thông tin nhân khẩu học, nhu cầu, mong muốn, và lựa chọn nền tảng tiếp cận phù hợp.

3. Ứng Dụng Thực Tế Ảo trong Điều Trị Bệnh Nhân

Mười năm trước, ý tưởng giảm đau bằng một thiết bị tương tự trò chơi điện tử có thể sẽ khiến nhiều người hoài nghi. Thế nhưng ngày nay, công nghệ Thực tế ảo (VR) đã trở thành một phần quan trọng trong chuyển đổi số của ngành chăm sóc sức khỏe, mang lại hàng loạt ứng dụng mới mẻ và thay đổi đáng kể cách thức điều trị cho bệnh nhân.

Một trong những ứng dụng nổi bật của VR là kiểm soát cơn đau. Trước đây, các bác sĩ thường kê đơn thuốc giảm đau opioid một cách phổ biến, từ đau đầu cho đến đau sau phẫu thuật, dẫn đến cuộc khủng hoảng ma túy nghiêm trọng tại Hoa Kỳ, gây ra thiệt hại kinh tế lên đến hàng chục tỷ đô la mỗi năm. Tuy nhiên, với hơn 50 triệu người Mỹ đang sống chung với chứng đau mãn tính, VR trở thành một phương pháp an toàn và hiệu quả hơn, giúp giảm phụ thuộc vào thuốc.

Công nghệ VR hiện nay không chỉ được áp dụng để giảm đau mà còn hỗ trợ điều trị nhiều vấn đề sức khỏe khác như lo âu, rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD), và phục hồi chức năng sau đột quỵ. Bác sĩ và bác sĩ nội trú có thể sử dụng mô phỏng VR để rèn luyện kỹ năng hoặc lập kế hoạch cho các ca phẫu thuật phức tạp, trong khi thiết bị VR giúp người dùng tập thể dục và hỗ trợ trẻ tự kỷ thích nghi tốt hơn với môi trường xung quanh.

Cả những công ty khởi nghiệp và tập đoàn lớn trong lĩnh vực y tế đều đang đầu tư mạnh vào công nghệ này. Theo dự báo, thị trường VR và AR trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe toàn cầu có thể đạt giá trị 5,1 tỷ USD vào năm 2025. VR không chỉ là công cụ điều trị mà còn là kênh truyền thông mạnh mẽ, giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn nhu cầu của khách hàng và tạo ra trải nghiệm tương tác, gần gũi hơn.

Đối với các doanh nghiệp trong ngành y tế, đầu tư vào VR không chỉ cải thiện dịch vụ mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh trong chiến lược tiếp thị số.

4. Thiết Bị Y Tế Đeo Được: Xu Hướng Công Nghệ Hỗ Trợ Theo Dõi Sức Khỏe Liên Tục

Một xu hướng mới trong quá trình chuyển đổi số của ngành chăm sóc sức khỏe là các thiết bị y tế đeo được, hỗ trợ thu thập dữ liệu sức khỏe cá nhân. Trước đây, người bệnh thường chỉ đến bác sĩ khi có vấn đề và hài lòng với khám sức khỏe định kỳ hằng năm. Tuy nhiên, trong kỷ nguyên số, người bệnh ngày càng tập trung vào việc phòng ngừa và duy trì sức khỏe, yêu cầu thông tin về tình trạng của họ liên tục. Điều này tạo ra những lợi ích to lớn cho cả bệnh nhân và các công ty chăm sóc sức khỏe:

- Cá nhân hóa trải nghiệm chăm sóc: Các thiết bị y tế đeo được như đồng hồ theo dõi sức khỏe giúp bệnh nhân tự giám sát và cảm thấy có trách nhiệm hơn với quá trình cải thiện sức khỏe của mình.

