Giới thiệu

Singapore là quốc gia đầu tiên xây dựng chính phủ điện tử và phát triển dịch vụ công trực tuyến hiệu quả, minh bạch và thân thiện với người dân. Và là một trong những quốc gia đi đầu trong việc phát triển dịch vụ công trực tuyến. Với chiến lược thông minh, cách tiếp cận khoa học và đặt con người làm trung tâm, Singapore đã đạt được nhiều thành công và trở thành hình mẫu cho nhiều quốc gia trên thế giới. Quá trình này được thực hiện thông qua giới hạn chiến lược dài hạn, ứng dụng công nghệ hiện đại và cải cách hành chính mạnh mẽ. Dưới đây là các bài học và kinh nghiệm từ quá trình phát triển dịch vụ công trực tuyến tại Singapore.

Xây dựng chiến lược và tầm nhìn rõ ràng

Singapore đã xây dựng một chiến lược và tầm nhìn quốc gia rõ ràng với tâm điểm là phát triển thành một Quốc gia Thông minh. Chiến lược này tập trung vào việc ứng dụng công nghệ số nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, cải thiện hiệu quả hoạt động của chính phủ và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững. Chính phủ Singapore xác định công nghệ thông tin là trụ cột chính trong việc xây dựng một xã hội số hiện đại, nơi công nghệ được tích hợp sâu rộng vào mọi lĩnh vực. Bên cạnh đó, các kế hoạch dài hạn như Kế hoạch tổng thể về điện tử chính phủ và Kế hoạch chi tiết về Chính phủ kỹ thuật số được phát triển khai bài theo từng giai đoạn cụ thể, với các mục tiêu rõ ràng và hệ thống cụ đo chỉ số thống kê. Cách tiếp cận này hệ thống không chỉ giúp tối ưu hóa nguồn năng lượng mà còn đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc thực hiện các mục tiêu tiêu đề. Đây là mô hình phát triển mang tính chiến lược, tư vấn phần quan trọng trong việc định hướng phát triển bền vững và lâu dài cho quốc gia.

Lấy dân và doanh nghiệp làm trung tâm

Singapore luôn xây dựng dân và doanh nghiệp làm trung tâm trong chiến lược xây dựng xã hội số và phát triển các dịch vụ công. Trước đó, chính phủ phủ tập trung thiết kế các dịch vụ công trực tuyến dựa trên nhu cầu thực tế của dân dân và doanh nghiệp, đảm bảo các dịch vụ được đơn giản hóa, dễ dàng tiếp cận và tối ưu cho mọi đối tượng. Đặc biệt, Singapore áp dụng nguyên tắc “Once Only,” nghĩa là dân dân và doanh nghiệp chỉ cần cung cấp thông tin một lần duy nhất, sau đó các cơ quan nhà nước sẽ chia sẻ dữ liệu thông qua hệ thống dữ liệu tập tin trung, giúp tiết kiệm thời gian và giảm thiểu phiền toái cho người sử dụng. Đồng thời, để tăng cường khả năng cận kề, các dịch vụ được cung cấp đa kênh, bao gồm trang web, ứng dụng di động, dịch vụ trung tâm và cả chatbot, mang lại hoạt động và tiện ích tối đa. Với cách tiếp cận này, Singapore không chỉ nâng cao chất lượng dịch vụ công mà còn xây dựng niềm tin và sự hài lòng của người dân và việc làm

Ứng dụng công nghệ hiện đại

Singapore đã phát triển hiệu quả ứng dụng công nghệ hiện đại để xây dựng hệ thống quản lý và cung cấp dịch vụ công thông minh. Nổi bật nhất là nền tảng SingPass, một hệ thống định danh quốc gia, cho phép người dân truy cập hơn 2.000 dịch vụ trực tuyến chỉ với một tài khoản duy nhất. Người dân có thể sử dụng SingPass để thực hiện các giao dịch, từ thanh toán thuế đến đăng ký y tế. Áp dụng các công nghệ xác thực hai yếu tố (2FA) để bảo vệ thông tin cá nhân. Một tài khoản duy nhất để truy cập tất cả các dịch vụ, giảm thiểu sự phức tạp cho người dùng. Việc hợp nhất dữ liệu trên nền tảng này không đơn giản hóa quá trình sử dụng dịch vụ mà còn nâng cao hiệu quả và tính năng

Điện toán đám mây (Cloud Computing) Chính phủ sử dụng nền tảng đám mây quốc gia để quản lý dữ liệu và vận hành dịch vụ công.,Dữ liệu được lưu trữ linh hoạt, an toàn và có thể mở rộng khi cần thiết. Các cơ quan có thể dễ dàng chia sẻ thông tin, tăng cường hợp tác. Hệ thống được bảo vệ bởi các giao thức tiên tiến, giảm thiểu rủi ro an ninh mạng.