- Mục tiêu định giá bảo hiểm hợp lý: Thông tin từ thiết bị đeo giúp các công ty bảo hiểm có cái nhìn tổng quan, đánh giá chính xác rủi ro sức khỏe, từ đó xây dựng các gói bảo hiểm tối ưu hơn.

- Ưu đãi cho các biện pháp phòng ngừa: Các bệnh nhân chủ động trong việc phòng ngừa, duy trì sức khỏe có thể nhận được mức phí bảo hiểm ưu đãi hơn, qua đó khuyến khích duy trì các thói quen lành mạnh.

- Cơ hội trò chơi hóa: Thiết bị theo dõi sức khỏe có thể đưa ra các thử thách và mục tiêu, giúp người dùng duy trì các hoạt động thể thao, chế độ ăn uống và dinh dưỡng thông qua hình thức vui nhộn và khuyến khích cạnh tranh.

Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng công nghệ đeo được có thể giúp tiết kiệm đáng kể chi phí chăm sóc phòng ngừa. Ví dụ, ở Mỹ, các ứng dụng sức khỏe và thiết bị đeo ước tính giúp hệ thống chăm sóc sức khỏe tiết kiệm gần 7 tỷ USD mỗi năm. Với khả năng theo dõi liên tục, các thiết bị này hỗ trợ phát hiện sớm các dấu hiệu nguy hiểm cho bệnh nhân có nguy cơ cao, từ đó đưa ra can thiệp kịp thời.

Hiện nay, thị trường thiết bị y tế đeo được đang phát triển nhanh chóng và dự kiến sẽ đạt hơn 27 triệu USD trong vài năm tới. Các thiết bị phổ biến gồm cảm biến nhịp tim, thiết bị theo dõi thể lực, máy đo mồ hôi dành cho bệnh nhân tiểu đường, và máy đo oxy để theo dõi nồng độ oxy trong máu, đặc biệt hữu ích cho bệnh nhân mắc bệnh hô hấp như COPD hoặc hen suyễn.

Sự phát triển này không chỉ mở ra cơ hội chăm sóc sức khỏe liên tục mà còn đặt nền móng cho ngành y tế cá nhân hóa, tối ưu hóa, và tăng cường tính hiệu quả của dịch vụ y tế trong tương lai.

5. Chăm sóc sức khỏe “dự đoán”: Bước tiến mới của ngành y tế thông minh

Dự đoán và phòng ngừa các vấn đề sức khỏe là một xu hướng nổi bật trong chuyển đổi số của ngành y tế. Nhờ vào phân tích dữ liệu lớn (Big Data) và các nguồn thông tin từ truyền thông xã hội, các công ty y tế không chỉ tối ưu hóa hiệu quả hoạt động mà còn có thể dự đoán xu hướng dịch bệnh và các nguy cơ sức khỏe trong tương lai.

Dữ liệu lớn cho phép các bệnh viện và cơ sở y tế dự đoán được tỷ lệ nhập viện, từ đó bố trí nhân sự phù hợp, tránh tình trạng quá tải hoặc thiếu hụt nhân lực đột ngột. Ví dụ, phân tích dữ liệu về hoạt động của từ khóa trên các kênh truyền thông xã hội và công cụ tìm kiếm giúp các nhà phân tích xác định được những vấn đề sức khỏe mà mọi người quan tâm nhiều nhất, như các bệnh lý phổ biến, các triệu chứng bất thường hay tình trạng sức khỏe cộng đồng.

Từ các thông tin này, các công ty y tế có thể phát triển các mô hình dự đoán giúp xác định những khu vực có nguy cơ cao hoặc giai đoạn có khả năng bùng phát dịch bệnh. Hơn nữa, các mô hình này còn có thể giúp khuyến nghị cho bệnh nhân các lối sống lành mạnh và phù hợp, nhằm giảm thiểu rủi ro bệnh tật trong tương lai.

Ở cấp độ nhỏ hơn, dự đoán dịch bệnh theo mùa như cảm lạnh, cúm, hoặc dị ứng giúp doanh nghiệp và các cơ sở chăm sóc sức khỏe lên kế hoạch điều động nhân sự hoặc triển khai các biện pháp phòng ngừa kịp thời, hạn chế sự thiếu hụt lao động và tăng hiệu quả hoạt động. Công nghệ dự đoán không chỉ giúp các bệnh viện chuẩn bị tốt hơn mà còn đem lại lợi ích thiết thực trong việc chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng.

Chính vì những lợi ích này, chăm sóc sức khỏe dự đoán ngày càng được các tổ chức và doanh nghiệp y tế đầu tư để xây dựng một hệ thống y tế thông minh, hiệu quả, sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống có thể xảy ra trong tương lai.

6. Sức mạnh của trí tuệ nhân tạo trong y tế

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang tạo ra những bước đột phá đáng kinh ngạc trong ngành chăm sóc sức khỏe, không chỉ mang lại sự thay đổi mà còn định hình tương lai của lĩnh vực này. Nhiều công ty y tế đang đầu tư mạnh vào AI, và dự kiến, thị trường các ứng dụng AI trong y tế sẽ đạt trên 34 tỷ USD vào năm 2025. Điều này cho thấy AI có tiềm năng trở thành nền tảng của ngành y tế hiện đại.

Đối với nhiều người, AI trong chăm sóc sức khỏe thường gợi nhớ đến các robot y tá, như Moxi tại Mỹ, robot thân thiện hỗ trợ y tá thực hiện những công việc đơn giản hàng ngày như vận chuyển vật tư. Ngoài ra, chatbot và các trợ lý sức khỏe ảo cũng dần trở thành công cụ hữu ích trong việc chẩn đoán, hỗ trợ tâm lý và chăm sóc khách hàng. Thị trường cho chatbot y tế toàn cầu được dự báo sẽ tăng gấp ba lần, từ 122 triệu USD năm 2018 lên hơn 314 triệu USD trong tương lai gần.

Ứng dụng thực sự mạnh mẽ của AI nằm ở các lĩnh vực như y học chính xác, chẩn đoán hình ảnh y khoa, và phát triển thuốc. Trước đây, bệnh nhân ung thư thường phải tuân theo các phương pháp điều trị chung với tỷ lệ thành công không cao. Giờ đây, AI giúp phân tích cấu trúc di truyền và lối sống của từng bệnh nhân, cho phép điều trị cá nhân hóa, tăng hiệu quả và giảm tác dụng phụ. Hơn nữa, AI trong chẩn đoán hình ảnh giúp các bác sĩ phát hiện những chi tiết tinh vi, hỗ trợ chẩn đoán chính xác hơn.

Ngoài ra, AI còn giúp các công ty dược phẩm rút ngắn chu kỳ phát triển thuốc, giảm thời gian trung bình xuống bốn năm và tiết kiệm đến 60% chi phí. Theo các dự báo, AI sẽ giúp tiết kiệm hàng tỷ USD mỗi năm cho ngành y tế Mỹ. Đó là lý do tại sao số lượng các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực AI tăng gấp 14 lần kể từ năm 2000, và ngày càng nhiều tổ chức y tế lớn nhỏ nhận ra giá trị của việc đầu tư vào AI để đạt trình độ số hóa cao.

7. Blockchain và tiềm năng cải thiện hồ sơ sức khỏe điện tử

Gần đây, blockchain đã thu hút nhiều sự chú ý không chỉ vì vai trò của nó trong thị trường tiền điện tử, mà còn vì tiềm năng lớn trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Mặc dù nhiều người vẫn coi blockchain là một khái niệm phức tạp và mơ hồ, thực tế cho thấy công nghệ này có thể sớm trở thành giải pháp quan trọng cho việc bảo đảm tính chính xác và an toàn của hồ sơ sức khỏe điện tử (EHR).