Ngoài ra, Singapore ứng dụng mạnh mẽ trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu lớn (Big Data) để dự báo xu hướng và tối ưu hóa chất lượng dịch vụ. Công nghệ này hỗ trợ chính phủ trong việc đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu, từ đó nâng cao sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp. AI và Big Data được sử dụng để dự đoán nhu cầu công dân và tối ưu hóa các chính sách công. AI giúp tự động hóa các quy trình phức tạp, giảm thời gian xử lý. Chatbot thông minh giúp hỗ trợ người dân trả lời câu hỏi, hướng dẫn dịch vụ 24/7, các chatbot hỗ trợ nhanh chóng các câu hỏi liên quan đến y tế, giao thông và dịch vụ xã hội.

Song song đó, hệ thống điện toán đám mây được phát triển nhằm tăng cường khả năng lưu trữ và bảo mật dữ liệu. Hệ thống này không đảm bảo dữ liệu được lưu trữ an toàn mà vẫn giúp tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu suất hoạt động. Ứng dụng công nghệ hiện đại đã giúp Singapore tiến xa trong việc xây dựng một chính phủ kỹ thuật số tiên tiến, đặt nền móng vững chắc

Tích hợp hệ thống thông tin giúp Chính phủ Singapore tích hợp dữ liệu từ nhiều bộ và ngành khác nhau, xây dựng một hệ thống thông tin liên kết, thông tin được quản lý tại một nền tảng chung, dễ dàng truy cập và kiểm soát. Các quy trình xử lý thông tin được tối ưu hóa, giảm thiểu sai sót. Đưa ra quyết định chính xác về sự tích hợp dữ liệu tạo điều kiện cho các chính sách dựa trên thông tin đầy đủ và chính xác hơn.

Những ứng dụng này đã giúp Singapore không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý mà còn xây dựng một hệ thống dịch vụ công minh bạch, tiện lợi và bảo mật, đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố vị thế dẫn đầu của quốc gia này trong kỷ nguyên số.

Cải thiện dịch vụ hành chính công mạnh mẽ

Cải thiện hành chính công mạnh mẽ có thể đang được tiếp tục triển khai. Singapore đã thành công trong việc giảm thiểu thủ tục giấy tờ, chuyển đổi hoàn toàn từ các quy trình thủ công sang các dịch vụ trực tuyến. Điều này không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng cho công dân và doanh nghiệp, mà còn tăng cường hiệu quả và tính minh bạch trong các hoạt động hành chính. Mô hình này có thể được áp dụng rộng rãi ở các quốc gia khác để tối ưu hóa quy trình công việc và giảm thiểu tình trạng gian lận, sai sót trong các thủ tục hành chính. Chính phủ Singapore liên tục thu thập phản hồi từ người dân và doanh nghiệp để cải tiến các dịch vụ công. Các sáng kiến đổi mới, như việc ứng dụng công nghệ mới, cải tiến quy trình làm việc, và cải thiện chất lượng dịch vụ công, giúp tăng cường sự hài lòng của người dân và tăng trưởng kinh tế. Việc duy trì một cơ chế phản hồi và học hỏi từ thực tiễn sẽ giúp chính phủ luôn thích nghi với các thay đổi trong xã hội và công nghệ.

Bảo mật và an toàn thông tin Tại Singapore được xây dựng dựa trên các nguyên tắc và chính sách nghiêm ngặt nhằm bảo vệ cá nhân và doanh nghiệp:

+ Đạo luật Bảo vệ Dữ liệu Cá nhân (PDPA): Đây là một khung pháp lý toàn diện nhằm điều chỉnh cách các tổ chức thu thập, sử dụng, tiết lộ và bảo vệ thông tin cá nhân. Các tổ chức phải tuân thủ các quy định chặt chẽ, chẳng hạn như chỉ thu thập dữ liệu khi có sự đồng ý của cá nhân, sử dụng dữ liệu đúng mục đích đã cam kết và áp dụng các biện pháp bảo mật phù hợp để bảo vệ dữ liệu khỏi truy cập trái phép hoặc rủi ro mất mát.