Blockchain là một loại sổ cái kỹ thuật số, hoạt động như một cơ sở dữ liệu giao dịch được phân phối trên một mạng lưới máy tính. Điều này cho phép người dùng chia sẻ thông tin một cách an toàn mà không cần sự can thiệp của bên thứ ba như ngân hàng. Ngành chăm sóc sức khỏe và dược phẩm đã nhận ra giá trị của công nghệ này, với đầu tư hàng triệu đô la vào thị trường blockchain. Theo một báo cáo, thị trường blockchain trong chăm sóc sức khỏe dự kiến sẽ đạt 890,5 triệu đô la vào năm 2023.

Trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, blockchain có thể giúp ngăn ngừa các vi phạm dữ liệu, cải thiện độ chính xác của hồ sơ y tế, và giảm thiểu chi phí. Trong nhiều năm qua, các chuyên gia và quan chức y tế đã nỗ lực tìm ra giải pháp khả thi cho vấn đề hồ sơ y tế bị phân mảnh. Hồ sơ sức khỏe điện tử là phiên bản kỹ thuật số của biểu đồ y tế, bao gồm tất cả thông tin từ tiền sử bệnh án, chẩn đoán, kế hoạch điều trị cho đến ngày tiêm chủng và kết quả xét nghiệm. Nó cũng chứa các thông tin nhạy cảm khác như địa chỉ nhà và thông tin tài chính, khiến EHR trở thành mục tiêu hấp dẫn cho các cuộc tấn công mạng. Các tin tặc có thể bán thông tin này với giá lên tới 1.000 đô la trên thị trường chợ đen.

Việc ứng dụng blockchain có thể giúp bảo vệ thông tin sức khỏe của bệnh nhân, tạo ra một hệ thống hồ sơ y tế an toàn hơn và đáng tin cậy hơn. Công nghệ này không chỉ cải thiện việc quản lý thông tin mà còn giúp bệnh nhân an tâm hơn về sự bảo mật dữ liệu cá nhân của họ.

8. Kết luận chung

Chuyển đổi số trong lĩnh vực y tế đang diễn ra mạnh mẽ, mở ra những cơ hội mới để cải thiện chất lượng chăm sóc sức khỏe và trải nghiệm của bệnh nhân. Từ việc áp dụng trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán và điều trị đến việc sử dụng blockchain để bảo mật hồ sơ sức khỏe điện tử, các công nghệ hiện đại đang giúp ngành y tế giải quyết nhiều thách thức truyền thống.

Những thiết bị y tế đeo được, dịch vụ chăm sóc sức khỏe theo yêu cầu, và các giải pháp chăm sóc sức khỏe dự đoán cũng đóng góp vào việc nâng cao hiệu quả quản lý sức khỏe, giảm thiểu sai sót và tạo ra các dịch vụ cá nhân hóa hơn cho bệnh nhân. Sự phát triển của dữ liệu lớn cũng giúp các nhà cung cấp dịch vụ y tế có cái nhìn sâu sắc về nhu cầu sức khỏe của cộng đồng, từ đó đưa ra các chiến lược phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Cuối cùng, chuyển đổi số không chỉ mang lại lợi ích cho các tổ chức y tế mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân thông qua việc cung cấp dịch vụ linh hoạt, chính xác và an toàn hơn. Để tận dụng tối đa những lợi ích này, ngành y tế cần tiếp tục đầu tư vào công nghệ, đào tạo nhân lực, và phát triển các chính sách hỗ trợ đổi mới.

Những chuyển biến này đang định hình tương lai của ngành y tế, hứa hẹn một hệ thống chăm sóc sức khỏe hiện đại, đáp ứng nhanh chóng và hiệu quả hơn với nhu cầu ngày càng tăng của người dân.

Lê Phương Anh – Phòng Dịch vụ số

Tài liệu tham khảo:

https://www.digitalauthority.me/resources/state-of-digital-transformation-healthcare/