+ Cơ sở hạ tầng an toàn, đầu tư vào công nghệ bảo mật: Chính phủ và doanh nghiệp đầu tư mạnh vào các công nghệ như mã hóa, tường lửa, và hệ thống phát hiện xâm nhập (IDS). Singapore thường xuyên phối hợp với các quốc gia và tổ chức quốc tế để chia sẻ thông tin và tăng cường khả năng đối phó với các mối đe dọa mạng toàn cầu. Đào tạo và nâng cao nhận thức các chiến dịch giáo dục cộng đồng và chương trình đào tạo chuyên sâu cho nhân viên trong lĩnh vực công nghệ thông tin nhằm giảm thiểu rủi ro từ lỗi con người.

+ Đảm bảo vận hành ổn định hệ thống quốc gia được thiết kế để nhanh chóng phát hiện và ứng phó với các cuộc tấn công mạng, giảm thiểu thiệt hại và đảm bảo khôi phục hoạt động nhanh chóng. Các cơ quan và tổ chức thường xuyên kiểm tra, đánh giá lỗ hổng trong hệ thống để kịp thời khắc phục. Những biện pháp này giúp Singapore duy trì vị trí dẫn đầu trong việc đảm bảo an toàn thông tin, đồng thời tạo lòng tin cho các nhà đầu tư và công dân.

Hợp tác công - tư (PPP)

Tại Singapore được xem là một chiến lược quan trọng để thúc đẩy sự đổi mới, cải thiện hiệu quả và chất lượng của các dịch vụ công. Chính phủ khuyến khích sự tham gia mạnh mẽ của khu vực tư nhân thông qua các sáng kiến như:

Thu hút khu vực tư nhân. Hợp tác với doanh nghiệp công nghệ: Chính phủ tạo điều kiện để các công ty công nghệ tham gia phát triển và vận hành các dịch vụ công trực tuyến, từ đó mang lại những giải pháp tiên tiến và phù hợp với nhu cầu thực tế.

Khuyến khích đầu tư: Các chương trình ưu đãi và hỗ trợ được triển khai để thu hút sự đầu tư của doanh nghiệp vào các dự án công.

Đối tác chiến lược: Chính phủ thường xuyên hợp tác với các tập đoàn lớn, các công ty khởi nghiệp để cùng xây dựng hạ tầng kỹ thuật số và đổi mới dịch vụ.

Lắng nghe ý tưởng từ cộng đồng và doanh nghiệp: Các kênh đóng góp ý tưởng được mở ra để khuyến khích sự tham gia của cộng đồng trong việc cải tiến dịch vụ công.

Thử nghiệm và ứng dụng sáng kiến mới: Chính phủ áp dụng phương pháp thử nghiệm (sandbox) để triển khai các giải pháp mới từ khu vực tư nhân, từ đó đánh giá hiệu quả trước khi áp dụng rộng rãi.

Hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới: Những dự án sáng tạo có tiềm năng thường được hỗ trợ thông qua các chương trình tài trợ, huấn luyện hoặc hợp tác nghiên cứu.

Kết quả cho thấy sự hợp tác công - tư giúp Singapore tận dụng được nguồn lực và chuyên môn từ khu vực tư nhân, đồng thời cải thiện khả năng đáp ứng của các dịch vụ công. Mô hình PPP còn góp phần thúc đẩy sự sáng tạo, gia tăng giá trị cho cộng đồng và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực số

Là một trong những yếu tố then chốt để thúc đẩy chuyển đổi số và xây dựng nền kinh tế số bền vững. Có 2 khía cạnh phát triển nguồn nhân lực số. Khía cạnh thứ nhât là nâng cao năng lực cán bộ, chính phủ Singapore đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc đào tạo kỹ năng số cho đội ngũ công chức. Đầu tư vào các chương trình đào tạo chuyên sâu, công chức được tham gia các khóa học cập nhật kiến thức và kỹ năng về công nghệ số, quản lý dữ liệu, và an ninh mạng. Hỗ trợ công nghệ hiện đại như trang bị các công cụ và nền tảng số để tăng cường hiệu quả làm việc.

Đánh giá và cải tiến liên tục các chương trình đào tạo được điều chỉnh thường xuyên để đáp ứng nhu cầu phát triển của môi trường số. Khía cạnh thứ hai là phát triển công dân số, chính phủ không chỉ tập trung vào công chức mà còn mở rộng phạm vi hỗ trợ đến toàn bộ người dân, nhằm xây dựng một cộng đồng số hóa toàn diện. Khuyến khích học tập công nghệ mới là cung cấp các khóa học miễn phí hoặc trợ cấp để người dân tiếp cận với công nghệ như trí tuệ nhân tạo, IoT, hoặc blockchain. Hỗ trợ người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến bằng cách tạo ra các hướng dẫn, trung tâm hỗ trợ, và nền tảng thân thiện để người dân dễ dàng tương tác với chính phủ thông qua các dịch vụ số. Đưa ra chính sách hòa nhập số để đảm bảo rằng mọi đối tượng, kể cả người cao tuổi hoặc nhóm dễ bị tổn thương, đều có cơ hội tham gia vào quá trình chuyển đổi số.

Singapore thúc đẩy mạnh tuyên truyền và giáo dục công dân. Các hướng dẫn chương trình sử dụng dịch vụ công trực tuyến được phổ biến rộng rãi trên truyền thông và cộng đồng. Những nỗ lực này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước mà còn thúc đẩy sự tham gia tích cực của công dân vào các hoạt động kinh tế - xã hội, xây dựng một xã hội số văn minh và bền vững.

Đánh giá và đo lường kết quả của dịch vụ công ở Singapore qua nhiều yếu tố như hệ thống đánh giá minh bạch các công cụ đánh giá hiệu quả cung cấp dịch vụ công, từ đó đưa ra giải pháp cải tiến phù hợp với thời gian. Chỉ số hài lòng của người dân và doanh nghiệp là tiêu chí hàng đầu để đánh giá thành công của dịch vụ công trực tuyến.

Qua những nội dung trên, kinh nghiệm phát triển dịch vụ công ở Singapore có thể áp dụng vào Việt Nam xây dựng tầm nhìn chiến lược và kế hoạch hành động nhằm thúc đẩy dịch vụ công trực tuyến mạnh mẽ. Số hóa hoàn thiện các dịch vụ cơ bản như đăng ký giấy khai sinh, hộ chiếu, thuế. Tích hợp và liên kết các dịch vụ trên nền tảng duy nhất, tương tự như SingPass của Singapore. Dịch vụ công trực tuyến tại Việt Nam cần tập trung vào thiết kế giao diện đơn giản, dễ sử dụng; hỗ trợ đa ngôn ngữ, tiếng Việt ưu tiên và số lượng dân tộc thiểu số; cung cấp dịch vụ hỗ trợ qua điện thoại và trực tuyến cho người dân không biết về công nghệ. Việt Nam có thể Tăng cường đầu tư vào công nghệ như AI và Big data để đáp ứng nhu cầu của người dân và cải thiện quá trình xử lý. Blockchain để đảm bảo tính minh bạch và bảo mật cho các giao dịch công trực tuyến và IoT hỗ trợ các lĩnh vực như giám sát môi trường và quản lý đô thị. Việt Nam cần thu hút sự tham gia của các doanh nghiệp công nghệ lớn trong và ngoài nước để phát triển các dự án chuyển đổi số. Điều này không chỉ giảm bớt gánh nặng tài chính mà còn mang lại sự thay đổi mới trong công nghệ. Việt Nam cần đảm bảo mạng lưới và ban hành và thực thi các định luật rõ ràng về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Tăng cường đầu tư vào hệ thống an ninh mạng để chống lại các cuộc tấn công mạng.

Kết luận

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số, dịch vụ công trực tuyến đã trở thành một yếu tố quan trọng trong công việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, cải thiện trải nghiệm của người dân và hoàn thiện phát triển kinh tế - xã hội. Kinh nghiệm của Singapore cho thấy rằng việc phát triển dịch vụ công trực tuyến thành công không chỉ dựa vào công nghệ hiện đại mà còn phụ thuộc vào chiến lược, con người và khả năng lãnh đạo. Singapore, được mệnh danh là “Quốc gia thông minh”, là một trong những hình mẫu tiêu biểu về xây dựng và phát triển dịch vụ công trực tuyến. Việt Nam, với tiềm năng phát triển mạnh mẽ và sự quyết tâm của chính phủ.

Kinh nghiệm của Singapore mang lại nhiều bài học hữu ích cho Việt Nam trong quá trình chuyển đổi số và hoàn toàn có thể học hỏi và áp dụng những bài học từ Singapore để xây dựng hệ thống dịch vụ công trực tuyến hiệu quả, minh bạch và thân thiện với người dân.

Trần Thị Duyên - Phòng Dịch vụ số

Tài liệu tham khảo

https://www.linkedin.com/pulse/how-singapores-digital-government-transformed-public-services-yip-zqgwc

https://www.govware.sg/article/govinsiderwrapsitup-5-trends-dominated-digital-government-innovation-year

https://www.cmswire.com/customer-experience/is-singapores-ai-driven-citizen-experience-the-future-of-public-services/

https://www.smartnation.gov.sg/media-hub/press-releases/20240307/